Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε κατακλυστήκαμε από υπέροχες φωτογραφίες από το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Το ΚΠΙΣΝ άνοιξε τις πύλες του με ένα τετραήμερο εκδηλώσεων με ξεναγήσεις, συναυλίες, προβολές video-art, περφόρμανς κ.ά. Αυτό όμως που έκανε μεγαλύτερη εντύπωση, που γέμισε αισιοδοξία τους περισσότερους πολίτες αυτής της πόλης, ήταν το εκπληκτικό πάρκο και οι υπόλοιποι ανοιχτοί χώροι των εγκαταστάσεων.
Μιλάμε για ένα μεγαλειώδες πάρκο, 210.000 τ.μ., με 3.000 δέντρα, υδάτινα στοιχεία και άλλα πολλά που θα διπλασιάσει τους κατά κεφαλήν χώρους πρασίνου και θα βελτιώσει το μικροκλίμα στους όμορους δήμους της Καλλιθέας, του Μοσχάτου, της Ν. Σμύρνης και του Παλαιού Φαλήρου. Πέρα, όμως, από τεχνικές λεπτομέρειες, ακόμα και πολύ μικρότεροι, και ταπεινοί, χώροι πρασίνου ασκούν τεράστια επίδραση στην καθημερινότητα των πολιτών μιας μεγαλούπολης, συμβάλλοντας σε μεγάλο βαθμό στην περιβόητη «ποιότητα ζωής».
Μια έρευνα που διενεργήθηκε το 2015 κατέγραψε μείωση της εγκληματικότητας στις περιοχές της πόλης που γειτνιάζουν με τους νέους χώρους πρασίνου. Φαίνεται, μάλιστα, πως οι διαφορετικοί τύποι των πράσινων χώρων που δημιουργήθηκαν (οι τοπικές κοινότητες ήταν ελεύθερες να κάνουν ό,τι ήθελαν) είχαν και διαφορετική επίδραση στην εγκληματικότητα.
Νέες έρευνες στις ΗΠΑ, μάλιστα, δείχνουν ότι υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ των πράσινων χώρων και κάποιων τύπων εγκληματικότητας. Αν και η ακριβής φύση αυτή της σύνδεσης δεν έχει εξηγηθεί επακριβώς, υπάρχει μια θεωρία ότι αυτό που καταγράφεται, ταιριάζει με την έννοια των «ματιών στους δρόμους»: τα καλά συντηρημένα πάρκα στις γειτονιές ενθαρρύνουν τους κατοίκους να περνούν περισσότερες ώρες εκεί, δημιουργώντας ένα άτυπο σύστημα παρακολούθησης, κάτι που αποτρέπει την εγκληματικότητα.
Η αποβιομηχανοποίηση που συντελέστηκε τα τελευταία χρόνια στο Youngstown του Οχάιο άφησε την πόλη με τεράστιες άδειες και εγκαταλελειμμένες εκτάσεις. Η δημοτική Αρχή δημιούργησε ένα πρόγραμμα για την αξιοποίησή τους. Τις καθάρισε, τις περιέφραξε και έδωσε ένα μικρό κονδύλι στις τοπικές κοινότητες για να κάνουν ό,τι αποφασίσουν. Μια έρευνα που διενεργήθηκε το 2015 κατέγραψε μείωση της εγκληματικότητας στις περιοχές της πόλης που γειτνιάζουν με τους νέους χώρους πρασίνου. Φαίνεται, μάλιστα, πως οι διαφορετικοί τύποι των πράσινων χώρων που δημιουργήθηκαν (οι τοπικές κοινότητες ήταν ελεύθερες να κάνουν ό,τι ήθελαν) είχαν και διαφορετική επίδραση στην εγκληματικότητα. Για παράδειγμα, η κοπή της ανεξέλεγκτης βλάστησης προσφέρει καλύτερη ορατότητα, κάτι που εμποδίζει τους παραβάτες να κρυφτούν ή να κρύψουν κλοπιμαία και άλλα αντικείμενα. Επίσης, οι κήποι που δημιουργήθηκαν και φροντίζονται από τους κατοίκους ενίσχυσαν την αίσθηση της κοινότητας ανάμεσά τους, κάτι που με τη σειρά του αποτρέπει εγκλήματα πάθους.
Το 2000 η Φιλαδέλφεια αποφάσισε να μετατρέψει κάποια σημεία των πεζοδρομίων σε μικρούς πράσινους χώρους με κύριο στόχο τη συγκράτηση του βρόχινου νερού και την αντιμετώπιση των πλημμυρών του αποχετευτικού συστήματος. Αυτό που δεν περίμενε κανείς είναι ότι οι λιλιπούτειοι κήποι θα είχαν επίδραση και στην εγκληματικότητα. Πράγματι, όπως έδειξε μια έρευνα που εξέτασε συγκριτικά 52 σημεία της πόλης –με κήπους ή χωρίς–, η κατοχή και διακίνηση ναρκωτικών ουσιών μειώθηκε από 18 έως 27% στα σημεία γύρω από τους πράσινους χώρους. Και αυτό, παρόλο που την περίοδο που διεξήχθη η έρευνα (2002-2012) οι παραβάσεις οι σχετικές με τα ναρκωτικά αυξήθηκαν κατά 65% στην πόλη. Μπορεί να επιλέχθηκαν για τις παρεμβάσεις «προβληματικά» σημεία της πόλης, με έντονη παραβατικότητα, όμως η παρουσία της δημοτικής Αρχής σε αυτά για τη συντήρηση των κήπων φαίνεται να λειτούργησε αποτρεπτικά.
Μια τρίτη έρευνα που δημοσιεύθηκε το περασμένο φθινόπωρο ασχολήθηκε με τους ιδιωτικούς κήπους 1.000 σπιτιών στη Βαλτιμόρη. Τα συμπεράσματα έδειξαν ότι στις περιοχές γύρω από καλοδιατηρημένους κήπους καταγραφόταν χαμηλότερη εγκληματικότητα απ’ ό,τι στις περιοχές όπου οι κήποι και οι αυλές των σπιτιών παρουσίαζαν σημάδια εγκατάλειψης. Τα νοικοκυριά που έχουν τη δυνατότητα να διατηρούν έναν προσεγμένο κήπο είναι πιθανόν ανώτερου οικονομικού επιπέδου, το ίδιο και οι γειτονιές που τα περικλείουν, όμως η επίδραση του προσεγμένου πράσινου χώρου δεν αμφισβητείται.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην έντυπη LIFO.
σχόλια