Βλέποντας το φιλμ Downloaded, με αφορμή το In Edit Festival, είδα τα νιάτα μου να περνούν από μπροστά μου με αλγόριθμους και κιλομπάιτς. Η συναρπαστική ιστορία του Napster και των ιδρυτών του, από τότε που πρωτοξεκίνησαν την επαναστατική τους εφαρμογή μέχρι την αργή και επίπονη πτώση, στα δικαστήρια, με έκανε να νοσταλγήσω δύο πράγματα.
1ον) Την περίοδο πριν το Napster και τα άλλα παρόμοια σάιτ, τότε που αγόραζες τον δίσκο, και τον φυλούσες σαν κόρη οφθαλμου, τον άκουγες ξανά και ξανά και δενόσουν μαζί του (και με τη φυσική του παρουσία.
και 2ον) Τα πρώτα χρόνια του Napster, του Audiogalaxy, του Kazaa, του Limewire κοκ, τότε που ξαφνικά -και απολύτως δωρεάν- μπορούσες να κατεβάσεις τα πάντα. Τραγούδια που έψαχνες μια ζωή, νέα μουσική, αγαπημένους δίσκους που είχες σε βινύλιο (αλλά δεν είχες πια πικάπ για να τους παίξεις).
To trailer του ντοκιμαντέρ Downloaded που προβλήθηκε στην Ελλάδα στο φεστιβάλ μουσικών ντοκιμαντέρ In Edit.
Μπορεί στον πρώτο καιρό των file-sharing εταιριών να έπαιρνε ώρα να κατέβει ένα κομμάτι -μπορεί να χρειαζόταν ακόμα και 20 λεπτά για ένα τρίλεπτο ποπ σουξέ της εποχής- και να κοβόταν κάθε τόσο η σύνδεση με αποτέλεσμα να παίζει ο ήχος του μόντεμ γύρω στις 50 φορές την ημέρα, η έξαψη όμως της λάιτ παρανομίας ήταν το κάτι άλλο.
Μόνο που με τον καιρό, η απληστία του ακροατή επέφερε αποξένωση απ' τη μουσική. Όσο πιο γρήγορες ήταν οι ταχύτητες και όσο μεγαλύτερη η ποικιλία, τόσο μίκραινε ο χρόνος που ξόδευες για τη μουσική που κατέβαζες. Στο τέλος είχαμε όλοι σκληρούς δίσκους γεμάτους με εκατοντάδες giga μουσικής - μουσικής που κατά πάσα πιθανότητα δεν θα προλαβαίναμε να ακούσουμε ποτέ.
Γι' αυτό και νοσταλγώ μόνο την περίοδο προ Napster αλλά και τα πρώτα βήματά του. Γιατί στην πορεία, χωρίς να το καταλάβουμε, απαξιώσαμε τη μουσική και πέσαμε θύματα ενός υπερκαταναλωτισμού εμμονικού (και παράξενου, μιας και καταναλώναμε χωρίς καν να πληρώνουμε).
Οι ιδρυτές του Napster, όπως φαίνεται στο εξαιρετικά ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ, δεν ήθελαν να κανιβαλίσουν τη μουσική βιομηχανία, ούτε απλώς να χαρίσουν τζάμπα μουσική στους 'πελάτες' τους. Ήθελαν να φτιάξουν μια καινοτόμα τεχνολογία που όμοιά της δεν υπήρχε -το να ανοίγεις το κομπιούτερ σου για να μπει μέσα όποιος θέλει, απ' την άλλη άκρη του κόσμου, και να πάρει τα τραγούδια που έχεις εκεί- και να την αξιοποιήσουν πουλώντας την στις δισκογραφικές εταιρίες.
Αυτές δεν πήραν χαμπάρι ούτε την τεχνολογική επανάσταση που συνέβη, ούτε το πόσο πολύ θα μπορούσαν να είχαν ωφεληθεί αν την αγκάλιαζαν αντί να την πολεμήσουν. Η αργοπορία τους στην εμπορική εκμετάλλευση των mp3, εδραίωσε την κουλτούρα του τζάμπα, και όταν τελικά τα κατάφεραν να συνασπιστούν και να υποστηρίξουν υπηρεσίες όπως είναι το iTunes, ήταν πια αργά. Ολόκληρες γενιές που είχαν συνηθίσει να κατεβάζουν τα πάντα τζάμπα δυσκολεύονταν να δώσουν ακόμα και ένα ευρώ για να ακούσουν ένα τραγούδι που μπορεί να μην το ξανάκουγαν ποτέ. Οι δισκογραφικές έκτοτε (ψιλο)κατέρρευσαν.
Το Downloaded είναι ένα φιλμ για όσα συνταρακτικά έγιναν στο χώρο της μουσικής και της τεχνολογίας, αλλά κυρίως για αυτά που θα μπορούσαν να είχαν γίνει, αν οι πολυεθνικές δεν νοιάζονταν μόνο για το άμεσο κέρδος τους...
σχόλια