ΟΥΙΛΙΑΜ ΝΤΑΛΡΙΜΠΛ: ΙΕΡΗ ΙΝΔΙΑ, ΕΝΝΙΑ ΖΩΕΣ, ΕΝΝΙΑ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Στο τελευταίο του βιβλίο, Ιερή Ινδία - Εννιά Ζωές, Εννιά Ιστορίες, ο Ουίλιαμ Νταλρίμπλ ξεπερνάει τον εαυτό του. Με αρχικό του στόχο να εξερευνήσει πώς οι έντονες αναταράξεις της εισόδου του παγκόσμιου εμπορίου και της ραγδαίας οικονομικής ανάπτυξης στην Ινδία επέφεραν άγνωστες σε εμάς τους Δυτικούς πολιτισμικές αλλαγές καθώς και το τι ακριβώς συμβαίνει στην τόσο ποικιλόμορφη θρησκευτική ταυτότητα της αχανούς αυτής χώρας, ο Νταλρίμπλ παρουσίασε ένα έργο που δεν είναι απλά το «ταξιδιωτικό βιβλίο της χρονιάς» (όπως το χαρακτήρισε η «Guardian»). Είναι πολλά περισσότερα.

Η αλήθεια είναι ότι η γραφή και η θεματολογία του Βρετανού Νταλρίμπλ έχουν εξελιχθεί τόσο όσο κι ο ίδιος. Το 1989, σε ηλικία 25 μόλις ετών, παρουσίασε το Στα βήματα του Μάρκο Πόλο (το οποίο, πιθανώς, έχει κάποια χλιαρά δείγματα αποικιοκρατικής διάθεσης), ενώ στα τέλη της δεκαετίας του 1990 έγραψε το διάσημο πλέον «Ταξίδι στη σκιά του Βυζαντίου (γραμμένο κατά την έκρυθμη αλλά και ενδιαφέρουσα περίοδο που οι Τούρκοι, οι Κούρδοι και το PKK ήταν σε ρήξη, αφού ο πόλεμος του Λιβάνου είχε μόλις τελειώσει). Έκτοτε, ο Νταλρίμπλ έχει ζήσει για χρόνια στο Δελχί με τη γυναίκα του και τα τρία τους παιδιά (επιστρέφοντας στη γενέτειρά του μόνο για τις καλοκαιρινές διακοπές), αναπτύσσοντας μια βαθιά εκτίμηση και κατανόηση για τις ιδιαιτερότητες της ινδικής πολυθρησκευτικότητας. Βεβαίως, ως δημοσιογράφος, ο πολυβραβευμένος Νταλρίμπλ αρθρογραφεί ακόμα σε μερικά από τα μεγαλύτερα διεθνή μέσα με θεματολογία εστιασμένη στη Μέση Ανατολή, την Ινδία, το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και τον ευρύτερο μουσουλμανικό κόσμο. Η αγάπη του γι' αυτούς τους τόπους δεν περιορίζεται όμως στα γραπτά του: ο Νταλρίμπλ είναι ιδρυτής και διευθυντής του Λογοτεχνικού Φεστιβάλ της Τζαϊπούρ, της μεγαλύτερης ετήσιας λογοτεχνικής γιορτής στην Ινδία, ενώ το 2008 συμμετείχε στο Λογοτεχνικό Φεστιβάλ της Παλαιστίνης και διοργάνωσε σχετικά σεμινάρια στη Βηθλεέμ, τη Ραμάλα και την Ιερουσαλήμ. Εντυπωσιακό, αν μη τι άλλο.

Στην Ιερή Ινδία ο Νταλρίμπλ επέλεξε να πραγματευτεί το θέμα του μέσα από τις ιστορίες εννιά διαφορετικών ανθρώπων. Καθένας από τους πραγματικούς και καθόλου ακραίους, όπως επιμένει ο ίδιος, ήρωές του αντιπροσωπεύει ένα διαφορετικό πνευματικό μονοπάτι, αντιμετωπίζει ένα διαφορετικό πρόβλημα ενόψει των εξελίξεων στην ταχύτατα αναπτυσσόμενη και βαθιά πολυεθνική Ινδία. Απέχοντας κατά πολύ από τα γραφικά στερεότυπα της «μυστικιστικής και μυστηριακής χώρας», το βιβλίο αυτό παρουσιάζει δεσμοφύλακες που μεταμορφώνονται σε πανίσχυρες θεότητες για τρεις μήνες τον χρόνο, πρώην στελέχη πολυεθνικών που ανηφορίζουν γυμνοί στους παγετώνες των Ιμαλαΐων, τελετουργικούς χορευτές που καταλαμβάνονται από πνεύματα, αφηγητές επών που λατρεύονται ως υπερφυσικοί εξορκιστές και ταυτόχρονα ως κτηνίατροι που εγγυώνται την ευημερία των κοπαδιών.

Σε κάθε κεφάλαιο-ιστορία, ο Νταλρίμπλ συνδυάζει ρεπορτάζ, εκτενέστατη εθνογραφική έρευνα πεδίου (που, μάλιστα, κάποιες φορές γίνεται και συγκριτική) και βιβλιογραφική-αρχειακή έρευνα, καταφέρνοντας, ταυτόχρονα, μέσα από εννιά πραγματικά υποδειγματικές συνεντεύξεις να εκμαιεύσει με πολύ ανθρώπινο τρόπο τα βαθύτερα συναισθήματα των ηρώων του. Μερικές από τις ζωές που περιγράφει είναι τουλάχιστον εντυπωσιακές. Όπως έχει κι ο ίδιος παραδεχτεί σε συνεντεύξεις του, η πρώτη ιστορία, αυτή της ζαϊνίστριας μοναχής, είναι μια από τις εντονότερες. Κόρη εύπορων εμπόρων, η Ματάτζι αποφάσισε στα 13 της χρόνια να ακολουθήσει την αυστηρότερη θρησκευτική παράδοση της Ινδίας: ξερίζωσε τα μαλλιά της με τα ίδια της τα χέρια, έτρωγε αυστηρά χορτοφαγικά μία φορά τη μέρα στις 10 το πρωί και σκούπιζε το χώμα πριν το πατήσει για να μην ποδοπατήσει κανένα ζωντανό, ούτε καν μυρμήγκι. Απαρνήθηκε κάθε συναισθηματικό δεσμό με ανθρώπους ή τόπους γιατί «οι δεσμοί μόνο πόνο φέρνουν», για να υποκύψει τελικά στα ανθρώπινα πάθη με τον πιο απλό τρόπο. Έκανε μια φίλη. Οι δύο μοναχές, μετά από 22 χρόνια αχώριστης φιλίας, αναγκάστηκαν να αποχαιρετιστούν σκληρά. Όταν η φίλη της αρρώστησε με φυματίωση και αποφάσισε να υποβάλει τον εαυτό της στη ζαϊνιστική διαδικασία τριετούς τελετουργικής νηστείας ως τον θάνατο, η Ματάτζι ήταν αυτή που της έδωσε την τελευταία γουλιά νερό πριν πεθάνει. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής της στον Νταλρίμπλ έκανε κι αυτή την ίδια τελετουργική νηστεία. Σήμερα δεν πρέπει να ζει πια.

Η Ιερή Ινδία δεν είναι ένα απλό ταξιδιωτικό βιβλίο. Είναι ένα πολιτικό σχόλιο (όπως στην ιστορία του Θιβετιανού μοναχού που, κόντρα στη μη-βίαιη φύση του, πήρε τα όπλα εναντίον του Κινέζικο Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού ή την ιστορία της Κόκκινης Νεράιδας, μιας γυναίκας-φακίρη, πρόσφυγα από το Πακιστάν), είναι μια θυμωμένη καταγγελία (όπως στην ιστορία της κόρης της Γελάμα, που έγινε ιερή πόρνη λατρεύοντας μια θεότητα της άγριας και βίαιης σανσκριτικής μυθολογίας και σήμερα πεθαίνει από AIDS). Είναι, όμως, και τρυφερό κι αστείο μαζί (περιγράφοντας τον πρώτο της πελάτη, η ιερή πόρνη λέει στον Νταλρίμπλ: «Εγώ φοβόμουν, μια και ήταν μεγαλόσωμος, πολύ χοντρός. Πιο χοντρός από σένα»).

Ο Νταλρίμπλ έγραψε ένα σπουδαίο βιβλίο για ένα περίπλοκο και ευαίσθητο θέμα. Η γραφή του είναι γεμάτη ενθουσιασμό - που όμως δεν εκφράζεται άμεσα σε κανένα σημείο. Διαβάζοντας την Ιερή Ινδία, πρέπει κανείς να υπενθυμίζει διαρκώς στον εαυτό του ότι όλα αυτά που περιγράφει συμβαίνουν σήμερα (ναι, σήμερα!) σε κάποιο μέρος του κόσμου, ένα μέρος που αλλάζει ταχύτατα και που σύντομα θα αποτελεί μία παγκόσμια υπερδύναμη.

Λίγο πριν παρουσιάσει το βιβλίο αυτό για πρώτη φορά, τον Σεπτέμβριο του 2009, ο Γουίλιαμ Νταλρίμπλ έδωσε μία συνέντευξη στη Δέσποινα Τριβόλη. «Νομίζω», της είπε, «ότι η θρησκεία, τουλάχιστον όσον αφορά τη δουλειά μου, είναι ένας πολύ ενδιαφέρων τρόπος για να μπω στο μυαλό των ανθρώπων και στην καρδιά τους». Μάλλον πρέπει πια να είναι σίγουρος.

http://donteverreadme.wordpress.com/