ΜΑΡΚΗΣΙΟΣ ΝΤΕ ΣΑΝΤ: ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΕΝΑΝ ΙΕΡΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΕΤΟΙΜΟΘΑΝΑΤΟ
Ο Σαντ σε αυτό το φιλοσοφικό παιχνίδι, που γράφτηκε πιθανόν το 1782 –όταν ήταν φυλακισμένος στη Βαστίλλη– και εκδόθηκε μόλις το 1926, κραδαίνει τον αθεϊσμό του, όπως εύστοχαv παρατηρεί ο JérômeVérain, «σαν όπλο, τον εκθέτει σαν πέος».
Ο γάλλος συγγραφέας και φιλόσοφος Μαρκήσιος ντε Σαντ (1740-1814) εδώ και μερικούςαιώνες αποτελεί την προσωποποίηση του κακού. Κάθε σεμνότυφη και τρομαγμένη ψυχήδιαρρηγνύει, ακόμα και σήμερα, τα ιμάτιά της για το έργο του ακόλαστουλιμπερτίνου, επειδή νιώθει ότι απειλεί τον κομφορμιστικό της μικρόκοσμο.Υπερβάλλουμε; Καθόλου, αν σκεφτείτε ότι η Φιλοσοφία στο Μπουντουάρ εκδόθηκεπρώτη φορά στα ελληνικά το 1979 από τις εκδόσεις Εξάντας και απαγορεύτηκε τάχιστα με δικαστική εντολή. Ανάλογη τύχη είχαν καιοι 120 μέρες των Σοδόμων, που η έκδοσή τους, δυο χρόνια αργότερα από τον ίδιοοίκο, ήταν απαγορευμένη στη χώρα μας μέχρι και το 1991 (!).
Η λιλιπούτεια και καλαίσθητηέκδοση του βιβλίου Διάλογος ανάμεσα σε έναν ιερωμένο και έναν ετοιμοθάνατοτου Μαρκήσιου ντε Σαντ από την Άγρα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί από ορισμένουςνεοσυντηρητικούς κύκλους και τους θρησκόληπτους περισσότερο επικίνδυνη από τηνπεριγραφή και του πιο ακραίου πορνογραφικού συμπλέγματος.
Ο Σαντ σε αυτό το φιλοσοφικόπαιχνίδι, που γράφτηκε πιθανόν το 1782 -όταν ήταν φυλακισμένος στη Βαστίλη- καιεκδόθηκε μόλις το 1926, κραδαίνει τον αθεϊσμό του, όπως εύστοχα παρατηρεί ο JérômeVérain, «σαν όπλο, τον εκθέτει σανπέος».
Πρόκειται για ένα διάλογο πουκαταγράφει τη μάταιη προσπάθεια ενός ιερωμένου, μάλλον αδέξιου υπερασπιστή τουκαθολικού δόγματος, να σώσει την ψυχή ενός ετοιμοθάνατου με ακόλαστες ορέξειςκαι πάθη ισχυρότατα.
Ο συγγραφέας μέσα από τον στιλιζαρισμένοδιάλογο των δυο προσώπων απογυμνώνει ξεδιάντροπα τις θρησκευτικέςπροκαταλήψεις, το φανατισμό και τη βία της εκκλησιαστικής εξουσίας. Όχι γιαυπερασπιστεί μέχρις εσχάτων τη «διεφθαρμένη» του φύση και το κύλισμα στιςηδονές, αλλά για να μιλήσει -επιβεβαιώνοντας τον Apollinaire, που τον αποκαλούσε «το πιο ελεύθερο πνεύμα που υπήρξε ποτέ»- μεγενναιότητα για σοβαρά φιλοσοφικά ζητήματα, τα συστήματα ηθικής των θρησκειών,τις υλιστικές αντιλήψεις της εποχής του.
Στονκόσμο του Σαντ, κατά τον Jérôme Vérain, «οι πράξεις μαςκαθορίζονται από φυσικούς νόμους όπου η ηθική δεν έχει κανένα λόγο», ενώ οηδονοθήρας ετοιμοθάνατος του βιβλίου αποποιείται το Θεό συμπυκνώνοντας όλη τηνανθρώπινη ηθική στην, φαινομενικά απλοϊκή, φράση «κάνε τους άλλους τόσο ευτυχείς όσοεπιθυμείς να είσαι και μην τους κάνεις ποτέ περισσότερο κακό από εκείνο που θαήθελες να σου κάνουν».
