Μια ισοπεδωμένη πόλη αντίκρισε η ελληνική επιστολή της ΕΜΑΚ, όταν έφτασε στο Χατάι τα ξημερώματα της 7ης Φεβρουαρίου, μετά τους σεισμούς που έπληξαν την Τουρκία.
Η ελληνική αποστολή ξεκίνησε να στήνει σκηνές προκειμένου να στρατοπεδεύσει και να αρχίσει την επιχείρηση διάσωσης. Εκείνη τη στιγμή ένα μικρό αγόρι, 7-8 ετών, τους πλησιάζει και προσφέρει στο μέλος της ΕΜΑΚ, ιατρό του ΕΤΙΚ ΕΚΑΒ, Σωκράτη Δούκα, ένα κουτί μπισκότα, ως το ελάχιστο ευχαριστώ για όσα επρόκειτο να πράξουν κατά την παραμονή τους στην Τουρκία.
Τα μέλη της ελληνικής αποστολής περιέγραψαν, σε συνέντευξη Τύπου, τα όσα συγκλονιστικά έζησαν στην Τουρκία, όπου οι σεισμοί σκότωσαν πάνω από 35.000 ανθρώπους.
Οι πυραγοί, Κωνσταντίνος Νίκας και Θωμάς Κρικέλης, μίλησαν για την διάσωση της μικρής Αϊρίν, που, χαμογελώντας κατά την διάρκεια της πολύωρης και πολύπλοκης διάσωσής της, τους ζήτησε μέχρι και να της κόψουν το πόδι για να ανακουφιστεί και να σωθεί.
Η Αϊρίν βρισκόταν μέσα στα συντρίμμια, με την ελληνική αποστολή να μάχεται για τον απεγκλωβισμό της. Ο Κωνσταντίνος Νίκας μαζί με τους συναδέλφους της, την ρωτούσαν συνεχώς τι χρειάζεται. Ωστόσο, στην τελική ευθεία για την διάσωσή της, έχασαν την επικοινωνία μαζί της, δύο φορές, δίχως να γνωρίζουν εάν ήταν λιπόθυμη.
Τότε, ο κ. Νίκας που είχε αναλάβει την επικοινωνία και την ψυχολογική υποστήριξή της, δεν σταμάτησε να φωνάζει το όνομά της και να της κρατά το χέρι, έτσι ώστε να μην νιώθει μόνη. «Ήταν ο Κώστας δίπλα της, που της έκανε την ψυχολογική υποστήριξη και είχε επαφή με το χέρι του πάνω της, έτσι ώστε να μην νιώθει κι αυτή μόνη. Το καταλάβαμε από τις φωνές του Κώστα. Προσπαθούσε να την σκουντάει και να φωνάζει το όνομά της πιο έντονα από ό,τι πριν», αφηγήθηκε ο πυραγός Θωμάς Κρικέλης.
ΕΜΑΚ: «Του έδινα νερό και μου έλεγε ότι ήταν στο "10%", δεν άντεχε άλλο»
Ο κ. Κρίκελης αναφέρθηκε και στη διάσωση ενός 11χρονου αγοριού, τα ξημερώματα της 8ης Φεβρουαρίου. Το μικρό αγόρι ζητούσε νερό, με τον πυραγό να τον πλησιάζει κρατώντας ένα ποτήρι νερό και άρχισε να τον βρέχει καθώς ο 11χρονος ήταν ξαπλωμένος.
Ο μικρός είχε γίνει μούσκεμα και ο κ. Κρικέλης ζήτησε ένα καλαμάκι για να διευκολύνει το αγόρι. «Κάθε φορά που του τράβαγα το ποτήρι, μου έπιανε το χέρι, λέγοντάς μου να συνεχίσω να του δίνω νερό και έπειτα να μου λέει συνεχώς "10%", ότι ήταν στο "10%", δεν άντεχε άλλο. Δεν έπαυε να μας υπενθυμίζει ότι ήταν στα όριά του. Να ναι καλά, τον έβγαλαν οι συνάδελφοι και πήγαν όλα καλά», δήλωσε ο κ. Κρικέλης.
Οι φωνές των ανθρώπων, των θαμμένων ζωντανών, είναι αυτές που από εδώ και πέρα θα συντροφεύουν για το υπόλοιπο της ζωής του τον διασώστη του ΕΚΑΒ, Ευθύμη Αραβάνη. «Το συναίσθημα που θα με συντροφεύει για το υπόλοιπο της ζωής μου, ήταν οι φωνές των ανθρώπων που ήταν μέσα στα χαλάσματα. Ήταν οι φωνές ζωντανών θαμμένων. Ειδικά την πρώτη ημέρα που υπήρχε αυξημένη ζήτηση για βοήθεια, αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε ότι ίσως δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε σε όλη αυτή την ζήτηση» είπε.
Ακούγοντας αυτές τις φωνές κάθε λεπτό, κάθε ώρα, ο κ. Αραβάνης ανησυχούσε αν αυτές θα χαθούν σταδιακά, μέρα με τη μέρα. «Από εκεί που ήταν μια φωνή που σε συγκλόνιζε, έπειτα ήταν μία φωνή που στη συνέχεια είχες αγωνία να την ξανακούσεις, γιατί το μετά σου νοηματοδοτούσε την οποιαδήποτε ελπίδα να συνεχίσεις να επιχειρείς», επισήμανε.
Στο μυαλό του επιπυραγού, Παναγιώτη Γιαννόπουλου, είναι χαραγμένη η εικόνα μικρών παιδιών να παίζουν σε μία παιδική χαρά και γύρω τους να είναι όλα ερείπια.
«Μια παιδική χαρά με μικρά παιδιά που έπαιζαν και χαμογελούσαν, ενώ γύρω είχε συντελεστεί μία καταστροφική κατάσταση με ερείπια, με ανθρώπους στους δρόμους, με ανθρώπους χωρίς βασικά αγαθά για τη επιβίωσή τους. Αυτό για μένα είναι κάτι που θα χαραχθεί ανεξίτηλα στη μνήμη μου», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ελληνική αποστολή: «Όταν συστηνόμασταν σαν Yunan η αγκαλιά ήταν ανοιχτή»
Η ελληνική ομάδα έρευνας έκανε ιδιαίτερη μνεία στη βαθιά ευγνωμοσύνη, που εξέλαβε από τον τουρκικό λαό κατά τη διάρκεια παραμονής στην Αντιόχεια.
«Όπου πηγαίναμε σε όλα τα σημεία όταν συστηνόμασταν σαν Yunan η αγκαλιά ήταν ανοιχτή», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Δούκας προσθέτοντας ότι ο ρόλος τους είναι να σώζουν ανθρώπινες ζωές. «Μας δέχτηκαν σαν οικογένεια», σημείωσε.
Από την πλευρά του ο κ. Γιαννόπουλος επισήμανε ότι καθ' όλη την παραμονή της αποστολής ήρθαν αντιμέτωποι με ανθρώπους πολύ φιλικούς που ήταν απελπισμένοι από αυτό που τους είχε συμβεί. «Ήταν πολύ φιλικοί μαζί μας παρότι ήταν άνθρωποι απελπισμένοι, σοκαρισμένοι, που είχαν χάσει δικούς τους ανθρώπους. Παρόλα αυτά επέδειξαν μέσα σε ένα πολύ δύσκολο περιβάλλον, εμπιστοσύνη προς την ελληνική αποστολή διότι είδαν ότι από την πρώτη στιγμή χωρίς να κάνουμε διακρίσεις σε κανέναν τομέα και εκπτώσεις προσπαθούσαμε να επιτελέσουμε το έργο μας που ήταν η διάσωση όσων περισσότερων ανθρώπων μπορούσαμε», υπογράμμισε ο κ. Γιαννόπουλος.
Μάλιστα, ο κ. Γιαννόπουλος ανέφερε ότι αυτή η φιλική προσέγγιση αποτυπωνόταν σε πολύ απλά πράγματα, όπως στην πρωτοβουλία αρκετών Τούρκων πολιτών να τους προσφέρουν όποτε τους έβλεπαν ένα ποτήρι ζεστό τσάι ή ένα κομμάτι ψωμί. «Σε κάποια διαλείμματα των επιχειρήσεων, όταν κάποια στελέχη των διασωστικών ομάδων έβγαιναν από τα ερείπια για να πάρουν μια ανάσα, να πιούν λίγο νερό, υπήρχαν πολίτες που είχαν στήσει πρόχειρες καντίνες, έρχονταν από μόνοι τους να μας προσφέρουν ένα ποτήρι ζεστό τσάι ή να μας δώσουν ένα κομμάτι ψωμί. Αυτό νομίζω ότι αποτυπώνει με γλαφυρό και ακριβή τρόπο την υποστήριξη τους προς την ελληνική αποστολή. Ακόμα και κάποια στιγμή που βρεθήκαμε σε μια ουρά σε έναν αυτοσχέδιο πάγκο όλοι οι Τούρκοι που ήταν εκεί έκαναν στην άκρη προκειμένου να πάρουμε προτεραιότητα», επισήμανε ο κ. Γιαννόπουλος.
Την 11η Φεβρουαρίου η ελληνική διασωστική αποστολή επιχειρούσε σχεδόν 18 ώρες στα χαλάσματα αναζητώντας κάποιους αγνοούμενους. Δίχως να έχουν επιβεβαιώσει ύπαρξη ζωής, κάποιοι ντόπιοι συγγενείς μιας αγνοούμενης τους παρακάλεσαν θερμά να συνεχίσουν. Ήταν κάτι που τους συγκίνησε ιδιαίτερα, όπως είπε ο κ. Νίκας. «Σας αγαπάμε και σας εμπιστευόμαστε, και σας θεωρούμε δικούς μας», ήταν τα λόγια των συγγενών προς τους Έλληνες διασώστες, παρακαλώντας τους στη συνέχεια να μην φύγουν, να καθίσουν και να συνεχίσουν.
Από την πλευρά του ο κ. Κρικέλης μετέφερε μια ακόμη εικόνα με έναν Τούρκο που είχε ετοιμάσει 3 ταψιά γλυκά προσφέροντας στους Έλληνες διασώστες τα 2 από τα 3, παρότι στον χώρο βρίσκονταν εκατοντάδες συμπολίτες του.
ΕΜΑΚ: «Δεν επιλέξαμε ποτέ ποιον θα διασώσουμε»
Τα μέλη της ελληνικής αποστολής κατέστησαν σαφές ότι στόχος ήταν να διασώσουν όσους περισσότερους μπορούσαν.
«Δεν επιλέξαμε ποτέ ποιον θα διασώσουμε ή θα δώσουμε προτεραιότητα σε κάποιον άλλον, λειτουργήσαμε με γνώμονα την διάσωση της ανθρώπινης ζωής», σημείωσε ο κ. Γιαννόπουλος, προσθέτοντας ότι υπήρχαν περιπτώσεις που πληρούσαν τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφαλείας.
«Οι ομάδες αυτές επιχειρούν βάσει συγκεκριμένων πρωτοκόλλων επιχειρησιακών διαδικασιών, λαμβάνοντας υπόψιν το ρίσκο και τα αποτελέσματα που μπορεί να έχει η επιλογή μας ή όχι, να επιχειρήσουμε σε ένα συγκεκριμένο πεδίο. Δεν είναι θέμα εξαναγκασμού, δεν είναι θέμα "ηρωισμού", υπήρξαν, όμως, περιπτώσεις που κληθήκαμε και αποφασίσαμε μετά από συζήτηση που έγινε μεταξύ των μελών των διασωστικών ομάδων να επιχειρήσουμε τελικά σε κατασκευές, οι οποίες δεν πληρούσαν τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφαλείας. Σε κάποιες περιπτώσεις λοιπόν και αυτό κάνει την διαφορά του επαγγελματία από τον απλό πολίτη, λαμβάνοντας κάποια δεδομένα, επιχειρήσαμε και σε σημεία που κάποιος άλλος θα μπορούσε να πάρει την απόφαση να μην επιχειρήσει. Έγινε αυτό, δεν εξαναγκαστήκαμε», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γιαννόπουλος.
Από την πλευρά του ο κ. Νίκας επισήμανε ότι η πλειοψηφία των διασώσεων ήταν πολύ δύσκολες ωστόσο έπραξαν όσα είναι εκπαιδευμένοι να κάνουν. «Υπήρχαν περιπτώσεις που χρειάστηκε να κάνουμε και να εφαρμόσουμε όλα αυτά τα οποία έχουμε εκπαιδευτεί σε μία μόνο διάσωση», σημείωσε.
Όπως τόνισαν οι εκπρόσωποι της ελληνικής αποστολής κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων το συναίσθημα μπαίνει στην άκρη. «Η ένταση και η αδρεναλίνη είναι τόση που δεν σε αφήνει να καταρρεύσεις. Η ένταση είναι τόσο μεγάλη που δεν σε φέρνει σε μία κατάσταση τέτοια που η πρώτη σου διαφυγή είναι να καταρρεύσεις. Η πρώτη σου διαφυγή είναι να αντλείς μία δύναμη που ούτε εσύ ξέρεις από που προέρχεται, μια θέληση που κι αυτή δεν γνωρίζουμε από που πηγάζει. Αργότερα αυτή την ένταση θα την αποβάλεις από μέσα του με όποιο τρόπο, αλλά την ώρα του πεδίου είσαι δυνατός και δεν σου επιτρέπεται να μην είσαι δυνατός», επισήμανε ο κ. Κρικέλης ενώ ο κ. Δούκας προσέθεσε ότι εκείνη την ώρα λειτουργούν στεγνά και αμιγώς επαγγελματικά κάνοντας αυτό που ξέρουν να κάνουν.
Ο κ. Δούκας στη συνέχεια τόνισε ότι μετά από την αποστολή υπάρχει ψυχολογική υποστήριξη ώστε να αποφορτιστούν, ωστόσο κάποια πράγματα θα τα κουβαλάνε μαζί τους. «Δεν φεύγουν αυτά τα πράγματα μην γελιόμαστε. Είναι κάποια πράγματα που κουβαλάς μαζί σου», σημείωσε.
