Τι ακριβώς συμβαίνει με το φυσικό αέριο;
Χθες, Δευτέρα η Ρωσία έκλεισε προσωρινά τη «στρόφιγγα» του μεγαλύτερου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία στη Γερμανία.
Του Nord Stream;
Ναι, του Nord Stream 1, ενός αγωγού που μεταφέρει 55 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου ετησίως μέσω Βαλτικής.
Οκ. Όμως, αφού είναι κάτι προσωρινό, γιατί μας απασχολεί;
Η Μόσχα ανακοίνωσε διακοπή δέκα ημερών προφασιζόμενη λόγους ετήσιας συντήρησης. Ωστόσο, κυβερνήσεις, αγορές, ηγέτες, εταιρείες ανησυχούν πως η διακοπή θα παραταθεί λόγω πολέμου στην Ουκρανία, λειτουργώντας ως μοχλός πίεσης. Το Κρεμλίνο απορρίπτει τις αιτιάσεις πως χρησιμοποιεί το αέριο για να ασκήσει πολιτική πίεση.
Είναι πιθανό δηλαδή να κλείσει οριστικά τις στρόφιγγες η Μόσχα;
Τίποτα δεν αποκλείεται. Τον περασμένο μήνα άλλωστε η Ρωσία περιέκοψε κατά 40% τη δυνατότητα παροχής φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του ίδιου αγωγού, επικαλούμενη την καθυστέρηση επιστροφής εξοπλισμού συντήρησης από τη γερμανική Siemens
Και τώρα;
Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη επιδιώκει την απεξάρτησή της, τουλάχιστον σε τέτοιο βαθμό, από το ρωσικό αέριο. Κάποιες χώρες το έχουν κάνει ήδη μάλιστα, μετά την άρνησή τους στο ρωσικό αίτημα να πληρώσουν σε ρούβλια.
Όμως, υπάρχουν επιλογές, σωστά;
Σωστά. Απλώς μειώνονται. Όχι μόνο λόγω της διακοπής λειτουργίας του συστήματος διαμετακόμισης αερίου Sokhranovka (αγωγός που διέρχεται από το Λουγκάνσκ της ανατολικής Ουκρανίας), αλλά και εξαιτίας της γενικότερης, παγκόσμιας στενότητας στην αγορά αερίου και πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Οπότε ποιες είναι οι επιλογές αυτή τη στιγμή;
Μία επιλογή είναι οι εναλλακτικοί διάδρομοι που δε διέρχονται από ουκρανικό έδαφος, όπως ο αγωγός Γιαμάλ-Ευρώπη που διασχίζει Λευκορωσία και Πολωνία φτάνοντας στη Γερμανία. Ωστόσο, ο αγωγός αυτός έχει τη δυνατότητα παροχής 33 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως, κοινώς το 1/6 των ρωσικών εξαγωγών στην Ευρώπη.
Αυτή είναι όλη κι όλη η επιλογή της Ευρώπης;
Όχι. Άλλη μία επιλογή εισαγωγής αερίου είναι μέσω αγωγών από Βρετανία, Δανία, Νορβηγία και Ολλανδία. Η Νορβηγία, δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγός χώρα μετά τη Ρωσία, αυξάνει την παραγωγή της προκειμένου να βοηθήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση στο στόχο της να τερματίσει την εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027.
Η νότια Ευρώπη μπορεί να πάρει αζέρικο αέριο μέσω του Διαδριατικού Αγωγού (TAP) ή του Αγωγού Φυσικού Αερίου της Ανατολίας (TANAP) που διέρχεται από το έδαφος της Τουρκίας.
Επιπλέον, οι ΗΠΑ έχουν διαμηνύσει πως μπορούν να προμηθεύσουν φέτος την Ευρωπαϊκή Ένωση με 15 δισ.κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Τέλος οι επιλογές εδώ;
Ως προς το αέριο, πάνω κάτω ναι. Πολλές χώρες επιδιώκουν να καλύψουν το κενό στην προμήθεια ενέργειας στρεφόμενες σε εισαγωγή ηλεκτρικού ρεύματος μέσω σταθμών διασύνδεσης από γειτονικά κράτη ή ενισχύοντας την παραγωγή με πυρηνική, υδροηλεκτρική, αιολική ενέργεια, ανανεώσιμες πηγές ή άνθρακα.
Καλά όλα αυτά. Με την Ελλάδα τι γίνεται; Εξαρτάται από το ρωσικό αέριο;
Ναι, αν και όχι τόσο όσο άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα καλύπτει το 40% των αναγκών της με ρωσικό φυσικό αέριο. Σε αριθμούς, από τις 30 τεραβατώρες αερίου που εισήχθησαν για εγχώρια κατανάλωση το πρώτο εξάμηνο του 2022, οι 13,3 προήλθαν από τη Ρωσία.
Οπότε ανησυχούμε λιγότερο;
Σε αυτήν την πολιτικο-οικονομική συγκυρία δεν υπάρχει εφησυχασμός. «Στην Ελλάδα δεν θα είμαστε από τις χώρες που θα έχουν τα μεγαλύτερα προβλήματα» διαμηνύει η κυβέρνηση, ωστόσο, παγκοσμίως, οι προβλέψεις για το μέλλον της ενέργειας και το ράλι τιμών είναι τουλάχιστον δυσοίωνες.
«Η κατάσταση είναι σαφώς σοβαρή, πρέπει να προετοιμαστούμε επαρκώς για παν ενδεχόμενο. Η Ρωσία έχει μετατρέψει σε όπλο την προμήθεια αερίου» συνοψίζει εύγλωττα ο Tim McPhie, Επίτροπος της Κομισιόν, αρμόδιος για θέματα Ενέργειας.
Με πληροφορίες από Reuters/Financial Times/Καθημερινή
