Το ποίημα του Άλλεν Γκίνσμπεργκ εκδόθηκε στην Αμερική το 1956. Ήταν ποίημα-σταθμός για την γενιά των χίπις. Το ποίημα έφτασε στην Ελλάδα την δεκαετία του 70. Ο Άρης Μπερλής μετέφρασε το ποίημα αλλά οι εκδοτικοί οίκοι της εποχής φοβόντουσαν την λογοκρισία και κανένας δεν τολμούσε να το εκδώσει. Εκδόθηκε το 1978 για πρώτη φορά από τον εκδοτικό οίκο Άκμων. Κυκλοφόρησε το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου και σε ένα μήνα το βιβλίο είχε εξαντληθεί. Ακολουθεί ένα απόσπασμα από το ποίημα-ποταμό. Μπορείτε να το διαβάσετε ολόκληρο σε μετάφραση Άρη Μπερλή σε αυτό το πολύ καλό blog, αν και προτιμότερο είναι να το αποκτήσετε στην εξαιρετική του επανέκδοση από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ:
_________________
Βγάλτε τίς κλειδαριές από τίς πόρτες!
Βγάλτε τίς πόρτες απ' τούς μεντεσέδες!
Γιά τον Κάρλ Σόλομον
Ι
Είδα τά καλύτερα μυαλά τής γενιάς μου χαλασμένα απ' την
τρέλα, λιμασμένα υστερικά γυμνά,
νά σέρνονται μέσ' απ' τούς νέγρικους δρόμους τήν αυγή γυ-
μέ τήν απόλυτη καρδιά τού ποιήματος τής ζωής σφαγμένη καί
πετάμενη έξω απ’τά κορμιά τους καλή γιά φάγωμα γιά
χίλια χρόνια.
O Γκίνσμπεργκ στην Αθήνα
Ο Άρης Μπερλής συναντήθηκε με τον Γκίνσμπεργκ το 1993 στην Αθήνα. Περιγράφει την βόλτα τους στην Αθήνα και την μάλλον αμοιβαία απογοήτευσή τους. Ένα απόσπασμα από την Ελευθεροτυπία:
«Το φθινόπωρο του 1993 ο Γκίνσμπεργκ ήρθε στην Αθήνα, προσκαλεσμένος του περιοδικού «Ρεύματα», για να διαβάσει το Ουρλιαχτό σε εκδήλωση που έγινε στο θέατρο «Ρεξ». Μου τηλεφώνησε και μου ζήτησε να είμαι μαζί του και να διαβάσω τις μεταφράσεις μου. Αρνήθηκα ευγενικά, λέγοντας ότι αυτού του είδους οι δημόσιες εκδηλώσεις μού προκαλούν αγοραφοβία. Με συμβούλευσε να κάνω ασκήσεις ζεν. Του υποσχέθηκα να τον δω την επομένη και να τα πούμε κατ' ιδίαν. Πράγματι, το μεσημέρι τον συνάντησα στο ξενοδοχείο «Ηλέκτρα» στην Πλάκα όπου έμενε και ανεβήκαμε με τα πόδια την οδό Νικοδήμου. Τον ρώτησα τι θέλει να κάνουμε και απάντησε ότι για μερικές ώρες ήταν ελεύθερος, το απόγευμα μόνο είχε ραντεβού με τους έλληνες βουδιστές στο προαύλιο του Αρχαιολογικού Μουσείου. Στο μεταξύ μπορούσαμε να φάμε. Φτάνοντας στον Εθνικό Κήπο διαπίστωσα ότι τα ταξί είχαν απεργία. Πήραμε το τρόλεϊ, κάθισμα αδειανό δεν υπήρχε, και η έγνοια μου ήταν να τον υποβαστάζω όρθιο στο διάδρομο, ήταν άρρωστος και ετοιμόρροπος. Στη διαδρομή μού απήγγειλε ένα ποίημα που είχε γράψει πρόσφατα για τον πατέρα του. Μπροστά μας καθόταν μια κοπέλα, είχε στην αγκαλιά βιβλία, έδειχνε φοιτήτρια· κάποια στιγμή άνοιξε το ντοσιέ της και του έδειξε, μέσα σε σελοφάν, τη σελίδα της συνέντευξης που του είχε πάρει ο Θανάσης Λάλας του «Βήματος», την προηγούμενη Κυριακή. Υπήρχε και μια μεγάλη φωτογραφία του και, κατακόκκινη και τείνοντας το δάχτυλο, η κοπέλα τον ρώτησε «Is it you?» Ο Γκίνσμπεργκ έριξε μια φευγαλέα ματιά, είπε ένα αδιάφορο «yes» και συνέχισε να μου μιλάει. Τον ρώτησα αν αυτό συμβαίνει συχνά στη Νέα Υόρκη. Απάντησε «μερικές φορές», κάτι κατάλαβε, και της απηύθυνε δυο κουβέντες.
Κατεβήκαμε στο Μουσείο και βρήκαμε ένα παραδοσιακό εστιατόριο στην Πατησίων. Παρήγγειλε φασουλάδα και κουβεντιάσαμε περί ποιήσεως. Δυσφόρησε όταν του είπα ότι είχα στραφεί ως αναγνώστης και ως μεταφραστής στον αγγλικό λογοτεχνικό μοντερνισμό και σιώπησε όταν σε σχετική του ερώτηση του απάντησα ότι είμαι παντρεμένος και έχω μια κόρη. Μου είπε ότι τον περασμένο χρόνο έκανε την πεντηκοστή πολιτεία του Ουρλιαχτού (δηλ. διάβασε το ποίημα σε δημόσια συγκέντρωση στην τελευταία Πολιτεία των ΗΠΑ όπου δεν το είχε μέχρι τότε διαβάσει). Συζητώντας περί ποιήσεως και ποιητών είπε ότι ο Γκρέγκορι Κόρσο, γνωστός ποιητής μπιτ, είναι πολύ έξυπνος («very smart»), καθόσον τα ποιήματα που γράφει τώρα δεν τα δίνει σε περιοδικά, αλλά τα πωλεί ως χειρόγραφα κατευθείαν σε συλλέκτες. Η αμοιβή είναι τουλάχιστον πενταπλάσια. Σε σχόλιό μου ότι εμείς, το αναγνωστικό κοινό, στερούμεθα έτσι ενός ενδεχομένως σπουδαίου ποιήματος, απάντησε ότι κάποτε στο μέλλον θα εκδοθούν, μπορούμε να περιμένουμε. Στη διάρκεια της συνομιλίας μας πολιτικές απόψεις δεν διατύπωσε. Ηπιε διάφορα δισκία φαρμάκων και όταν τον ρώτησα γιατί δεν κάνει ασκήσεις ζεν αντί να καταπίνει χάπια, μου απάντησε ότι για να αντιμετωπίσει τις συγκεκριμένες παθήσεις πρέπει να μπει σε πολύ βαθιά νερά διαλογισμού, για τα οποία δεν είναι έτοιμος. Στον κήπο του Μουσείου, οι καρέκλες άδειες, αποχαιρετηθήκαμε. Γύρισα σπίτι με τα πόδια.»
______________
Λίγο πριν το θάνατό του(5 Απριλίου 1997 από καρκίνο στο ήπαρ) θα ηχογραφήσει το «Ballad of the Skeletons», σε συνεργασία με σημαντικούς συνθέτες, όπως οι Philip Glass, Lenny Kaye, Marc Ribot και Paul McCartney. Το βίντεο γυρίστηκε από τον Gus Van Sant:
Aμερική
Ο Γκίνσμπεργκ αγάπησε και μίσησε την Αμερική. Η απέχθεια του για την καθεστωτική νοοτροπία της χώρας του γίνεται φανερή στο «America». Ακολουθεί ένα απόσπασμα του ποιήματος σε μετάφραση από τον Κλείτο Κύρου, από την "Αυγή". Στο βίντεο το ποίημα με μουσική υπόκρουση Tom Waits:
Αμερική όλα σου τάχω δώσει και τώρα είμαι ένα τίποτε.
Αμερική δύο δολλάρια κ' εισοσιεφτά σεντς 17 Ιανουαρίου 1956.
Δεν το χωράει ο νους μου.
Αμερική πότε θα σταματήσουμε τον ανθρώπινο πόλεμο;
Δεν έχω κέφι μη με πειράζεις.
Α σικτήρ με την ατομική σου μπόμπα.
Δε θα γράψω το ποίημα μου πριν έρθω στις καλές μου.
Αμερική πότε θα γίνεις αγγελική;
Πότε θα πετάξεις τα ρούχα σου;
Πότε θα δεις τον εαυτό σου μέσα απ' τον τάφο;
Πότε θα γίνεις άξια για το ένα εκατομμύρια αγωνιστές σου;
Αμερική γιατί είναι οι βιβλιοθήκες σου γιομάτες δάκρυα;
Αμερική πότε θα στείλεις τις μπόττες σου στην Ινδία;
Μ' αρρώστησαν οι παράλογες αξιώσεις σου.
Πότε μπορώ να μπω στα μαγαζιά και ν' αγοράσω ό,τι χρειάζομαι με την ομορφιά μου;
Αμερική στο κάτω - κάτω είσαι συ κι εγώ που είμαστε τέλειοι κι όχι ο κόσμος που θάρθει.
______________
9 Φεβρουαρίου 1976. Μια σπάνια συνέντευξη των Allen Ginsberg και William S. Burrough στο αμερικάνικο ραδιόφωνο:
O Χάρι Πότερ παίζει τον Γκίνσμπεργκ
Και ερχόμαστε στο 2013. O Daniel Radcliffe δηλαδή ο πρωταγωνιστής του Χάρι Πότερ, παίζει τον Γκίνσμεργκ στο «Kill Your Darlings». Από το τρέιλερ το πράγμα φαίνεται, θα γελάσουμε:
Τελευταία, η κινηματογραφική βιομηχανία θεωρεί ότι είναι πανεύκολο να κάνει ταινίες για τους beatniks, μάλλον γιατί είχαν μούσια και φορούσαν καρό πουκάμισα. Νομίζουν ότι θα γεμίσουν τις αίθουσες τα χιπστεράκια. Τα αποτελέσματα είναι κωμικοτραγικά. Τόσο εισπρακτικά, όσο και καλλιτεχνικά. Εδώ, έχουμε τον Daniel Radcliffe, που λέει στην Guardian ότι τον συνοδεύει μια μεγάλη κατάρα: «Όπως τον Paul MacCartney θα τον συνδέουν για πάντα με τους Beatles ό,τι και να κάνει μόνος του, έτσι και εμένα θα με συνδέουν με τον Χάρι Πότερ» λέει σε μια συνέντευξη του. Η μεγαλομανία στο κόκκινο.
Και τι σκέφτηκε για να πετάξει αυτή την κατάρα από πάνω του; Να κάνει τον Γκίνσμπεργκ.
Γράφει κάποιος στο Υoutube για το ρόλο του: «Φοβερός! Είναι γεννημένος για να παίζει ρόλους με γυαλιά μυωπίας». Αυτό είναι ακριβώς το πρόβλημα: Επέλεξε τον ρόλο λόγω των γυαλιών μυωπίας κα της ομοιότητας που έχει με τον νεαρό ποιητή.
Ας κλείσουμε με αυτό το χαριτωμένο βίντεο όπου είναι σαν να κάνει φωτογράφηση για το Men’s Health και κάποιος του είπε στο διάλλειμα: «Νταξει ρε μαν, καλά το πας, κάνε κανένα τσιγαράκι για να χαλαρώσεις, αλλά μην το πεις στη μαμά σου. Θα με σκοτώσει»:
σχόλια