Αφορμή για την παρακάτω άποψη στάθηκε το άρθρο του Μιχάλη Μιχαήλ «Παιδάκι είναι μωρέ τι θες να κάνει;», που δημοσιεύτηκε στις 24 Αυγούστου 2017.
Σήμερα έμεινα στο σπίτι μαζί με τον 16 μηνών γιό μου. Ξύπνησε στις 6 το πρωί, παίξαμε, γελάσαμε, κι όταν ήρθε του ήρθε να ρίξει έναν μικρό υπνάκο, αποφάσισα να δω την επικαιρότητα και το τι κάνουν οι φίλοι μου στο facebook. Βρέθηκα πάνω στο εν λόγω άρθρο από την καρδούλα που του είχε βάλει κάποιος παλιός γνωστός.
Το άρθρο του Μιχάλη Μιχαήλ από μόνο του περιγράφει τρία περιστατικά με ένα ανάλαφρο τόνο, θέλοντας υποθέτω να περάσει το μήνυμα στους γονείς πως δεν είναι όλοι οι χώροι και όλες οι ώρες ίδιες, πως τα παιδιά πρέπει να διαπαιδαγωγούνται σωστά, πως με κάποιο μαγικό τρόπο στο μυαλό του αρθρογράφου μπορείς να πεις σε ένα παιδάκι που τώρα μαθαίνει τον κόσμο πως το εστιατόρια που πήγες είναι «καλό» και δεν πρέπει να σηκωθεί για κανένα λόγο από την καρέκλα του.
Τα πιο άτοπα μέρη του άρθρου όμως, είναι στα σημεία που συγκρίνει τα παιδιά με τα ζώα συντροφιάς, όταν τα αποκαλεί (υποθέτω χαριτολογώντας ατυχώς και πάλι) τέρατα, ή όταν εκφράζει με κάποιου είδους υποτιθέμενη αλληλεγγύη τη συμπαράσταση στους «μόνιμα κουρασμένους» γονείς. Θα προσπαθήσω να απαντήσω με ψυχραιμία στις εξής παρανοήσεις:
1. Γιατί άλλα παιδιά κάθονται ήρεμα, κι άλλα ουρλιάζουν σαν υστερικά;
Διότι δεν είναι όλα τα παιδιά ίδια, έχουν κι αυτά χαρακτήρα. Διότι δεν είχαν όλα τα παιδιά την ίδια ημέρα, δεν είναι το ίδιο ξεκούραστα, δεν έχουν την ίδια υπομονή, και -τέλος- ναι, δεν μεγάλωσαν με τον ίδιο τρόπο. Αλλά ένα παιδάκι που μπορεί να τρέχει ανάμεσα στα τραπέζια, μπορεί να μην είναι απελπισμένο για προσοχή, όπως μας ενημέρωσαν μερικοί αυτοδίδακτοι ψυχολόγοι στα σχόλια. Μπορεί να είναι εξωστρεφές, μπορεί να θέλει να εξερευνήσει τον χώρο, μπορεί να θέλει να γνωρίσει (ναι, να γνωρίσει) καινούριους φίλους. Οι περιπτώσεις είναι τόσο διαφορετικές, όσα και τα παιδάκια εκεί έξω.
2. Ο σκύλος μου / γάτα μου / ιγκουάνα μου είναι πιο ήρεμος από το παιδί σου.
Σύμφωνοι, είναι πιθανό να είναι πιο ήρεμο το κατοικίδιο σου. Σοβαρά όμως, μπορούμε να συγκρίνουμε μήλα με πορτοκάλια; Επειδή είναι θηλαστικό, θεωρείς πως έχει τους ίδιους ψυχολογικούς μηχανισμούς με το παιδί μου; Τις ίδιες ανάγκες; Το ίδιο πρόγραμμα διαπαιδαγώγησης; Αν είναι να τα συγκρίνουμε στη φασαρία, να τα συγκρίνουμε και στην ικανότητα τους στη προπαίδεια. Και φυσικά, να μην αναφέρω που θα πάει η ηρεμία του σκύλου σου όταν συναντήσει άλλο σκύλο στον δρόμο. Ξέρουμε όλοι που ακριβώς πάει.
3. Τα παιδιά στο εξωτερικό δεν φέρονται έτσι. Οι Έλληνες, βαλκάνιοι γονείς φταίνε.
Για όσους επικαλούνται κάτι τέτοιο, θα κάνω μια προσωπική αναφορά. Ζω εκτός Ελλάδας από το 2009. Έχω ζήσει διαδοχικά στην Αγγλία, το Βέλγιο, τη Γαλλία και την Ολλανδία. Στις δύο τελευταίες χώρες μάλιστα όντας γονιός. Τα παιδιά είναι παντού παιδιά. Παντού υπάρχουν ζωηρά και ήρεμα, φωνακλάδικα και ήσυχα, υπερκινητικά και νωχελικά. Και πάλι, όπως προείπα,εξαρτάται και από τη φάση στην οποία βρίσκεται το κάθε παιδί, την ηλικία, την κούραση, το περιβάλλον.
Αυτό όμως που δεν βρήκα εκτός Ελλάδας είναι μαγαζιά μέσα στην κάπνα. Δεν βρήκα μαγαζιά χωρίς ειδικό χώρο για να μπορείς να αλλάξεις στο παιδί σου την πάνα του. Δεν βρήκα μαγαζιά με τραπεζοκαθίσματα ασφυκτικά (και παράνομα) το ένα πάνω στο άλλο, ώστε αν το παιδί θελήσει να κατέβει από την καρέκλα του, να μπορέσει να το κάνει χωρίς να ενοχλήσει κανέναν άλλο θαμώνα. Δεν βρήκα εστιατόρια με άθλια μουσική σε υψηλή ένταση. Βρήκα μαγαζιά πάντα με ειδικές καρέκλες για τα παιδάκια, ώστε να μπορούν να κάθονται ψηλά, να συμμετέχουν στην παρέα και να μην έχουν στο οπτικό τους πεδίο την ακμή του τραπεζιού. Φαντάζομαι πως πολλά από τα «καλά» εστιατόρια στα οποία αναφέρεται ο αρθρογράφος δε συμμορφώνονται με κανένα από τα παραπάνω.
4. Με ενοχλούν τα παιδιά στο αεροπλάνο.
Προσωπικά, γνωρίζω αρκετούς ενήλικες που για να μπουν σε μια πτήση χρειάζονται κάποιου είδους ηρεμιστικό πρώτα. Παρόλα αυτά, όταν είσαι σε μια ηλικία που όλα σου φαίνονται πρωτόγνωρα, οι ήχοι τρομακτικοί, είσαι αναγκαστικά περιορισμένος και δεμένος σε ένα κάθισμα, δεν έχεις το δικαίωμα να τρομάξεις, να κουραστείς, να εκνευριστείς. Αν το κάνεις, οι διπλανοί σου θα επικαλεστούν τον Ηρώδη, θα ξεφυσάνε επιδεικτικά, θα καταριούνται τη μοίρα τους και άλλα πολλά. Ή απλά, ως γονιός το παίρνεις απόφαση πως δεν θα πας πουθενά. Ειδικά αν μένεις στο εξωτερικό, αυτό σημαίνει αυτόματα πως κάποιοι θα προτιμούσαν να μη γυρίσεις στη χώρα σου, από το να ακούσουν ένα παιδί να κλαίει ή λες και ο θόρυβος από τους στροβιλοκινητήρες είναι μουσική.
Άρα, τι μας μένει; Είτε ως γονιός το παίρνεις απόφαση και δεν πας πουθενά, γιατί έχεις την ευτυχία να μεγαλώνεις ένα «τέρας», ή το τολμάς και τρως στα μούτρα τη δυσφορία του μισάνθρωπου διπλανού σου, που επειδή έχει μπορεί να έχει σκύλο αλλά δεν θέλει να βλέπει παιδιά, θεωρεί πως όλοι οι χώροι, ιδιωτικοί και δημόσιοι του ανήκουν. Νοοτροπία που βλέπουμε άλλωστε απέναντι και σε άλλες κατηγορίες συμπολιτών μας, τους ΑΜΕΑ για παράδειγμα. Καμία υποδομή και πουθενά για να τους δεχτεί, όπως συμβαίνει και με τα παιδιά, άρα όλοι μαζί στο σπίτι μας για να μην ενοχλήσει η παρουσία μας.
Για εμάς, ως οικογένεια, το παιδί δεν είναι «αναγκαίο κακό», που πρέπει από ανάγκη να το σέρνουμε όπου πάμε. Είναι ένα ισότιμο μέλος, που θα πάμε όλοι μαζί διακοπές, θα βγούμε έξω για να φάμε και να γελάσουμε, που θα μπει στο αεροπλάνο και θα του εξηγήσουμε -όσο μπορούμε- το τι συμβαίνει, κι ελπίζουμε να κάνει υπομονή. Δεν είμαστε οι κουρασμένοι, ταλαίπωροι, απηυδισμένοι ενήλικες που καταριούνται τη ζωή τους. Είμαστε χαρούμενοι γονείς, που θέλουμε οι άνθρωποι γύρω μας να είναι όντως άνθρωποι. Που θα δείξουν κατανόηση, αν χρειαστεί, σε ένα πλασματάκι που μαθαίνει τώρα το πώς λειτουργεί ο κόσμος. Που θα είναι ευγενικοί και δεν θα μοιράζουν «ψόφους» σε ανήλικα τριγύρω σαν να ήταν καραμέλες.
Κλείνοντας, να πω επίσης πως το άρθρο επίσης στάθηκε αφορμή για μερικά από τα πιο μικροπρεπή σχόλια που έχουν γραφτεί κάτω από άρθρο της ομολογουμένως κοινωνικά ανοικτής και ανεκτικής Lifo. Σταχυολογώ λίγα και ανώνυμα, για να μη κουράσω:
«Παρατηρώ ότι είναι θέμα παιδείας (κυρίως) των γονέων. Όταν ήμασταν παιδιά οι γονείς μας ήταν αυστηροί και δεν μας άφηναν να τρέχουμε ανάμεσα σε τραπέζια και να ενοχλούμε τους άλλους. Στην ανάγκη έπεφτε και καμιά ανάποδη. Δεν πάθαμε τίποτα. [...]»
«Όλα είναι θέμα παιδείας...των ανθρώπων που επιλέγουν να γίνουν γονείς....μην ενοχλείς με κανέναν τρόπο,για να μην σε ενοχλούν με κανένα τρόπο, όταν το καταλάβει αυτό ο Έλληνας, θα μπορεί να θεωρηθεί πολιτισμένος....»
«Δεν πρέπει να είναι υπομονετικός. Καθόλου υπομονετικός με τη κάθε πατσαβούρα κουνέλα που τραβολογάει τα παιδιά της όπου να ναι και όπως να ναι... χωρίς κανόνες και χωρίς όρια. Τα παιδιά πρέπει να επιτρέπονται σε συγκεκριμένα μέρη ΜΟΝΟ, όπως και τα κατοικίδια. Τα κατοικίδια εδώ που τα λέμε ενοχλούν πολύ λιγότερο απ τα παιδιά.»
«Ποτέ δεν κατάλαβα πως το ότι είναι παιδάκι είναι δικαιολογία από έναν γονέα για να είναι ένα παιδί αγενές ή ενοχλητικό ενώ ταυτόχρονα τριγύρω υπάρχουν και άλλα παιδάκια που δεν ενοχλούν και είναι ήρεμα. Εκείνα δεν είναι παιδάκια; Σημειωτέον οτι αυτή η δικαιολογία υπάρχει κυρίως στην κουλτούρα του Βαλκάνιου.»
«Και τα παιδάκια στο εξωτερικό έχουν ψυχή. Κάθονται στις θέσεις τους ήσυχα, παίζουν και γελάνε χωρίς να ενοχλούν, δεν τρέχουν ασταμάτητα πέρα - δώθε. Έχουν μάθει ότι υπάρχουν όρια. Και το παιδί πρέπει να έχει όρια γιατί έτσι αισθάνεται και είναι πραγματικά "ελεύθερο".»
Αφήνω τα σχόλια στους αναγνώστες.
Σας ευχαριστώ για το βήμα.
Αστέρης Αποστολίδης
σχόλια