Το Ευρωκοινοβούλιο τάχθηκε υπέρ της πρότασης δημοσιογράφοι, ΜΜΕ, υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ακτιβιστές, ερευνητές και καλλιτέχνες να προστατεύονται από «στρατηγικές αγωγές κατά της συμμετοχής του κοινού» που στόχο έχουν να τους εκφοβίσουν και να τους βλάψουν.
Οι αγωγές αυτές είναι γνωστές ως «SLAPPs» (Strategic Lawsuits Against Public Participation) με την Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου να εγκρίνει την προστασία των δημοσιογράφων και ακτιβιστών με μεγάλη πλειοψηφία.
Συγκεκριμένα, με 498 ψήφους υπέρ, 33 κατά και 105 αποχές, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν τη διαπραγματευτική θέση του Ευρωκοιβουλίου για τις επικείμενες διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο της ΕΕ σχετικά με τους νέους κανόνες για την προστασία όσων εργάζονται για θέματα δημόσιου συμφέροντος, όπως τα θεμελιώδη δικαιώματα, οι δραστηριότητες δημόσιων λειτουργών και οι καταγγελίες για διαφθορά.
Το Συμβούλιο της ΕΕ έχει ήδη καταλήξει στη δική του διαπραγματευτική θέση τον προηγούμενο μήνα. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο ευρωπαϊκών οργάνων αναμένεται να ξεκινήσουν αύριο το απόγευμα.
Τα θύματα θα ζητούν αποζημίωση
Αν εγκριθούν οι νέοι κανόνες, θα εφαρμόζονται σε υποθέσεις με διασυνοριακό χαρακτήρα, δηλαδή όταν ο εναγόμενος, ο ενάγων και το δικαστήριο δεν έχουν την έδρα τους στην ίδια χώρα ή όταν το αντικείμενο της υπόθεσης (ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για άρθρο στον Τύπο, ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βίντεο, έρευνα ή έργο τέχνης) αφορά περισσότερα από ένα κράτη μέλη και είναι προσβάσιμο ηλεκτρονικά.
Η πρόταση οδηγίας προβλέπει διαδικασίες προστασίας για όσους βρίσκονται στο στόχαστρο τέτοιων αγωγών δίνοντάς τους, για παράδειγμα, τη δυνατότητα να ζητούν την απόρριψη της αγωγής σε πρώιμο στάδιο. Προβλέπεται επίσης ότι ο ενάγων θα είναι εκείνος που θα πρέπει να αποδεικνύει ότι η αγωγή του δεν είναι αβάσιμη.
Επιπλέον, στις περιπτώσεις που θα διαπιστώνεται ότι μια αγωγή είναι καταχρηστική, ο ενάγων θα υποχρεούται να καλύπτει το σύνολο των δικαστικών εξόδων, συμπεριλαμβανομένης της νομικής εκπροσώπησης του εναγομένου, ενώ θα μπορούν επίσης να του επιβάλλονται κυρώσεις από το δικαστήριο. Παράλληλα, τα θύματα τέτοιων αγωγών θα μπορούν να ζητούν αποζημίωση, για παράδειγμα, για ψυχολογική βλάβη ή συκοφαντική δυσφήμηση.
Ζητούν βοήθεια για τα θύματα καταχρηστικών αγωγών
Παράλληλα, οι ευρωβουλευτές ζητούν να συσταθούν σε όλα τα κράτη μέλη «ειδικές υπηρεσίες στις οποίες θα μπορούν να απευθύνονται όσοι βρίσκονται αντιμέτωποι με αγωγές τέτοιου είδους, προκειμένου να λαμβάνουν πληροφορίες και συμβουλές» και καλούν τις αρχές των κρατών μελών «να παρέχουν οικονομική, νομική και ψυχολογική βοήθεια στα θύματα καταχρηστικών αγωγών».
Τα κράτη μέλη της ΕΕ καλούνται ακόμη «να διασφαλίσουν ότι οι επαγγελματίες νομικοί θα λαμβάνουν επαρκή εκπαίδευση σχετικά με τον χειρισμό καταχρηστικών αγωγών», καθώς και ότι «οι επαγγελματικές ενώσεις τους θα υιοθετήσουν κανόνες που θα αποθαρρύνουν τα μέλη τους από το να αναλαμβάνουν καταχρηστικές αγωγές».
Τέλος, οι ευρωβουλευτές ζητούν από τα κράτη μέλη «να συλλέξουν δεδομένα για τις καταχρηστικές αγωγές, ιδίως όσον αφορά τις αποφάσεις που λαμβάνουν τα δικαστήρια», και καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή «να συστήσει ένα μητρώο της ΕΕ στο οποίο θα συγκεντρώνονται όλα τα σχετικά στοιχεία».
Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα και ο εισηγητής της σχετικής έκθεσης, Τίμο Βέλκεν θα παραχωρήσουν συνέντευξη Τύπου για το θέμα αύριο, Τετάρτη.
