Οι γειτονιές-νυχτερινές πιάτσες της Αθήνας πολύ συχνά μοιράζονται μια κοινή μοίρα. Κατά κανόνα ξεκινούν από ένα σημείο της πόλης σχετικά άγνωστο στο ευρύ κοινό –δεν ήξεραν και πολλοί την εκκλησία της Αγίας Ειρήνης πριν από λίγα χρόνια–, που τουλάχιστον δεν έχει συνδυαστεί με βραδινή έξοδο. Τα μαγαζιά που ξεπηδούν εκεί συγκεντρώνουν αρχικά το ενδιαφέρον μιας κάστας μυημένων, μακριά από τα φώτα δημοσιότητας. Στην τρίτη φάση αυτής της διαδρομής η πιάτσα γίνεται γνωστή, ανοίγουν κι άλλα καταστήματα, συρρέει κόσμος, η γειτονιά γίνεται hip. Μετά, συνήθως, ακολουθεί το τέλος. Το μαζικό ενδιαφέρον μετακινείται κάπου αλλού και ξεκινά ένας νέος κύκλος.
Η γειτονιά του Ψυρρή, εκεί γύρω στο 2000, βρισκόταν στη δεύτερη φάση: άνοιγαν συνεχώς νέα μαγαζιά κάθε είδους και για κάθε γούστο, συνέρρεε κόσμος από όλη την Αθήνα, τα στενά σοκάκια του πλημμύριζαν με τζιπ υψηλού κυβισμού (λεφτά υπήρχαν γαρ) και όλοι ήταν ευχαριστημένοι, μέχρι που το ενδιαφέρον, λίγο αναπάντεχα για κάποιους, μετατοπίστηκε κάπου αλλού (στο Γκάζι). Τα μαγαζιά έκλεισαν το ένα μετά το άλλο και παρέμειναν κάποιες ελάχιστες ταβέρνες και μεζεδοπωλεία, που παραδοσιακά έδιναν τον τόνο στου Ψυρρή. Για περίπου μια δεκαετία η γειτονιά «κοιμόταν».
Εδώ και κάποια χρόνια, όμως, βλέπουμε να έχει δημιουργηθεί ένας νέος πυρήνας αναζωογόνησης της περιοχής. Το «νέο Ψυρρή», όμως, δεν είναι μόνο μπαρ και κλαμπ. Με λίγα λόγια, το «νέο Ψυρρή» φαίνεται να συγκεντρώνει μερικά από τα καλύτερα νυχτερινά μαγαζιά της πόλης αλλά και αρκετές εστίες πολιτισμού, ενώ παράλληλα υπάρχουν πάντα και οι μόνιμοι κάτοικοι. Εξελίχθηκε, λοιπόν, σε μια κανονική γειτονιά μέσω μιας ήπιας ανάπτυξης.
Εδώ και κάποια χρόνια, όμως, βλέπουμε να έχει δημιουργηθεί ένας νέος πυρήνας αναζωογόνησης της περιοχής. Το Τρανζίστορ είναι ένα από τα γνωστότερα μπαρ της Αθήνας, για πολλούς είναι το «νέο Circus». Λίγο πιο κάτω, στην Πρωτογένους, το Barrett κατάφερε πολύ σύντομα να γίνει πόλος έλξης ενός κοινού που αγαπά την indie/alternative μουσική. Το Death Disco συγκεντρώνει τον δικό του κόσμο με τα ιδιαίτερα live και τις θεματικές βραδιές. Ακριβώς δίπλα, στη Λεπενιώτου, εγκαταστάθηκε το ιστορικό Mo Better, μετά από 30 χρόνια στα Εξάρχεια. Λίγα μέτρα αριστερά, στον ακάλυπτο της πολυκατοικίας που βρίσκεται στο νούμερο 6 της Λεωκορίου, βρίσκουμε το Cantina Social, ένα από τα λίγα μπαρ της Αθήνας όπου θα δεις σχεδόν κάθε μέρα κόσμο να χορεύει.
Το «νέο Ψυρρή», όμως, δεν είναι μόνο μπαρ και κλαμπ. Είναι το Tin Pan Alley, ένας πολυβραβευμένος χώρος εκδηλώσεων. Είναι το VCA και το Handlebar, το στέκι της ποδηλατικής κοινότητας της Αθήνας. Είναι το Color Skates, το αντίστοιχο στέκι των ψαγμένων σκεϊτάδων. Χώροι τέχνης όπως η Γκαλερί 12 και το Εμπρός προσδίδουν στην περιοχή έναν σημαντικό πολιτιστικό χαρακτήρα. Με λίγα λόγια, το «νέο Ψυρρή» φαίνεται να συγκεντρώνει μερικά από τα καλύτερα νυχτερινά μαγαζιά της πόλης αλλά και αρκετές εστίες πολιτισμού, ενώ παράλληλα υπάρχουν πάντα και οι μόνιμοι κάτοικοι. Εξελίχθηκε, λοιπόν, σε μια κανονική γειτονιά μέσω μιας ήπιας ανάπτυξης.
Ο ιδιοκτήτης του Mo Better Δημήτρης Δαλιάνης έχει μια ενδιαφέρουσα άποψη επί του θέματος: «Παλιά, το κέντρο της πόλης ήταν το δίπολο Κολωνάκι - Εξάρχεια και ό,τι αυτό εξέφραζε πολιτικά, εμπορικά, στον χώρο της διασκέδασης κ.λπ. Πλέον, στον 21ο αι. το παλιό αυτό κέντρο σβήνει αργά και σταδιακά και αντικαθίσταται από το νέο, που ξεκινά από το Σύνταγμα και καταλήγει στο Θησείο. Το νέο δίπολο, λοιπόν, είναι ιστορικό κέντρο - Ψυρρή. Το πρώτο, πιο ακριβό, εμπορικό, κοσμοπολίτικο και mainstream, το δεύτερο, πιο εναλλακτικό και ψαγμένο. Για μένα, του Ψυρρή είναι τα νέα Εξάρχεια. Ανέβηκε απότομα πριν από κάποια χρόνια, αλλά ανέβηκε άσχημα, με αντιγραφή και στυλ “ό,τι αρπάξουμε τώρα που μπορούμε”. Γι’ αυτό δεν άντεξε. Παρ’ όλα αυτά, επανέρχεται σταδιακά. Και επανέρχεται όμορφα, διατηρώντας όσα από τα παραδοσιακά κομμάτια του αξίζουν να διατηρηθούν και αντικαθιστώντας τα άλλα, ανεξαρτήτως χρήσης, με νέα, προσεγμένα, που έχουν σκοπό να μείνουν για καιρό, πέρα από τις μόδες».
Η πολύ όμορφη εικόνα που σχηματίζεται έχει κάνει πολλούς να ανησυχούν για μια ενδεχόμενη επανάληψη του κύκλου του gentrification που περιγράψαμε στην αρχή. Προφανώς, αυτό είναι ένα κακό υποθετικό σενάριο. Όμως το πρώτο κρούσμα καταγράφηκε. Ο ιδιοκτήτης του κτιρίου της Galery 12 ζήτησε 50% αύξηση στο ενοίκιο και ακούγεται ότι θέλει να διώξει τους καλλιτέχνες και να το δώσει για σούπερ-μάρκετ. Ρώτησα τον Cacao Rocks, έναν από τους γνωστότερους καλλιτέχνες της street art στην Αθήνα, που ζει και εργάζεται στην γκαλερί, τι θα γίνει αν δεν βρεθεί κάποια λύση, δηλαδή τα επιπλέον χρήματα για το ενοίκιο: «Θα πάμε σε άλλη γειτονιά, θα μας την πέσουν πάλι οι πρεζέμποροι, οι Κινέζοι, οι μπράβοι και τα πρεζάκια που κάνουν τα πάντα για την πρέζα και μετά το μέρος θα γίνει κουλ. Θα πλακώσουν οι τουρίστες και θα μας διώξουν πάλι. Έτσι είναι η κατάσταση... Πάντως, είμαστε αισιόδοξοι ότι θα τα καταφέρουμε τελικά και δεν θα χρειαστεί να φύγουμε».
σχόλια