Η επίσκεψη της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, στην Ταϊβάν έχει προκαλέσει ιδιαίτερη αναταραχή στην ευρύτερη περιοχή, με την Κίνα να καταδικάζει την παρουσία της στην Ταϊπέι και να απευθύνει ευθείες απειλές.
Λίγο μετά την έλευσή της στη νήσο, δημοσιεύτηκε άρθρο της στο οποίο υπογραμμίζει ότι η επίσκεψή της έχει στόχο να δείξει την αμερικανική στήριξη στη χώρα, η οποία δέχεται μεγάλες πιέσεις από το Πεκίνο.
«Υπό το πρίσμα της αυξανόμενης επιθετικότητας από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα, η επίσκεψη της κοινοβουλευτικής μας αντιπροσωπείας πρέπει να ιδωθεί ως ξεκάθαρη δήλωση ότι η Αμερική στέκεται στο πλευρό της Ταϊβάν» έγραψε η Πελόζι στη Washington Post.
Η επίσκεψή της στην Ταϊπέι κρίνεται ιστορική καθώς είναι η πρώτη ανάλογη από το 1997 και το ταξίδι του τέως προέδρου της Βουλής Νιούτ Γκίνγκριτς στο νησί.
Η απόφαση της Πελόζι προκάλεσε την οργή της Κίνας που εξαπέλυσε δριμεία επίθεση σε βάρος της Δημοκρατικής προέδρου, αλλά και των ΗΠΑ εν γένει, ανακοινώνοντας μεγάλης κλίμακας στρατιωτικές ασκήσεις.
Ο πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, δεν είχε μιλήσει μαζί της πριν το ταξίδι, αλλά είχε στείλει υψηλόβαθμους αξιωματούχους ώστε να συζητήσουν σχετικά με τα ρίσκα που ενέχει η κίνησή της. Ερωτώμενος χθες εάν ο επικεφαλής του κράτους στηρίζει την επίσκεψη, ο εκπρόσωπος Τύπου του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, Τζον Κίρμπι, επεσήμανε πως «σέβεται» την απόφασή της.
Για την ίδια την Πελόζι, η παρουσία στην περιοχή αποτελεί άλλη μία απόδειξη της πάγιας στάσης της απέναντι στην Κίνα. Έχει πολλάκις, καταφερθεί κατά του Πεκίνου, στηρίζοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Θιβέτ και το Σιντζιάνγκ, αλλά και καταδικάζοντας την καταστολή της Δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ.
Η Καρολίν Μπαρθόλομιου, πρώην προσωπάρχης της Πελόζι, σημείωσε πως λειτουργεί με βάση τις βαθιά ριζωμένες της ιδέες για τη χώρα, οι οποίες είχαν, εν μέρη, διαμορφωθεί μετά από τη σφαγή στην πλατεία Τιενανμέν το 1989.
«Είχε τρομοκρατηθεί, ήταν οδυνηρό να παρακολουθεί κανείς τα όσα συνέβαιναν στην πλατεία Τιενανμέν. Ήταν μια καθοριστική στιγμή για την άποψή της για την Κίνα» επεσήμανε η Μπαρθόλομιου, η οποία πλέον εργάζεται στην Επιτροπή Οικονομικής και Ασφαλείας ΗΠΑ-Κίνας.
Σύμφωνα με την ίδια, η Πελόζι έχει αναλογιστεί τους κινδύνους - μετά και την ενημέρωση από τους κυβερνητικούς αξιωματούχους - αλλά είχε να ζυγίσει πολλούς παράγοντες, μεταξύ άλλων και το είχαν διαρρεύσει τα πλάνα της να ταξιδέψει στην Ταϊβάν.
«Είναι γυναίκα που επεξεργάζεται πολλές πληροφορίες. Είμαι σίγουρη πως σκέφτηκε καλά αυτά που τής είπαν. Επικράτησαν άλλοι λόγοι, αν δεν πήγαινε θα ήταν σαν συνθηκολόγηση με την Κίνα» κατέληξε.
Ο Ράιαν Χας, πρώην διευθυντής για θέματα Κίνας και Ταϊβάν του Συμβουλίου Ασφαλείας, ανέφερε πως η Πελόζι θέλησε να μεταφέρει το δημοκρατικό της μήνυμα στους εταίρους, που είναι υπό συνεχή πίεση από αυταρχικά καθεστώτα. «Έχει ένα μακρύ ιστορικό στο να μην υποκύπτει στις κινεζικές πιέσεις» είπε.
Ο μεγαλύτερος σύμμαχος της προέδρου της Βουλής, όμως, ήταν απρόβλεπτος: Ρεπουμπλικάνοι που επεσήμαναν πως μία αλλαγή σχεδίων θα αποτελούσε δείγμα αδυναμίας. Στο Κογκρέσο, 26 από τους 50 Ρεπουμπλικάνους υπέγραψαν δήλωση με την οποία στήριζαν την επίσκεψη. Οι Δημοκρατικοί διατήρησαν τη σιωπή τους.
Ο Κέβιν Ρουντ ειδικός σε θέματα Κίνας εκτίμησε πως το ταξίδι της Πελόζι «ρίχνει λάδι στη φωτιά» - σχόλιο που έκανε και το Πεκίνο. Παράλληλα, ο Κρεγκ Σίνγκλετον, ειδικός σε θέματα Κίνας στο think-tank FDD, δήλωσε ότι το ταξίδι ήταν λάθος και ενέχει τον κίνδυνο μιας σημαντικής κλιμάκωσης των εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
«Η ρητορική του Πεκίνου δείχνει πως δεν θα είναι υπόθεση μία εβδομάδας. Οι ασκήσεις που ανακοίνωσαν είναι πολύ σοβαρές» συμπλήρωσε ο τελευταίος, εκφράζοντας την αγωνία του πως οι ΗΠΑ θα βρεθούν αντιμέτωπες με τη μεγαλύτερη κρίση στην Ταϊβάν εδώ και δεκαετίες.
Άλλοι, όμως, παρατήρησαν ότι η Κίνα δεν είχε λάβει δρακόντεια μέτρα στο παρελθόν και διερωτήθηκαν για ποιο λόγο ν΄ανησυχούν οι ΗΠΑ. «Ο Νιουτ Γκίνγκριτς απέδειξε (...) ο πρόεδρος της Βουλής (...) μπορεί να επισκεφθεί την Ταϊβάν, αν το θέλει. Δεκαετίες αργότερα, η Νάνσι Πελόζι απέδειξε ότι αυτό εξακολουθεί να ισχύει» δήλωσε η Ρεμπέκα Χάινριχς του think tank Hudson Institute.
Η θέση του Πεκίνου στη γεωπολιτική σκακιέρα και η σημερινή του δυναμική είναι πολύ διαφορετική από τα τέλη της δεκαετίας του '90 και την επίσκεψη του Γκίνγκριτς, όμως.
Και η ίδια η Πελόζι είναι πρόσωπο που απεχθάνεται η κινεζική άρχουσα τάξη, λόγω των δημόσιων τοποθετήσεών της κατά της χώρας και υπέρ των «εχθρών» τους. Μεταξύ άλλων, είναι χαρακτηριστική η επίσκεψή της την πλατεία Τιενανμέν δύο χρόνια μετά την καταστολή των διαδηλώσεων υπέρ της δημοκρατίας.
Δημοκρατικός βουλευτής έδωσε μία διαφορετική εκδοχή για το ταξίδι, επισημαίνοντας πως με αυτόν τον τρόπο εδραιώνει και την κληρονομιά της, ιδίως δεδομένου ότι θα πρέπει να παραιτηθεί από τον ρόλο της Προέδρου της Βουλής, εάν οι Ρεπουμπλικάνοι πάρουν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων, όπως αναμένεται, στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου. «Αυτό είναι μέρος της αποχαιρετιστήριας περιοδείας για την καριέρα της και πάντα ήθελε να πάει στην Ταϊβάν» δήλωσε.
Με πληροφορίες από Financial Times
