Η πλατεία Ομονοίας αποτελεί ένα εμβληματικό τοπόσημο της Αθήνας. Εδώ και πολλά χρόνια έχει περάσει διάφορες φάσεις ακμής και παρακμής. Σε λίγες μέρες αναμένεται να μπει σε μια νέα περίοδο, αλλάζοντας εντελώς πρόσωπο μετά τη διαδικασία συντήρησης, ανάπλασης και ανακατασκευής της. Ήδη πολλοί Αθηναίοι έχουν προσέξει τις ψηλές λαμαρίνες που κρύβουν τον νέο σχεδιασμό της πολύπαθης πλατείας, η οποία, όμως, βρίσκεται στην τελική ευθεία της παράδοσης στους κατοίκους της.
Η σημαντικότερη μεταβολή σε όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα είναι ότι γίνεται επαναφορά του σιντριβανιού, σφραγίζοντας κατ' αυτόν τον τρόπο τη νέα εποχή εξωστρέφειας της πλατείας. Ένα τεράστιο σιντριβάνι διαμέτρου 30 μέτρων με 13 πίδακες, 188 δέσμες νερού και 90 υποβρύχιους προβολείς θα κοσμεί το μεγαλύτερο κομμάτι της ιστορικής πλατείας. Μάλιστα, ο κεντρικός πίδακας προβλέπεται ότι θα δίνει ώθηση ύψους 20 μέτρων στο νερό, εντυπωσιάζοντας τους διερχόμενους, ενώ θα περιβάλλεται από μια ήπια μορφή πρασίνου (γκαζόν).
Το γιγαντιαίων διαστάσεων σιντριβάνι που θα καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρο τον χώρο της πλατείας διαθέτει και ανεμόμετρο, το οποίο θα ενημερώνει την κεντρική μονάδα ελέγχου, προκειμένου να μειώνεται το ύψος των πιδάκων και να μη δημιουργείται πρόβλημα διασκορπισμού του νερού. Επίσης, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, έχουν γίνει ήδη δοκιμές προκειμένου να επαναλειτουργήσει το ανενεργό γλυπτό του Γ. Ζογγολόπουλου, ώστε το υδάτινο να είναι το κυρίαρχο στοιχείο της νέας μορφής της Ομόνοιας.
Η νέα εικόνα της πλατείας θα παραπέμπει ευθέως στον σχεδιασμό της της δεκαετίας του '60 αλλά και στην περίοδο προτού η κατασκευή του μετρό αλλάξει ριζικά τη φυσιογνωμία της, δημιουρ-γώντας κατά καιρούς πολυάριθμα προβλήματα στεγανότητας στην τσιμεντένια πλάκα.
Στη νέα της εκδοχή έχουν απομακρυνθεί τα παραπήγματα που υπήρχαν στην πλευρά της 3ης Σεπτεμβρίου, όπως και οι κερκίδες στο κέντρο της. Επίσης, η δαπεδόστρωση πραγματοποιείται με φιλικά προς το περιβάλλον υλικά, τα οποία θα είναι χρήσιμα, ειδικά κατά τους θερινούς μήνες, όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία.
Παρότι η παράδοσή της έχει καθυστερήσει –αρχικά προβλεπόταν ακόμα και πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων –, είναι πλέον γνωστό ότι εντός του Φεβρουαρίου, ξεπερνώντας κάποια τεχνικά προβλήματα και εργασίες, θα είναι έτοιμη προς χρήση, συμβάλλοντας στην κοινωνική γεωγραφία του ιστορικού κέντρου και στην αναζωογόνησή του.
Έτσι, η νέα εικόνα της πλατείας θα παραπέμπει ευθέως στον σχεδιασμό της της δεκαετίας του '60 αλλά και στην περίοδο προτού η κατασκευή του μετρό αλλάξει ριζικά τη φυσιογνωμία της, δημιουργώντας κατά καιρούς πολυάριθμα προβλήματα στεγανότητας στην τσιμεντένια πλάκα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1960, όταν ολοκληρώθηκαν τα έργα διαμόρφωσης της επιφάνειάς της με τη δημιουργία τεχνητής λίμνης με σιντριβάνια, μια εικόνα που κυκλοφορεί ακόμη στα social media, αποτέλεσε πολλές φορές πεδίο θριάμβου, αφού έδινε την ευκαιρία στους φιλάθλους να βουτούν στα νερά της έπειτα από επιτυχία της ομάδας τους. Το 1930, όταν η πλατεία έγινε κυκλική και κατασκευάστηκαν περίπτερα για τους ανθοπώλες, απέκτησε εμπορικό χαρακτήρα και θεωρούνταν το πιο αναγνωρίσιμο σημείο για τους κατοίκους της επαρχίας που έρχονταν στην πρωτεύουσα.
Επιστρέφοντας στο παρόν, στη σύγχρονη κατασκευή έρχονται να προστεθούν κάποιες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, οι οποίες, σε συνδυασμό με τη διαρκή κινητικότητα της περιοχής, στόχο έχουν να τη μετατρέψουν σε εμπορικό κέντρο αλλά και σε πεδίο πολλαπλών στάσεων, δίνοντας νέα πνοή στο κέντρο της Αθήνας.
Κάπως έτσι, η νέα δημοτική αρχή επιθυμεί να εντάξει επιτυχημένα στην καθημερινότητα των Αθηναίων την πλατεία, δίνοντάς της την καινούργια ταυτότητα του φωτεινού δημόσιου αστικού χώρου. Σε απόλυτη αρμονία με τη μετατόπιση του ενδιαφέροντος της μεσιτικής κοινότητας αλλά και των επενδυτικών πρωτοβουλιών, αναδεικνύεται στο νέο σύμβολο του ευρύτερου «εξευγενισμού», τονώνοντας τον αθηναϊκό ιστό της πόλης.
Άλλωστε, αποτελεί βασικό μέρος του φιλόδοξου σχεδίου του δημάρχου Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη, ο οποίος έχει μιλήσει για συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και για τη βοήθεια ιδρυμάτων, συλλόγων και σωματείων. Να θυμίσουμε ότι σε προηγούμενη συνέντευξή του στη LiFO είχε επισημάνει: «Το μεγάλο στοίχημα για εμάς είναι να επανασυνδέσουμε, όχι μόνο λειτουργικά αλλά και νοηματικά, το Σύνταγμα με την Ομόνοια και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Να γεφυρώσουμε αυτό το χάσμα που υπάρχει σήμερα στην πόλη. Είναι μια δυσάρεστη πραγματικότητα το γεγονός ότι ολόκληρες περιοχές του κέντρου έχουν αφεθεί και εγκαταλειφθεί. Η Ομόνοια έχει γίνει ένα νοητό τείχος που χωρίζει την Αθήνα στα δύο».
Η πιο παλιά πλατεία της πόλης προβλέπεται να αποκτήσει ξανά την αλλοτινή της αίγλη και να αποτελέσει έναν νέο συγκοινωνιακό κόμβο, έναν ελπιδοφόρο ζωντανό αστικό χώρο, αφήνοντας πίσω της τα χρόνια της υποβάθμισης και της εγκατάλειψης, ειδικά την περίοδο της οικονομικής κρίσης.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
