JEAN DE KEVASDOUE: ΚΙ ΑΝ ΟΛΑ ΟΣΑ ΛΕΝΕ ΟΙ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ;

Δεν μοιάζετε πολύ με Γάλλο», του λέω μόλις καθόμαστε σε κάποιο τραπέζι συνεδριάσεων μέσα στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. «Αλήθεια; Και με ποιον με συγκρίνετε; Με τον Ντελόν ή τον Σαρκοζί;». Γελάμε. Στην πραγματικότητα την ερώτηση την έκανα γιατί είχα ήδη καταλάβει ότι ο απόλυτα κομψός κύριος με το βλέμμα που έλαμπε από ευφυΐα και που καθόταν απέναντί μου είχε πολύ χιούμορ. Ο Ζαν ντε Κερβασντουέ, συγγραφέας του βιβλίου Κι αν όσα λένε οι oικολόγοι δεν είναι αλήθεια; (ΠΟΛΙΣ) και διευθυντής στην έδρα Οικονομίας και Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας του CNAM, πρέπει να καταφεύγει συχνά στο χιούμορ για να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις από τους οργανωμένους κύκλους των αυτοαποκαλούμενων «οικολόγων», τους οποίους επικρίνει αρκετά συχνά.

Η δική μας η συνάντηση έγινε αμέσως μετά τη συνάντηση που είχε με παράγοντες και αξιωματούχους του ελληνικού υπουργείου Υγείας. «Πόσο εύκολο είναι να μιλάει κάποιος για αυτοδιοικούμενα νοσοκομεία σε μια υπουργό σοσιαλιστικής κυβέρνησης;», τον ρωτώ και αντί για απάντηση εισπράττω ένα χαμόγελο όλο νόημα. «Την κατηγορούν για πολλά την υπουργό», συνεχίζω απτόητη. «Μέχρι και για τον εμβολιασμό για τη γρίπη. Λένε πώς τρόμαξε τον κόσμο άδικα». Τον ρωτώ αν ήταν σωστή η απόφασή μου να υπακούσω στα κελεύσματα των Αρχών και να κάνω το εμβόλιο, αν και αποδείχτηκε ότι ο συναγερμός ήταν μάλλον υπερβολικός. «Κάνατε πολύ σωστά! Αυτή πρέπει να είναι η συμπεριφορά του ενημερωμένου και υπεύθυνου πολίτη, ωστόσο πιστεύω ότι το υπουργείο θα έπρεπε να αφήσει στη διακριτική ευχέρεια των νοσοκομείων την απόφαση για το πόσα εμβόλια θα έπρεπε να προμηθευτούν και τον τρόπο που θα εμβολίαζαν τον πληθυσμό». Υπέροχη πάσα.

Ο Ζαν ντε Κερβασντουέ είναι γνωστός για τις απόψεις του στη διοίκηση υγείας. Υποστηρίζει τον δημόσιο χαρακτήρα της υγείας, αλλά θέλει αυτοδιοικούμενα νοσοκομεία. Του λέω ότι μου κάνει εντύπωση που ένας φιλελεύθερος βλέπει θετικά το κόνσεπτ της δημόσιας υγείας. «Φυσικά. Η υγεία πρέπει να παρέχεται δωρεάν από το κράτος γιατί λειτουργεί θετικά προς τη συνοχή της κοινωνίας. Στην Ελλάδα έχετε πρόβλημα γιατί ουσιαστικά επιτρέπετε την παράλληλη λειτουργία δυο διαφορετικών συστημάτων με διαφορετικούς όρους. Πρέπει να αποφασίσετε τι είδους υπηρεσίες υγείας θέλετε». Επιστρέφω στα εμβόλια περισσότερο, γιατί θέλω την άποψή του για τις διάφορες «θεωρίες συνωμοσίας» που συνδέουν τις αποφάσεις για τη διακίνηση των φαρμάκων με τα συμφέροντα των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών. Σκάει στα γέλια. «Γνωρίζετε ότι στα κομμουνιστικά κράτη δεν έχει εφευρεθεί ποτέ ούτε ένα φάρμακο; Ποτέ όμως». Μένω άναυδη. «Η έρευνα και οι εφευρέσεις νέων φαρμάκων έχουν ανάγκη την αγορά, έχουν ανάγκη την πίστη ότι κάποιος θα βγάλει χρήματα αν επενδύσει στην έρευνα της τεχνολογίας των φαρμάκων. Όσον αφορά τις θεωρίες ότι οι φαρμακοβιομηχανίες ελέγχουν την έρευνα, πρόκειται για φοβερές ανοησίες. Δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να εμποδίσει την έρευνα».

Του επισημαίνω τον ρόλο της Αριστεράς στη διασπορά αυτών των ιδεών, γιατί ο ίδιος στα νιάτα του συνδεόταν με προσωπικότητες της γαλλικής Αριστεράς. «Κοιτάξτε να δείτε. Αν και προέρχομαι από αριστοκρατική οικογένεια, όπως δηλώνει και το όνομά μου (αναφέρεται στο «De»), πολύ νωρίς έγινα μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Γαλλίας. Όταν επέστρεψα στη Γαλλία από τις μεταπτυχιακές μου σπουδές, που τις έκανα στην Αμερική -πρέπει να ήταν λίγο μετά το '68-, παρατήρησα ότι συνέβη στην ευρωπαϊκή Αριστερά κάτι που σπάνια το σχολιάζουμε. Η Αριστερά ήταν πάντα θετικιστική και ορθολογιστική, οι μαρξιστικές σπουδές είναι μέρος της επιστημολογίας. Μετά το '68, ωστόσο, η Αριστερά γύρισε προς τον ανορθολογισμό και αγκάλιασε κάθε λογής πίστη που νόμιζε ότι εξυπηρετούσε την αντικαπιταλιστική της ρητορική. Μια από αυτές ήταν βέβαια και η Οικολογία, που βασίζεται περισσότερο στο συναίσθημα παρά στα data». «Είστε υπέρμαχος της πυρηνικής ενέργειας», τον ρωτώ μιας και επιστρέψαμε στην Οικολογία. «Δεν θα το διατύπωνα έτσι: είμαι υπέρμαχος των καθαρών ενεργειακών λύσεων και η πυρηνική ενέργεια είναι αυτό ακριβώς».

Του λέω χαμογελώντας ότι θα τον αφήσω να μου αναπτύξει την άποψή του γιατί δεν μπορώ να φανταστώ κάποια αντίρρηση που δεν θα έχει ήδη διατυπωθεί. Γελάει και με διαβεβαιώνει πως όλα αυτά τα χρόνια έχει ακούσει σχεδόν τα πάντα, από τα πιο σοβαρά μέχρι τους μεγαλύτερους παραλογισμούς. «Θα σας πω το πιο εύκολο αντεπιχείρημα σ' αυτό των κινδύνων. Αναζητήστε στο google την έρευνα για τις συνέπειες του Τσερνόμπιλ και θα σοκαριστείτε όταν δείτε όλες σας τις αντιλήψεις για το ζήτημα ν' ανατρέπονται». Του επισημαίνω ότι αυτό στην επικοινωνία λέγεται perception versus reality. Σκάει στα γέλια «Χτυπήσατε στην καρδιά του ζητήματος! Όλα αυτά είναι επικοινωνία, κάτι που είναι εξαιρετικά χρήσιμο, όμως εγώ είμαι επιστήμονας και σχηματίζω απόψεις με βάση τα data γι' αυτό και είμαι έτοιμος να τις αναθεωρήσω, αν βρεθώ ενώπιον άλλων δεδομένων - αρκεί όμως να βρεθώ. Οι απλές αντιλήψεις, οι δικές σας ή των οικολόγων, για το θέμα δεν είναι αρκετές για να με πείσουν, με συγχωρείτε κιόλας, και υπάρχει κάτι πιο βασικό που δεν σχετίζεται αποκλειστικά με την Οικολογία. Όλες αυτές οι απαγορεύσεις και οι περιορισμοί σε συνδυασμό με το κλίμα φόβου, όλες αυτές οι κρατικές ρυθμίσεις που παράγονται σωρηδόν και από την Ευρωπαϊκή Ένωση απομακρύνουν τον πολίτη από τη συναίσθηση των ευθυνών του. Κι αυτό με προβληματίζει βαθύτατα γιατί σχετίζεται άμεσα με το μέλλον της ανθρωπότητας».

Τον παρατηρώ καθώς μιλάει. Είναι εμφανώς κουρασμένος, αλλά όλα όσα λέει είναι απόλυτα «δουλεμένα» στη σκέψη αλλά και στην εκφορά του λόγου του - του το λέω με την παρατήρηση ότι ίσως κι αυτός με τη σειρά του να είναι ένας επαγγελματίας του σκεπτικισμού. Γελάει. «Η επαγγελματική ενασχόληση με την επιστήμη δεν είναι κακή. Αυτό που κάνει κακό είναι η επαγγελματική ενασχόληση με τη θρησκεία και η Οικολογία σήμερα έχει εξελιχθεί σ' αυτό». Λέω στον κ. Κερβασντουέ πως είναι ο πρώτος Γάλλος σκεπτικιστής και ορθολογιστής που γνωρίζω και αισθάνομαι ανακούφιση που καταλαβαίνει το αστείο. «Ξέρετε, έχετε ένα κοινό με τον φίλο μου, τον Ντομινίκ Στρος Καν, τον οποίο μου είπατε ότι θαυμάζετε» και σπεύδει ν' απαντήσει στο απορημένο βλέμμα μου. «Είστε και οι δύο θαυμαστές του Μίλτον Φρίντμαν!». «Και καλά, το παραδέχεται δημοσίως;», τον ρωτώ έκπληκτη από αυτό που μόλις άκουσα. « Όχι δα. Κι επειδή βλέπω ότι είστε άνθρωπος με οξεία κρίση, σας συμβουλεύω να μην το λέτε ούτε εσείς. Εκτός κι αν δεν θέλετε να σας παίρνουν στα σοβαρά».