Στην στήλη ''Πώς Έγραψα το Πρώτο μου Βιβλίο'', ζητώ από Έλληνες συγγραφείς να μου περιγράψουν τις αναμνήσεις τους για το πρώτο τους έργο, το βιβλίο που τους άλλαξε τη ζωή - και τους έκανε συγγραφείς.
Σήμερα, καλεσμένος μου ο Αλέξης Σταμάτης.
Ο Έβδομος Ελέφαντας
Το πρωτο μου μυθιστόρημα και η έκδοση του στη Αγγλία.
Στο μέσον της Camden High Street στο Βορειοδυτικό Λονδίνο, εκεί όπου στεγάζεται η περίφημη αγορά του Camden Town -κάτι σαν το δικό μας Μοναστηράκι - υπήρχε (από το 1968) ένα μικρό βιβλιοπωλείο που ονομαζόταν «Compendium».
Το 1978, όταν πήγα για πρώτη φορά στη βρετανική πρωτεύουσα, ποίηση για εμένα σήμαινε ArthurRimbaud, μουσική Jim Morrison και πεζογραφία η beat γενιά. Το «Compendium» ήταν μια όαση γιατί εκεί έβρισκα από bootleg κασέτες του William Burroughs να διαβάζει με τη βραχνή φωνή του το «Junkie», ακυκλοφόρητα άλμπουμ των Doors με τους θείους ψαλμούς του μέγα Jim, έως τον Jack Kerouak σε βινύλιο, να απαγγέλλει μεθυσμένος τον τζάζι ποταμό του «On the road»... Η ροή του μετεφηβικού αλκοόλ είχε αρχίσει να ταξιδεύει σε noir ατραπούς. άκρως σαγηνευτικές κι ο κόσμος νόμιζα πως ήταν ένα ατελείωτο καταραμένο πανηγύρι.
Ωστόσο, το «Μεθυσμένο καράβι» είχε από καιρό βυθιστεί και στη θέση του υπήρχαν ράβδοι χρυσού, σφιχτά δεμένες στη ζώνη του Αρθούρου Ρεμπώ, του αγοριού από την Charleville, που μεγάλωσε κι έγινε έμπορος όπλων, ο Jim Morrison ήταν ήδη επτά χρόνια κάτω από την ελαφριά γη του κοιμητηρίου της Père Lachaise σε άλλα δεκατρία θα γινόταν ταινία από τον Oliver Stone με τον «ξενέρωτο» Val Kilmer να απομυθοποιεί τη μαγεία , ενώ ο Jack Kerouak πριν από εννέα χρόνια πέθαινε από κίρρωση στα χέρια της Στέλλα Σάμπας, της ελληνίδας γυναίκας του. Το κάτω μέρος του παγόβουνου όμως τότε δεν με ενδιέφερε καθόλου... Έβλεπα μονάχα το μυτερό άσπρο τρίγωνο που εξείχε κι ένιωθα πως ήταν ένα ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί.
Το «Compendium» επανεμφανίστηκε στη ζωή μου αρχές Ιουλίου του 2000, όταν -πραγματικά χωρίς να το περιμένω, μια και το βιβλίο είχε κυκλοφορήσει μόλις πριν από δύο ημέρες , είδα τη μετάφραση του πρώτου μου μυθιστορήματος, του Έβδομου Ελέφαντα, στο τραπεζάκι δεξιά από το ταμείο. Δίπλα του, ένα βιβλίο με την αλληλογραφία του Κέρουακ (Selected Letters 1957-1969) με την φωτογραφία του συγγραφέα στο εξώφυλλο. Έμεινα ενεός. Δυστυχώς τον Οκτώβριο της ιδίας χρονιάς το βιβλιοπωλείο έκλεισε και τώρα είναι ένα μαγαζί υποδημάτων Dr Martens.
Η συγκίνηση είναι ένα περίεργο συναίσθημα. Πολλές φορές εισβάλλει εκ των όπισθεν με το απόσταγμα και όχι με το ωστικό της κύμα. Και το απόσταγμα της συγκίνησης εμφανίζεται συχνά ως ένα κενό διάστημα, μια στιγμή μεγεθυμένη σε διάρκεια. Η αμήχανη αυτή ψυχική έρημος γέμισε με την περιπλάνηση των είκοσι δύο ετών από τον έφηβο στον συγγραφέα που βλέπει για πρώτη φορά το βιβλίο του στα αγγλικά. Ένα πρισματικό ταξίδι, μέσα από τη γλώσσα, τις ελλείψεις και τις εκλάμψεις της, αλλά και τις ελλείψεις και τις εκλάμψεις του ίδιου του συγγραφέα.
Πώς όμως έφθασε ο Έβδομος Ελέφαντας ως το τραπεζάκι του «Compendium»; Η υπόθεση εκτυλίσσεται ανάμεσα σε δύο ταξίδια. Το πρώτο έγινε το 1996. Βρισκόμουν στο κατάστρωμα ενός πλοίου που με πήγαινε στις Κυκλάδες. Ήμουν σε μια δύσκολη φάση της ζωής μου, μόλις είχα βγει από μια δεκαετή περιπέτεια με το αλκοόλ. Ήμουν βυθισμένος σε σκέψεις, το μυαλό μου ταξίδευε, όταν κάποια στιγμή με επισκέφθηκε μια εικόνα ποιητικής καταγωγής. Μια εικόνα που θα μπορούσε ωραιότατα να εξελιχθεί σε ένα ποίημα, ικανών μάλλον διαστάσεων, μια εικόνα που με έναν μαγικό τρόπο άπλωσε, «έπαθε» πλοκή και εξέβαλε σε ένα μυθιστόρημα.
Το δεύτερο έγινε στο Λονδίνο το 1998. Ήταν ένα ταξίδι αναψυχής-φόρος τιμής στα μεταπτυχιακά εδάφη της δεκαετίας του 1980. Μαζί μου είχα μια μετάφραση του βιβλίου στα αγγλικά, που είχε κάνει ο πατέρας μου στην πρωτοβουλία του οποίου οφείλω την βρετανική περιπέτεια. Θα την έδινα στον εκδότη της Arcadia Books, τον Gary Pulsifer, για τον οποίο μου είχε μιλήσει μια κοινή μας φίλη από το ΕΚΕΒΙ, η Δέσποινα Βλάμη. Του την έδωσα, και σε δύο ημέρες δέχθηκα ένα τηλεφώνημα. Το βιβλίο του άρεσε, και θα το έβγαζε. Καταλαβαίνετε τι σήμαινε, πριν από 15 και χρονια για έναν πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα να εκδοθεί στην Μ. Βρετανία… Δεν το πιστευα.
http://www.amazon.com/The-Seventh-Elephant-Alexis-Stamatis/dp/1900850214
Αναμφίβολα υπήρξα τυχερός στη γνωριμία μου με τον Gary Pulsifer. Πρόκειται για έναν άνθρωπο που αγαπά ουσιαστικά την Ελλάδα, την οποία έχει επισκεφθεί αρκετές φορές μαζί με τον τότε συνεργάτη του Richard Bates. Εξακολουθεί δε να στηρίζει με πάθος οτιδήποτε ελληνικό και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην βράδια που θα κανουμε στο Λονδίνο στις 19 Οκτώβριο στο Southbank Centre, το GREEK FICTIONS. Όπου μεταξύ άλλων εξαιρετικά ενδιαφερόντων εκδηλώσεων θα μου πάρει συνεντευξη η Victoria Hislop με μελα την ελληνική λογοτεχνια και την κριση και θα παιχτεί και ένα ανέκδοτο έργο μου στα αγγλικά, σε ερμηνεία της Εύας Σιματου, του Νίκου Πουρσανιδη και πιθανόν του Richard Mc Cabe (φετινό Laurence Olivier Award για το έργο ‘The Audience’ όπου συμπρωταγωνίστησε μαζί με την Helen Mirren).
Η δεύτερη μεγάλη τύχη ήταν ο μεταφραστής, ο Ντέιβιντ Κόνολι, ο οποίος έχει βαθιά γνώση της ελληνικής γλώσσας και έχει μεταφράσει πολλούς έλληνες πεζογράφους και ποιητές στα αγγλικά, μεταξύ τους και τον Οδυσσέα Ελύτη.
Τέλη Ιουλίου 2000, δύο εβδομάδες μετά την παρουσίαση του Έβδομου Ελέφαντα στο Λονδίνο, στο Hellenic Centre, ενώ στην Camden High Street ψιλοβρέχει, βρίσκομαι στο κατάστρωμα του ίδιου πλοίου, πηγαίνοντας και πάλι προς τις Κυκλάδες. Στα χέρια μου κρατάω την αγγλική έκδοση του βιβλίου μου και την ξεφυλλίζω... Η εικόνα με επισκέπτεται και πάλι. Αυτή τη φορά είναι δομημένη σε κεφάλαια και αφηγείται μια ιστορία. Το αλφάβητο είναι αγγλικό και στο εξώφυλλο διαβάζω: “The Seventh Elephant”. Το «καράβι», αν κι οι αιγαιοπελαγίτικοι άνεμοι το παρασύρουν σε ένα νωχελικό κούνημα, δεν είναι μεθυσμένο, αλλά βρίσκεται «στον δρόμο» για έναν νέο, άγνωστο κόσμο.
Ο «Έβδομος Ελέφαντας» είναι ένα μυθιστόρημα με όλα τα ατού αλλά και τα προβλήματα ενός πρωτοεμφανιζόμενου μυθιστοριογράφου. Ωστόσο, ξαναδιαβάζοντας το, δε θα άλλαζα γραμμή. Αναδίδει την απόλυτη αλήθεια της εποχής που γράφτηκε και μιλάει για ένα θέμα που μου σφράγισε και εντέλει, μου άλλαξε δια παντός τη ζωή. Είναι χτυπημένο σαν τατουάζ στο σώμα και τη μνήμη μου.
Το βιβλιο εκδόθηκε στα ελληνικά από τον «Κέδρο». Δυστυχώς η έκδοση έχει εξαντληθεί. Ελπίζω να βρεθεί σύντομα κάποιος να ενδιαφερθεί για την επανέκδοση του, μια εχω πάμπολλα μηνύματα από αναγνώστες που ενδιαφέρονται να το διαβάσουν. Ίσως τελικα να είναι και κατι που να το αναλάβω μόνος μου, μέσω δικτύου. Ιδωμεν.
σχόλια