Στο Αφγανιστάν τα μέλη της LGBTQ κοινότητας θεωρούνται εγκληματίες από τους Ταλιμπάν και η κακοποίηση που υφίστανται ξεπερνά κάθε νοσηρή φαντασία.
Το αμερικανικό δίκτυο CNN αποκάλυψε μέρος της κατάστασης μετά από πολύμηνο ρεπορτάζ, αφού συνομίλησε με Αφγανούς που αντιμετωπίζουν βία, ψυχολογική και σωματική, σε κάθε μορφή.
«Ήταν πρώτες πρωινές ώρες, όταν ένας φρουρός μπήκε στο κελί του Σοχράμπ –ένα μικρό, σκοτεινό δωμάτιο με ένα παράθυρο με κάγκελα και μια κουβέρτα στο πάτωμα– στην αχανή φυλακή Pul-e-Charkhi της Καμπούλ τον περασμένο Αύγουστο. Ο 19χρονος οδηγήθηκε σε άλλο κελί του συγκροτήματος, όπου άκουσε ένα μέλος των Ταλιμπάν να διατάζει τους δεσμοφύλακες να φύγουν και να εμποδίσουν οποιονδήποτε άλλο να μπει. Ο πανικός τον κυρίευσε, γιατί ο Σοχράμπ ήξερε τι ακολουθούσε συχνά αυτά τα λόγια. Είχε βιώσει σωματική βία στα χέρια των Ταλιμπάν και στο παρελθόν» ξεκινά το ρεπορτάζ του CNN και συνεχίζει αποκαλύπτοντας σκηνές βίας.
Προσοχή: Ακολουθούν περιγραφές σεξουαλικής βίας
«Με άρπαξε από πίσω, μου έσκισε τα ρούχα και με βίασε», είπε ο Σοχράμπ στο CNN και συμπλήρωσε: «Για αρκετές μέρες μετά είχα έντονο πόνο και αιμορραγία».
Ο Σοχράμπ οδηγήθηκε στη φυλακή Pul-e-Charkhi με την κατηγορία του σοδομισμού, αφού τα μέλη της οικογένειάς του έμαθαν για το μυστικό ειδύλλιό του με έναν φίλο του πέρυσι, είπε. Η είδηση για τη σχέση τους διαδόθηκε στη στενά δεμένη κοινότητα και οδήγησε στη σύλληψή του και την αναγκαστική ομολογία του. Ο Σοχράμπ μίλησε στο CNN υπό τον όρο της ανωνυμίας, μετά την αποφυλάκισή του μετά από δύο μήνες. Κατά την απελευθέρωσή του, ο Σοχράμπ είπε ότι οι Ταλιμπάν προειδοποίησαν ότι αν συλληφθεί ξανά, θα αντιμετωπίσει την εκτέλεση.
Μια εβδομάδα μετά την πρώτη επίθεση, χωρίς τα τραύματά του να έχουν επουλωθεί, ο Σοχράμπ είπε ότι τον βίασαν ξανά – και μετά άλλες τέσσερις φορές από το ίδιο μέλος των Ταλιμπάν. «Όλο μου το σώμα προσευχόταν να πεθάνω», είπε ο Σοχράμπ. «Κάθε φορά με απειλούσε ότι αν τολμούσα να πω σε κανέναν για τον βιασμό, θα με σκότωνε με τα ίδια του τα χέρια». Ο Σοχράμπ κατάφερε να φύγει από το Αφγανιστάν, αλλά ζει με διαρκή φόβο για περαιτέρω δίωξη, γιατί η χώρα στην οποία κατέφυγε ποινικοποιεί επίσης την ομοφυλοφιλία.
Οι δράστες αντιμετωπίζονται εντός του νομικού πλαισίου, λένε οι Ταλιμπάν
Παρατηρητές ανθρωπίνων δικαιωμάτων είπαν στο CNN ότι από το 2021, όταν οι Ταλιμπάν ανέκτησαν την εξουσία στο Αφγανιστάν, οι LGBTQ πολίτες αντιμετωπίζουν εκτεταμένη σεξουαλική και σωματική βία στην κράτηση εν μέσω συστηματικής καταστολής των μειονοτικών ομάδων. Το CNN μίλησε με πέντε Αφγανούς LGBTQ που καταγγέλλουν ότι υπέστησαν σωματική κακοποίηση κατά τη διάρκεια της κράτησης, συμπεριλαμβανομένων – για ορισμένους – επαναλαμβανόμενου βιασμού, ηλεκτροπληξίας, στραγγαλισμού και μαστίγωσης με μεταλλικές αλυσίδες. Οι τρανσέξουαλ και τα άτομα που δεν συμμορφώνονται με το φύλο στοχοποιούνται «συνεχώς» στα σημεία ελέγχου των Ταλιμπάν λόγω της επιλογής τους στα ρούχα, δήλωσαν οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σε απάντηση στην έρευνα του CNN, ένας εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των Ταλιμπάν είπε ότι «πράξεις όπως ο σοδομισμός, η κτηνωδία και άλλες διαστροφές που αντιβαίνουν στον ισλαμικό νόμο είναι παράνομες και οι δράστες αντιμετωπίζονται εντός του νομικού πλαισίου. Αυτοί οι ισχυρισμοί είναι κατασκευασμένοι, καθώς οι φερόμενοι ισχυρισμοί για βασανιστήρια, βιασμούς, διώξεις και κακομεταχείριση αποτελούν από μόνες τους ρητές παραβιάσεις του νομικού πλαισίου».
Το CNN μπόρεσε να εντοπίσει τους πρώην κρατούμενους μέσω δύο φιλανθρωπικών οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα: τη Roshaniya, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που εργάζεται για τη μετεγκατάσταση διωκόμενων LGBTQ Αφγανών σε ασφαλείς χώρες και τον αφγανικό οργανισμό LGBT, μια ομάδα υπεράσπισης με έδρα την Τσεχία που ιδρύθηκε το 2021 για να παρακολουθεί τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αφγανιστάν.
Έχουν μετεγκατασταθεί 252 Αφγανοί LGBTQ από το 2021
Από το 2021, η Roshaniya έχει επαφή με περίπου 2.000 LGBTQ Αφγανούς στη χώρα. Είπε ότι έχει τεκμηριώσει 825 περιπτώσεις βίας κατά των LGBTQ ατόμων στο Αφγανιστάν αυτή τη στιγμή, συμπεριλαμβανομένων ξυλοδαρμών, συλλήψεων και κρατήσεων, αλλά πρόσθεσε ότι πρόκειται πιθανότατα για «σοβαρή υπομέτρηση». Το CNN δεν μπορεί να επαληθεύσει ανεξάρτητα αυτά τα στοιχεία. Όσοι κρατούνται στη φυλακή υποβάλλονται σχεδόν πάντα σε βασανιστήρια, ανέφερε η οργάνωση.
Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός πρόσθεσε ότι έχει μετεγκαταστήσει 252 Αφγανούς LGBTQ σε ασφαλείς χώρες από το 2021.
Οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούν τη σεξουαλική βία ως μέσο καταστολής
Η Neela Ghoshal, ανώτερη διευθύντρια δικαίου και πολιτικής στο φιλανθρωπικό ίδρυμα Outright International, με έδρα τις ΗΠΑ, είπε ότι μπορεί να υπάρχει «πλήθος λόγων» για τους οποίους οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούν τη σεξουαλική βία ως εργαλείο καταστολής κατά της LGBTQ κοινότητας.
«Γνωρίζουμε ότι ο λεγόμενος "διορθωτικός βιασμός" - τον οποίο θεωρώ ότι δεν είναι καθόλου διορθωτικός, αλλά βιασμός με κίνητρο μεροληψίας που συχνά γίνεται για να τιμωρούνται οι άνθρωποι - συμβαίνει σε όλο τον κόσμο», είπε, και αφορά περισσότερο τη δύναμη παρά τη σεξουαλικότητα.
Στο Αφγανιστάν, είπε, ορισμένα από τα μέλη των Ταλιμπάν που ζητούν την τιμωρία των LGBTQ ατόμων για ομοφυλοφιλικές σχέσεις εμπλέκονται επίσης σε μη συναινετική και βίαιη σεξουαλική κακοποίηση ανδρών και αγοριών.
Όταν οι Ταλιμπάν ολοκλήρωσαν την αστραπιαία κατάκτηση του Αφγανιστάν το 2021 - μετά την ακατάστατη απόσυρση των στρατευμάτων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ μετά από δύο δεκαετίες σύγκρουσης - δεν ήταν ξεκάθαρο πόσο αυστηρά θα επιβάλουν την ερμηνεία των θρησκευτικών νόμων κατά της LGBTQ κοινότητας του Αφγανιστάν.
Υπό την προηγούμενη κυβέρνηση που υποστηριζόταν από τη Δύση, οι σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου τιμωρούνταν ήδη με φυλάκιση έως και δύο ετών, με τα άτομα LGBTQ να αντιμετωπίζουν επίσης παρενόχληση και βία από την κοινωνία και την αστυνομία, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Όταν οι Ταλιμπάν επέστρεψαν στην εξουσία, ένας δικαστής των Ταλιμπάν είπε ότι υπήρχαν μόνο δύο τιμωρίες για την ομοφυλοφιλία – λιθοβολισμός ή συντριβή κάτω από έναν τοίχο, σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα Bild. Άλλοι είπαν ότι η ισλαμιστική ομάδα είχε μετριάσει τις πιο ριζοσπαστικές στάσεις της. «Θυμάμαι πολλούς ανθρώπους, πολλούς πολιτικούς, να ισχυρίζονται ότι οι Ταλιμπάν άλλαξαν, ότι δεν θα ασκούσαν αυτές τις βάρβαρες τιμωρίες που συνήθιζαν», είπε στο CNN η Άρτεμις Ακμπάρι, διευθύντρια της Αφγανικής Οργάνωσης LGBT. «Αλλά τώρα, μετά από τρία χρόνια, μπορώ να δω ότι, για παράδειγμα, οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούν τη σεξουαλική βία ως όπλο για να καταπιέσουν την LGBTQI κοινότητα».
Ο Αφγανικός Οργανισμός LGBT έχει επαληθεύσει περισσότερες από 50 περιπτώσεις κράτησης LGBTQ ατόμων από τον Αύγουστο του 2021, χρησιμοποιώντας έγγραφα που εκδόθηκαν από τους Ταλιμπάν, όπως επιστολές και εντάλματα σύλληψης, και εργάζεται για να επαληθεύσει άλλες 150 περιπτώσεις που αναφέρθηκαν από άτομα.
«Το ίδιο το Αφγανιστάν είναι μια φυλακή για εμάς»
Είναι δύσκολο να εκτιμηθεί πόσα άτομα LGBTQ έχουν τεθεί υπό κράτηση στο Αφγανιστάν από το 2021, είπε η Ghoshal, χάρη στην έλλειψη αναφορών και στον φόβο αντιποίνων όσων τυχόν μιλούσαν ανοιχτά.
Αλλά οι Ταλιμπάν φαίνεται σίγουρα να έχουν γίνει πιο συστηματικοί στη δίωξη των LGBTQ ατόμων από τότε που ανέκτησαν την εξουσία, είπε η ίδια. Μερικοί άνθρωποι ανέφεραν ότι οι αξιωματούχοι «τους κυνηγούν, έρχονται στα σπίτια τους με εντάλματα σύλληψης», είπε.
«Δεν θα ξεχάσω ποτέ, πότε ήρθαν οι Ταλιμπάν στο σπίτι μας», είπε στο CNN ο Samiar Nazari, ένας 22χρονος τρανσέξουαλ. «Κάποιοι χωρικοί είχαν ενημερώσει τους Ταλιμπάν ότι υπήρχε ένα κορίτσι που φορούσε ανδρικά ρούχα».
Ο Nazari, ο οποίος έφυγε, αφού είχε ξυλοκοπηθεί και κρατηθεί για λίγο από τους Ταλιμπάν, βρίσκεται τώρα σε μια ασφαλή χώρα, αλλά λέει ότι η ζωή υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν είναι «για πάντα χαραγμένη στο μυαλό μου, αναμνήσεις φόβου, ανικανότητας και χωρίς ελπίδα».
Άλλοι έχουν συλληφθεί για περιεχόμενο που βρέθηκε στα τηλέφωνά τους ή αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υποδηλώνοντας ότι οι Ταλιμπάν θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να εντοπίσουν μέλη της LGBTQ κοινότητας, είπε η Ακμπάρι. «Ένα βράδυ ήμουν σε ένα ταξί για να γυρίσω σπίτι, (και) οι Ταλιμπάν σταμάτησαν εμένα και τον ταξιτζή για έρευνα», είπε ο Αμπντούλ, ένας 22χρονος ομοφυλόφιλος. «Είδαν το Instagram, το Facebook, το Twitter μου. Όλες οι φωτογραφίες και το περιεχόμενο ήταν LGBTQ», είπε.
Ο Αμπντούλ είχε καταφέρει να διαφύγει στο Ιράν μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν το 2021, και στη συνέχεια στην Τουρκία, αλλά απελάθηκε πίσω στο Αφγανιστάν στις αρχές του 2024, είπε.
Μιλώντας στο CNN τον Οκτώβριο, ο Αμπντούλ θυμήθηκε πώς τον πήγαν σε ένα «σκοτεινό δωμάτιο» όπου υπέστη «βασανιστήρια και ξυλοδαρμούς» πολλές φορές την ημέρα. «Κάθε βράδυ ερχόταν ένας μεγάλος τύπος για να με χτυπήσει. Αρκετές φορές με έπνιγε», είπε ο Αμπντούλ. «Πολλές φορές νόμιζα ότι θα πέθαινα».
Μετά από δύο εβδομάδες κράτησης σε αυτό το δωμάτιο, ο Αμπντούλ μεταφέρθηκε σε μια φυλακή στο Herat, στο βορειοδυτικό Αφγανιστάν, για άλλους έξι μήνες, αφέθηκε ελεύθερος μόνο όταν ένας φίλος πλήρωσε στους Ταλιμπάν το ισοδύναμο των 1.200 δολαρίων για να τον σώσει, είπε.
Η οικογένειά του αρνήθηκε να τον πάρει πίσω λόγω της σεξουαλικότητας του που αποκαλύφθηκε, είπε, και τώρα μένει ξανά κρυμμένος, χωρίς υποστήριξη από φίλους ή συγγενείς. «Είμαι ακόμα στη φυλακή των Ταλιμπάν, αλλά η μόνη διαφορά είναι ότι δεν είμαι μέσα σε μια φυλακή».
«Πολλοί LGBT ήταν εκεί στα δωμάτια»
Η παρακολούθηση της κακοποίησης κρατουμένων LGBTQ είναι ένα δύσκολο έργο σε μια χώρα που καταδιώκεται από τον φόβο των Ταλιμπάν και με σοβαρούς περιορισμούς στην ελευθερία των μέσων ενημέρωσης.
Πολλά από αυτά φέρονται να λαμβάνουν χώρα κεκλεισμένων των θυρών σε επίσημες και ανεπίσημες εγκαταστάσεις κράτησης, είπε ο David Osborn, διευθυντής του Afghan Witness, ενός προγράμματος παρακολούθησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διευθύνεται από το Κέντρο Πληροφορικής Ανθεκτικότητας (CIR) του Ηνωμένου Βασιλείου.
Σε αυτές τις εγκαταστάσεις, η μόνη πηγή βίντεο είναι πιθανό να είναι ό,τι κινηματογραφείται από τους ίδιους τους δράστες, είπε ο Osborn στο CNN, αλλά ειδικά στο Αφγανιστάν αυτό σπάνια δημοσιοποιείται. «Αυτό έχει δημιουργήσει μια "μαύρη τρύπα" για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπου η έλλειψη ορατότητας σημαίνει ότι τα άτομα LGBTQ διατρέχουν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο», είπε.
Ωστόσο, η ομάδα Αφγανών Μαρτύρων μπόρεσε να χρησιμοποιήσει τον επίσημο ιστότοπο και τον λογαριασμό X των Ταλιμπάν, που συχνά δημοσιεύουν λεπτομέρειες για τις τιμωρίες που επιβλήθηκαν, για να τεκμηριώσει 43 δημόσιες μαστιγώσεις από τον Νοέμβριο του 2022, όπου η «σοδομία» αναγράφεται στο φύλλο κατηγοριών. Το CNN δεν μπορεί να επαληθεύσει ανεξάρτητα αυτά τα στοιχεία. Αυτά τα μαστιγώματα αφορούσαν 360 άτομα, μεταξύ των οποίων 192 άνδρες, 40 γυναίκες και 128 αγνώστου φύλου ή φύλου, σύμφωνα με στοιχεία Αφγανών Μαρτύρων. Ωστόσο, ο ακριβής αριθμός όσων μαστιγώθηκαν μόνο για την κατηγορία του σοδομισμού είναι ασαφής, καθώς και άλλα αδικήματα, όπως η μοιχεία και η «παράνομη σχέση», αναφέρονται συχνά, ανέφερε η οργάνωση. Είναι επίσης δύσκολο να γνωρίζουμε πόσες από αυτές τις κατηγορίες επιβάλλονται ειδικά σε μέλη της LGBTQ κοινότητας.
Άλλες ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν τεκμηριώσει περιπτώσεις εξωδικαστικής κράτησης, που διεξήχθησαν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Σε ορισμένες από τις επαρχίες του Αφγανιστάν, αυτό σηματοδοτείται από την έλλειψη των επίσημων εγγράφων που εκδίδονται συνήθως σε σχέση με τη σύλληψη ή την δικαστική υπόθεση κάποιου, είπε η Ακμπάρι.
Άλλος Αφγανός, ο Σάνο -που δεν είναι το πραγματικό του όνομα- είπε στο CNN ότι κρατήθηκε για 15 ημέρες πέρυσι σε ένα μεγάλο σπίτι που χρησιμοποιούσαν μέλη των Ταλιμπάν στα περίχωρα του Τζαλαλαμπάντ, μιας πόλης στο ανατολικό Αφγανιστάν. Ο πατέρας του αναγκάστηκε να τον παραδώσει στην ομάδα για υποτιθέμενη ανάκριση σχετικά με τη σεξουαλικότητά του, μετά την οποία οι Ταλιμπάν είπαν ότι θα αφεθεί ελεύθερος.
Αντίθετα, λέει ο Sano, του πήραν την κάρτα μνήμης του τηλεφώνου και τον έκλεισαν σε ένα δωμάτιο χωρίς παράθυρα για δύο εβδομάδες. «Με βασάνισαν τόσο πολύ οι Ταλιμπάν. Χαστούκια. Είμαι χτυπημένος από αυτούς», είπε ο 24χρονος τον Σεπτέμβριο. «Το δωμάτιο ήταν στο σκοτάδι. Δεν μπορούσα να νιώσω τον ήλιο».
Ο Sano ισχυρίζεται ότι το σπίτι χρησιμοποιήθηκε για τη σύλληψη και άλλων LGBTQ Αφγανών. «Υπήρχαν πολλοί LGBT που είχαν μεταφερθεί εκεί πριν από εμένα», είπε. «Μερικοί από αυτούς σκοτώθηκαν. Ένας από τους συνεργάτες μου σκοτώθηκε από αυτούς. Πολλοί LGBT ήταν εκεί στα δωμάτια».
Απελευθερώθηκε μόνο όταν καταβλήθηκε στους Ταλιμπάν ένας «φόρος», είπε. Τώρα κρύβεται αφού ανακάλυψε ότι οι Ταλιμπάν προσπαθούν να τον εντοπίσουν ξανά.
Γυναίκες και LGBTQ Αφγανοί «ενωμένοι στα βάσανά τους»
Τον Φεβρουάριο, ο Αφγανικός Οργανισμός LGBT και η Outright International έγραψαν κοινή επιστολή στη Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο, αξιωματούχο του ΟΗΕ για πολιτικές και υποθέσεις οικοδόμησης της ειρήνης, τονίζοντας την «έλλειψη συμπερίληψης των προοπτικών LGBTQ στη δέσμευση του ΟΗΕ για το Αφγανιστάν».
Ανώτατοι αξιωματούχοι του ΟΗΕ και παγκόσμιοι απεσταλμένοι συναντήθηκαν με τους Ταλιμπάν στο Κατάρ τον Ιούνιο για να συζητήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ωστόσο, οι συνομιλίες προκάλεσαν αντιδράσεις από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τον αποκλεισμό των Αφγανών γυναικών και άλλων ομάδων της κοινωνίας των πολιτών.
Μετά τη συνάντηση, η ΝτιΚάρλο είπε σε συνέντευξη Τύπου ότι «οι ανησυχίες και οι απόψεις των Αφγανών γυναικών και της κοινωνίας των πολιτών ήταν μπροστά και στο επίκεντρο», προσθέτοντας ότι οι παρευρισκόμενοι «συζήτησαν επίσης την ανάγκη για περισσότερη διακυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς και σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων».
Παραδείγματα καταστολής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους Ταλιμπάν στη χώρα τεκμηριώθηκαν σε έκθεση του Σεπτεμβρίου από την Αποστολή Βοήθειας του ΟΗΕ στο Αφγανιστάν (UNAMA). Αλλά η έκθεση δεν έκανε καμία αναφορά σε άτομα LGBTQ, συμπεριλαμβανομένων αμφιφυλόφιλων, λεσβιών και τρανς ανδρών και γυναικών, είπε η Ακμπάρι. «Γενικά, ο ΟΗΕ αγνοεί την κατάσταση των LGBTQ ατόμων στο Αφγανιστάν», πρόσθεσε.
Η UNAMA είπε στο CNN ότι είναι «εξαιρετικά δύσκολο» να συγκεντρωθούν ουσιαστικές πληροφορίες σχετικά με τη μεταχείριση των LGBTQ ατόμων στο Αφγανιστάν λόγω του ακραίου κοινωνικού στιγματισμού και των περιορισμένων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που εκπροσωπούν τα LGBTQ άτομα στη χώρα.
Με ελάχιστες ενδείξεις ότι οι Ταλιμπάν θα βελτιώσουν το ιστορικό τους όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, πολλοί στη χώρα αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι από τη διεθνή κοινότητα.
Οι Αφγανές γυναίκες και οι LGBTQ άνθρωποι είναι ενωμένοι στα βάσανά τους, είπε ο Αμπντούλ. «Είμαι κρατούμενος σε μια χώρα που ονομάζεται Αφγανιστάν», είπε. «Πρέπει να κρυφτώ από όλους, να κρυφτώ από την οικογένειά μου, να κρυφτώ από τους φίλους μου, να κρυφτώ από την κυβέρνηση, να κρυφτώ από τη ζωή».
Με πληροφορίες από CNN
