Οι ελληνικές τράπεζες, οι οποίες έχουν λάβει κεφαλαιακή βοήθεια δύο φορές τα τελευταία δύο χρόνια, μπορεί να χρειάζεται και μια τρίτη, καθώς η ύφεση οδηγεί σε αύξηση των ζημιών από τα επισφαλή δάνεια.
Όπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το Bloomberg, τα τέσσερα μεγαλύτερα πιστωτικά ιδρύματα, θα μπορούσαν να δουν να χάνονται περί τα 12 δισ. ευρώ βασικού κεφαλαίου τους, από την αύξηση των προβλέψεων και την αθέτηση πληρωμών αναδιαρθρωμένων δανείων.
Ακόμη και αν η Ελλάδα καταλήξει σε συμφωνία με τους Ευρωπαίους πιστωτές για να απελευθερωθούν περαιτέρω κεφάλαια, η επόμενή της διάσωση θα χρειαστεί να περιλαμβάνει ένα νέο γύρο χρηματοδότησης για τις προβληματικές τράπεζες.
Τα επισφαλή δάνεια αυξήθηκαν το περασμένο τρίμηνο καθώς η οικονομία περιήλθε ξανά σε ύφεση και οι Έλληνες καθυστέρησαν τις πληρωμές περιμένοντας από την ελληνική κυβέρνηση να διαγράψει χρέος. Με την ανάκαμψη να είναι στάσιμη, οι τέσσερις τράπεζες μπορεί να χρειαστούν 16 δισ. ευρώ επιπλέον προβλέψεις για να καλύψουν ζημιές.
"Αναμέναμε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να κορυφωθούν κατά το πρώτο τρίμηνο, αλλά τώρα το περιμένουμε αυτό κάποια στιγμή το 2016, υπό την προϋπόθεση κάποιου είδους οικονομικής σταθερότητας", δήλωσε ο Νόντας Νικολαΐδης, αναλυτής της Moody's Investors Service.
"Υπάρχει υψηλός κίνδυνος τα αναδιαρθρωμένα δάνεια και άλλα σημάδια προβλήματος, θα περιέλθουν σε default. Υπάρχει μια πιθανότητα οι τράπεζες να χρειαστούν και νέες κεφαλαιακές ενισχύσεις", τόνισε.
Ακόμη και μετά από δύο προηγούμενες τονώσεις κεφαλαίου, μεταξύ των οποίων και μια διάσωση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΔΝΤ, οι ελληνικές τράπεζες δεν είναι πλήρως κεφαλαιοποιημένες. Περισσότερο από το ήμισυ του κεφαλαίου τους αποτελείται από αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις ή DTAs, πιστώσεις για ζημιές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την μείωση των φόρων όταν οι τράπεζες επιστρέψουν στην κερδοφορία. Οι πιστώσεις έχουν αξία μόνο εάν η κυβέρνηση, η οποία είναι σχεδόν χρεοκοπημένη, μπορεί να τις μετατρέψει σε μετρητά.
Οι κανόνες που εφαρμόστηκαν παγκοσμίως μετά από την κρίση του 2008, καταργούν σταδιακά την χρήση των DTAs ως κεφάλαια, διότι δεν βοηθούν στην απορρόφηση ζημιών. Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, τις μετέτρεψαν σε κρατικές εγγυήσεις μελλοντικών πιστώσεων.
Η ΕΚΤ είναι επιφυλακτική για τη χρήση τους και μπορεί να ζητήσει από τις τράπεζες να αυξήσουν τα ίδια κεφάλαια για να μειώσουν την εξάρτησή τους σε τέτοια κεφάλαια. Το ποσό των 12 δισ. ευρώ για τις τέσσερις ελληνικές τράπεζες, δεν περιλαμβάνει τα DTAs.
Εάν επιτευχθεί μια συμφωνία, οι τράπεζες θα μπορούσαν να στραφούν εκ νέου στην χρηματοδότηση από την ΕΚΤ, η οποία είναι φθηνότερη από τα δάνεια της ελληνικής κεντρικής τράπεζας. Και πάλι, αυτές οι εξοικονομήσεις ωχριούν μπροστά στις πιθανές ζημιές από τα δάνεια που θα λήξουν.
Όπως τονίζει το Bloomberg, καθώς η Ελλάδα και οι πιστωτές της οδεύουν προς μια σύγκρουση, το φάντασμα της εξόδου της χώρας από το ευρώ ή της επιβολής capital controls αυξάνεται. Τα capital controls θα προσπαθούσαν να ανακόψουν την φυγή καταθέσεων από το τραπεζικό σύστημα περιορίζοντας τις αναλήψεις μετρητών και τις μεταβιβάσεις κεφαλαίων στο εξωτερικό.
Τέτοιοι έλεγχοι θα έπλητταν την οικονομία περισσότερο καθώς οι εισαγωγείς αντιμετωπίζουν δυσκολίες πληρωμής των προμηθευτών, και οι καταναλωτές, χωρίς πλήρη πρόσβαση στις αποταμιεύσεις τους, μειώνουν τις δαπάνες. Αυτό θα μπορούσε να πλήξει περαιτέρω την ικανότητα των δανειοληπτών να αποπληρώσουν, και να επιταχύνει την άνοδο των επισφαλών δανείων.
Οι τέσσερις τράπεζες ανακοίνωσαν στο τέλος του έτους ότι είχαν collateral αξίας περίπου 60% του συνόλου του δανειακού τους χαρτοφυλακίου, χωρίς να αναλύουν πόσα από αυτά είναι επισφαλή. Οι χώρες που έχουν προσπαθήσει να καθαρίσουν τις τράπεζές τους μετά από μια οικονομική ή χρηματοπιστωτική κρίση, έχουν πουλήσει χαρτοφυλάκια επισφαλών δανείων έναντι περίπου 10% της ονομαστικής τους αξίας. Όταν οι τράπεζες επανειλημμένως αναδιαρθρώνουν τα επισφαλή δάνεια, συνήθως καταλήγουν να καθυστερήσουν την ημέρα της ανάκτησης ή της οικονομικής ανάκαμψης, διότι δεν μπορούν να χορηγήσουν νέα δάνεια σε αξιόλογες εταιρείες που έχουν ανάγκη.
Αυτό υποδηλώνει ότι τα ποσοστά ανάκτησης των τραπεζών, είναι πιθανώς μη ρεαλιστικά. Οι τιμές κατοικιών στην Ελλάδα, που έχουν υποχωρήσει περί το 40% από το 2008, θα υποχωρήσουν περαιτέρω εάν οι τράπεζες προσπαθούσαν να πουλήσουν την ακίνητη περιουσία", σύμφωνα με τον Ν. Νικολαϊδη της Moody's.
"Η πραγματική δυνατότητα ανάκτησης του επισφαλούς χρέους πιθανώς δεν είναι τόσο ρεαλιστική. Ο χρόνος που χρειάζεται για την ανάκτηση, τα νομικά ζητήματα, όλα αυτά θα μείωναν την τελική αξία που μπορούν να λάβουν", τονίζει ο αναλυτής της Keefe, Bruyette & Woods, Jonas Floriani.
