Ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μάρκ Ρούτε και σύσσωμο το υπουργικό συμβούλιο υπέβαλαν σήμερα το απόγευμα τις παραιτήσεις τους στην βασίλισσα Βεατρική.

Ο Μάρκ Ρούτε ήταν ο πρώτος Φιλελευθερος πρωθυπουργός της Ολλανδίας. Η κυβέρνηση της οποίας ηγούνταν, όφειλε την ύπαρξη της σε έναν ασυνήθιστο «διακανονισμό». Τα δύο βασικά κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού, το VVD του πρωθυπουργού Ρούτε και το CDA, οι Χριστιανοδημοκράτες δηλαδή, μειοψηφούσαν σε έδρες στο κοινοβούλιο. Υπέγραψαν λοιπόν ειδική συμφωνία με τον Βίλντερς και το Κόμμα της Ελευθερίας PVV, σύμφωνα με την οποία ο Βίλντερς είχε δεσμευτεί να στηρίξει την μειοψηφική κυβέρνηση. Ως αντάλλαγμα του είχαν υποσχεθεί ότι θα στηρίξουν κάποιες από τις προτάσεις του, που είχαν να κάνουν φυσικά με την μεταναστευτική πολιτική. Έτσι, ενώ το Κόμμα της Ελευθερίας δεν ήταν τυπικά στην κυβέρνηση, για να μείνει στην εξουσία η κυβέρνηση εξαρτιόταν ουσιαστικά από τον Βίλντερς.

Το χρονικό του μοιραίου

Τα τρία κόμματα βρίσκονταν σε διαπραγματεύσεις από τις 5 Μαρτίου, με στόχο να κλείσει το νέο πακέτο περικοπών ύψους 18 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τόσα χρειάζεται να κόψουν για να μείνει το έλλειμμα τους κάτω από το όριο του 3% της ΕΕ. Το πρωί του περασμένου Σαββάτου συναντήθηκαν οι αρχηγοί των κομμάτων που στηρίζουν την κεντροδεξιά κυβέρνηση μειοψηφίας, για να οριστικοποιήσουν τα νέα μέτρα λιτότητας. Από τη συνάντηση αποχώρησε τελικά ο ακροδεξιός Βίλντερς, αποσύροντας και επισήμως την στήριξη του στην μειοψηφική κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός Ρούτε έγινε έξαλλος. Είπε πως η συνάντηση ήταν καθαρά τυπική, αφού τα κόμματα είχαν ήδη συμφωνήσει στο πακέτο νεων μέτρων από την Παρασκευή. Κατηγόρησε τον Βίλντερς ότι παίρνει στο λαιμό του τα 16 εκατομύρια Ολλανδούς που θέλουν σταθερή κυβέρνηση στον τόπο. Ο Βίλντερς ανταπαντά πως το έκανε για τους συνταξιούχους που αιμοραγούν. Η αλήθεια είναι ότι εδώ και καιρό ο Βίλντερς καταφέρεται εναντίον των νέων μέτρων λιτότητας, προσπαθώντας να αντλήσει ψήφους από τη δεξαμενή των δυσαρεστημένων.

Τα προεκλογικά κουκιά (μυρίζουν Βέλγιο...)

150 έδρες έχει το ολλανδικό κοινοβούλιο. Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις πρώτο κόμμα παραμένει το VVD του Ρούτε (37 έδρες), δεύτεροι είναι οι Εργατικοί (προβλέπεται ότι θα εξασφαλίσουν 27 έδρες), σε απόσταση αναπνοής είναι το Σοσιαλιστικό Κόμμα SP που ειδε τα ποσοστά του να εκτινάσσονται τον τελευταίο καιρό (του δίνουν 26 έδρες τα γκάλοπ), και τέταρτος (και καταϊδρωμένος) ο Βίλντερς/PVV με πρόβλεψη για 18 έδρες. Το CDA, η παράταξη στην οποία ανήκει ο Jan Kees de Jager (ο γνωστός σε όλους μας πλέον, πρώην υπουργός οικονομικών της χώρας), έρχεται πέμπτη. Είναι η παράταξη που έχασε τις εκλογές με τεράστιες απώλειες πριν 2 χρόνια και τώρα εμφανίζεται ακόμα παρακάτω στα γκάλοπ. Της δίνουν μόνο 13 έδρες.

Τα ποσοστά του Βίλντερς είχαν παρουσιάσει σημαντική πτώση εδώ και καιρό, αλλά με τις τελευταίες κινήσεις του προσπάθησε να αλλάξει λίγο το κλίμα υπέρ του. Θα περιμένω να δω την επόμενη βδομάδα τα γκάλοπ, όπου θα φανεί αν κέρδισε ή αν έχασε από την «αποστασία». Οι εκλογές θα γίνουν μάλλον το Σεπτέμβριο. Υπάρχει αρκετός προεκλογικός χρόνος για μετεκλογικές συμμαχίες. Πάντως μοιάζει να απομακρύνεται το ενδεχόμενο να είναι ο Βίλντερς και πάλι σε κυβερνητικό συνασπισμό. Κανένα από τα άλλα κόμματα δε φαίνεται  διατεθειμένο να συνεργαστεί πια μαζί του, είναι «αστάθμητος παράγοντας», για να το πούμε ευγενικά. Ακόμα και η Telegraaf, η αγαπημένη του εφημερίδα, το «δεξί του χέρι», σήμερα τον κατηγορεί ότι τα έκανε θάλασσα.

Και γενικά, μοιάζει δύσκολο να προβλέψεις ποιοι θα συνεργαστούν με ποιους. Τα κόμματα της κεντροαριστεράς, το Pvda, το SP, οι Groenlinks, και το D66, ακόμα κι αν συνεργαστούνε, δεν είναι ικανά να πιάσουν την πλειοψηφία. Τα κεντροδεξιά κόμματα ακούνε Βίλντερς και τρέχουν, χωρίς το PVV όμως δύσκολο να έχουν πλειοψηφία. Αν ακούσουμε τις δημοσκοπήσεις, πιθανό είναι να βγει μια συνεργασία ανάμεσα στα άκρα, δηλαδή το VVD και το SP. Νεοφιλελεύθεροι με "κομμουνιστές". Ο Μεγάλος Συνασπισμός Φρανκενστάιν, που οδηγεί συνειρμικα στο (αδιέξοδο)  παράδειγμα του Βελγίου.

Και μου φαίνεται ότι τα φαινόμενα ακυβερνησίας στυλ Βελγίου θα γίνουν κανόνας ανά την Ευρώπη πλέον.

Ύφεση στην Ολλανδία

Η Ολλανδία μπορεί να χάσει τη αξιολόγηση ΑΑΑ για την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας και να της επιβληθεί πρόστιμο 1,2 δις ευρώ από τις Βρυξέλλες, αν δεν καταφέρει να συμμαζέψει τον προϋπολογισμό πριν την προθεσμία της ΕΕ που λήγει στις 30 Απριλίου. Μέχρι το τέλος Απριλίου πρέπει να εξηγησει στην ΕΕ πως προτίθεται να αντιμετωπίσει το έλλειμμα. Φέτος το έλλειμμα της Ολλανδίας προβλέπεται να φτάσει στο 4.6%, πάνω από το επιτρεπόμενο ευρωπαϊκό όριο. Υπολογίζεται ότι θα ανέβουν και τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει μια νέα πολιτική κρίση που την βυθίζει σε οικονομική αστάθεια. Πολλά σωματεία εργαζομένων ετοιμάζουν απεργιακές κινητοποιήσεις.

Η Ευρώπη σχολιάζει αρνητικά

Η αποτυχία του πρωθυπουργού Ρούτε, ο οποίος βρίσκεται στα ηνία της χώρας από τον Οκτώβρη του 2010, να πετύχει τη συμφωνία για το νέο πακέτο μέτρων που θα ρίξουν το έλλειμμα κάτω από το ευρωπαϊκό όριο του 3%, προκάλεσε έντονη δυσαρέσκεια στις Βρυξέλλες. Αξιωματούχος της ΕΕ σχολίασε δεικτικά στο Reuters: «Πρώτα κατακρίνεις δημόσια τις χώρες που παραβιάζουν το σύμφωνο σταθερότητας με τον προϋπολογισμό τους, και μετά ούτε εσύ ο ίδιος δεν μπορείς να πιάσεις τους στόχους, και καταφεύγεις σε εκλογές μόλις ένα μιση χρόνο μετά το σχηματισμό της κυβέρνησης σου».

ΥΓ.

Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον φίλο Mauricio Negrini για τις χρήσιμες πληροφορίες και τον σχολιασμό που μοιράστηκε μαζί μου την ώρα που έγραφα το ποστ αυτό.