ΤΖ. ΝΤ. ΣΑΛΙΝΤΖΕΡ: ΕΝΝΕΑ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Συνήθως, η επιλογή εξωφύλλου είναι σημαντική για ένα βιβλίο, καθώς αποτελεί για πολλούς την πρώτη εικόνα που μπορεί να κερδίσει ή όχι τις εντυπώσεις, ανεξαρτήτως περιεχομένου. Στην περίπτωση της συλλογής διηγημάτων του Τζ.Ντ. Σάλιντζερ Εννέα Ιστορίες, το εξώφυλλο είναι, κατά τις επιταγές του Ιδρύματος Σάλιντζερ, εντυπωσιακά λιτό, ακολουθώντας τον τρόπο της sui generis ιδιοσυγκρασίας ενός συγγραφέα που όσο πιο πεισματικά παρέμενε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, τόσο περισσότερο η απήχηση του έργου του τον έφερνε στο προσκήνιο, αναζωπυρώνοντας το ενδιαφέρον για τη ζωή του.

Αν και ο Σάλιντζερ είναι κυρίως γνωστός για τον Φύλακα στη σίκαλη, τα εννέα διηγήματα της συλλογής δεν είναι μικρότερης σημασίας, αφού βάζουν τα πρώτα κομμάτια στο παζλ του λογοτεχνικού του σύμπαντος. Η έκτασή τους είναι μικρή και η γλώσσα φαινομενικά απλή (κι εύστοχα μεταφρασμένη στα ελληνικά από τον Αχιλλέα Κυριακίδη). Όσο, όμως, η ανάγνωση πλησιάζει στο τέλος, τόσο καταλαβαίνει κανείς την ανάγκη να επιστρέψει στην αρχή, γιατί κάτι κάπου «χάθηκε». Η ρεαλιστική γλώσσα του Σάλιντζερ και ο «κανονικός», σχεδόν κινηματογραφικός, τρόπος που εκτυλίσσονται οι ιστορίες δεν προδιαθέτουν για τον συμβολιστικό και καμιά φορά σουρεαλιστικό χαρακτήρα τους. Σύμφωνα με τον Yates, o Σάλιντζερ «είναι ένας συγγραφέας που χρησιμοποιεί τη γλώσσα σαν ανόθευτη ενέργεια ελέγχοντάς την με όμορφο τρόπο, και ξέρει ακριβώς τι κάνει με την κάθε λέξη και την κάθε σιωπή». Και ο φαινομενικά απλός τρόπος με τον οποίο ολοκληρώνεται καθεμιά φέρνει όλη αυτή την ενέργεια στην επιφάνεια, «ανοίγοντας» το κείμενο σε περισσότερες από μία αναγνώσεις.

Οι ήρωες είναι καθημερινοί άνθρωποι, που όμως καλούνται να φέρουν, ο καθένας με τον τρόπο του, τα χαρακτηριστικά μιας κοινωνίας που ζει στον εκκωφαντικό απόηχο του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Είτε με τον πιο προφανή τρόπο, του στρατιώτη που υποφέρει όχι μόνο κατά τη διάρκεια του πολέμου αλλά και μετά, είτε πιο έμμεσα, βιώνοντας με ποικίλους τρόπους τη διάλυση των ψευδαισθήσεων, οποιασδήποτε έννοιας σταθερότητας κι ασφάλειας. Υφίστανται την απώλεια της αθωότητας σε διαφορετικές εκφάνσεις, στο επίπεδο των οικογενειακών, των φιλικών και των ερωτικών σχέσεων. Έχοντας ζήσει κι ο ίδιος ο συγγραφέας από κοντά τη φρίκη του πολέμου, μεταγγίζει την ένταση της τραυματικής του εμπειρίας στον αναγνώστη, προκαλώντας σοκ μέσα από τη δράση και την αποκάλυψη της σκοτεινής πλευράς του ανθρώπου.

Κι ενώ πρόκειται για κείμενα γραμμένα στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, προ- καλεί έκπληξη πόσο επίκαιρα ακούγονται σήμερα, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια για αυταπάτες κι ο κυνισμός είναι ο μόνος τρόπος να εξηγήσουμε την πραγματικότητα. Μοναδική, ίσως, διέξοδος είναι η λύση που προτείνει ο ήρωας του τελευταίου διηγήματος, ο Τέντι, υποστηρίζοντας πως «αν θέλετε να δείτε τα πράγματα όπως είναι στ' αλήθεια, πρέπει να ξεπεράσετε τη λογική. Μόνο αν την ξεπεράσετε δεν θα σπάτε πια τα μούτρα σας (...) Δεν θα βλέπετε συνέχεια πράγματα να σταματούν».