Το πρώτο virtual μουσείο κλεμμένων πολιτιστικών αντικειμένων σχεδιάζει να δημιουργήσει η UNESCO, με κύριο στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού για το trafficking και τη μοναδική σημασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η γενική διευθύντρια της UNESCO, Οντρέ Αζουλέ, «πίσω από κάθε κλεμμένο έργο ή αντικείμενο κρύβεται ένα κομμάτι της ιστορίας, της ταυτότητας και της ανθρωπότητας που έχει απομακρυνθεί από τους θεματοφύλακές του, έχει καταστεί απρόσιτο στην έρευνα και κινδυνεύει να ξεχαστεί». «Στόχος μας με το virtual μουσείο είναι να θέσουμε ξανά στο προσκήνιο αυτά τα έργα και να αποκαταστήσουμε το δικαίωμα των ανθρώπων να έχουν πρόσβαση στην κληρονομιά τους, να τη βιώσουν και να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους σε αυτήν», σημείωσε η Οντρέ Αζουλέ κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στο Παρίσι.
Κατασκευασμένο με τη βοήθεια της Interpol, η βάση δεδομένων της οποίας περιέχει περισσότερα από 52.000 αντικείμενα που έχουν κλαπεί από μουσεία, συλλογές και αρχαιολογικούς χώρους σε όλο τον κόσμο, το virtual μουσείο, αξίας 2,3 εκατ. ευρώ, αναμένεται να ανοίξει για το κοινό το 2025.
Ειδικότερα, οι επισκέπτες θα μπορούν να περιηγηθούν σε μια σειρά εικονικών χώρων που θα περιέχουν λεπτομερείς τρισδιάστατες εικόνες των αντικειμένων, τα οποία θα συνοδεύονται από επεξηγηματικό υλικό, συμπεριλαμβανομένων ιστοριών και μαρτυριών για την προέλευσή τους.
UNESCO: Τα πιο σημαντικά αντικείμενα που αναμένεται να εκτεθούν στο μουσείο
Παράλληλα, όπως αναφέρει η UNESCO, η ανακοίνωση των αντικειμένων που θα εκτίθενται στο εν λόγω εικονικό μουσείο, θα γίνει λίγο πριν τα εγκαίνια.
Σύμφωνα με τον Συνασπισμό Αρχαιοτήτων, μια ΜΚΟ με έδρα τις ΗΠΑ, μεταξύ των πιο σημαντικών κλεμμένων πολιτιστικών αντικειμένων είναι μία αλαβάστρινη επιγραφή του 3ου αιώνα που εκλάπη από ναό στην Υεμένη το χρονικό διάστημα από το 2009 έως το 2011.
Επίσης, στη λίστα με τα πιο σημαντικά τεχνουργήματα που αναζητούνται από τις αρχές και μπορεί να εκτεθούν στο virtual μουσείο της UNESCO είναι ένα ανάγλυφο λιονταριού, φτιαγμένο από ελεφαντόδοντο, του 7ου αιώνα π.Χ., το οποίο έχει κλαπεί από το μουσείο της Βαγδάτης το 2003, μια πράσινη πέτρινη μάσκα που άγνωστοι πήραν από ναό των Μάγια, στη Γουατεμάλα και ένα ειδώλιο από τον 5ο-6ο αιώνα που εκλάπη από ένα συγκρότημα ναών στο Ρατζαστάν της Ινδίας το 1988.
«Πρόκειται για αντικείμενα που υπάρχουν φυσικά, αλλά δεν ξέρουμε πού», δήλωσε στον Guardian ο βοηθός γενικός διευθυντής της UNESCO για θέματα πολιτισμού, Ερνέστο Οτόνε. «Θα τα εκθέσουμε εικονικά, σε έναν χώρο όπου θα μπορούμε πραγματικά να πούμε την ιστορία πίσω από αυτά».
Ο Ερνέστο Οτόνε επισήμανε ότι στόχος του οργανισμού είναι «να βοηθήσουν τους νέους να καταλάβουν ότι ένα κλεμμένο τεχνούργημα είναι ένα αντικείμενο που έχει αφαιρεθεί από την κοινότητά του, αλλά και παράλληλα να ενισχυθούν οι προσπάθειες για τον επαναπατρισμό τους».
Όπως μάλιστα τόνισε, ο απώτερος στόχος του μουσείου θα πρέπει να είναι το κλείσιμό του. «Είναι το αντίθετο από ένα κανονικό μουσείο, του οποίου η συλλογή ολοένα και επεκτείνεται. Εμείς, πάλι, ελπίζουμε πως όσο περνά ο καιρός η συλλογή του θα συρρικνώνεται, καθώς τα αντικείμενα θα εντοπίζονται ένα προς ένα».
Proud to present the @UNESCO Virtual Museum of Stolen Cultural Objects, designed by celebrated architect #FrancisKéré and planned to go live in 2025.
— Ernesto Ottone R. (@ErnestoOttoneR) October 3, 2023
Stealing a cultural object = stealing the soul of a community. We must come together urgently to fight #IllicitTrafficking. pic.twitter.com/CjyTh64glm
600 κλεμμένα αντικείμενα θα εκτίθενται στο virtual μουσείο της UNESCO
Από την πλευρά του ο αρχιτέκτονας του έργου, Φρανσίς Κερέ, σημείωσε ότι το μουσείο έχει να κάνει με την «αφύπνιση της φαντασίας». Μάλιστα, ο Φρανσίς Κερέ, ο οποίος γεννήθηκε στην Μπουρκίνα Φάσο, συνέκρινε ένα αντικείμενο που εκλάπη από την κοινότητά του με ένα δέντρο που ξεριζώθηκε από το χώμα του. «Πολιτισμοί από τους οποίους έχουν κλαπεί τεχνουργήματα είναι σαν τις ρίζες ενός δέντρου που αναζητούν τροφή για να μεγαλώσουν», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα, 600 κλεμμένα αντικείμενα θα αποτελέσουν την εναρκτήρια συλλογή στο μουσείο, ενώ όπως επισήμανε ο Ερνέστο Οτόνε, το πιο δύσκολο σε όλο το εγχείρημα ήταν η δημιουργία τρισδιάστατων εικόνων των αντικειμένων, για τα οποία δεν υπάρχει φυσικό αρχείο πέρα από μια μικρή ασπρόμαυρη φωτογραφία.
«Κανείς δεν έχει φανταστεί ένα μουσείο σαν αυτό», ανέφερε η Οντρέ Αζουλέ. «Η παρουσίαση των έργων ενισχύεται από μια βαθιά κατάδυση στο σύμπαν τους, στα πολιτιστικά και κοινωνικά κινήματα από τα οποία γεννήθηκαν, συνδέοντας το υλικό με το άυλο», σημείωσε.
Με πληροφορίες από Guardian