ΑΦΙΕΡΩΜΑ: 12 μέρη για να περάσεις καλά στα Πετράλωνα

Tα Πετράλωνα είναι από τις πιο ξεχωριστές περιοχές της Αθήνας. Διατηρεί ακόμη το στοιχείο της γειτονιάς και, όταν τα περπατήσεις, θα διαπιστώσεις τι σημαίνει η έκφραση «το χθες συναντά το σήμερα». Πρόκειται για μια συνοικία που κουβαλά πολλές ιστορίες, έχει αποκτήσει τον δικό της ρυθμό, έχει εξελιχθεί σε πόλο έλξης για τους νέους και ταυτόχρονα σου προσφέρει την ησυχία του «χωριού μέσα στην πόλη». Από την οδό Πειραιώς μέχρι τον Λόφο του Φιλοπάππου και από την οδό Χαμοστέρνας μέχρι τη γέφυρα Πουλόπουλου, καταφέρνει να συγκεντρώνει πολλές γειτονιές στην ίδια περιοχή, ενώ ο Ηλεκτρικός Σταθμός της περιοχής χωρίζει τα Πετράλωνα σε Άνω και Κάτω.

Αξίζει να δεις:

→ Τα κατάλοιπα αρχαίας κρήνης του 4ου π.Χ αι. στη διασταύρωση των οδών Κολοκοτρώνη και Ανταίου, στην πλατεία Μερκούρη. Εκεί βρισκόταν το κτίσμα για τη συλλογή και τη διανομή νερού μέσω κεντρικού αγωγού, συνδεδεμένου με τους κρουνούς. Η χρήση της κρήνης είχε άμεση σχέση με τις ανάγκες υδροδότησης της πόλης, αλλά και με τελετές θρησκευτικού χαρακτήρα.

→ Τον «Ασύρματο», γνωστό ως «Συνοικία το Όνειρο», ανάμεσα στην οδό Καλλισθένους και τον Λόφο του Φιλοπάππου, από την πλευρά του Λόφου των Νυμφών, στη θέση του παλιού ασυρμάτου. Ονομάστηκε έτσι λόγω της Σχολής Ασυρματιστών-Τηλεγραφητών του Πολεμικού Ναυτικού που βρισκόταν εκεί και μέσω της κεραίας γινόταν η επικοινωνία με τα πλοία που έπλεαν ανοιχτά στον Σαρωνικό. Κατά την Κατοχή, οι Γερμανοί είχαν εγκαταστήσει εκεί τον ασύρματό τους, ενώ ήταν και έδρα της «μαύρης αγοράς».

→ Τη μεγάλη εργατική πολυκατοικία απέναντι από τον Λόφο του Φιλοπάππου, σχεδιασμένη από τον σπουδαίο αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη. Ανεγέρθηκε εκεί όπου βρισκόταν η παλαιά είσοδος του συνοικισμού, στο τέλος της οδού Κυδαντιδών. Τον Δεκέμβρη του 1944 ο χώρος όπου βρισκόταν ο ασύρματος πυρπολήθηκε και στη συνέχεια εκεί ανεγέρθηκαν προσφυγικές κατοικίες. Παρόλο που δημιουργήθηκαν περί τις 150, δεν ήταν αρκετές για να στεγάσουν τους πολυπληθείς πρόσφυγες, γι' αυτό και κατασκευάστηκε αυτή η πολυκατοικία.

→ Την Εκκλησία των Τριών Ιεραρχών (που θεμελιώθηκε στις 15 Ιουλίου 1928 στη θέση παλαιότερης εκκλησίας του 1905).

→ Την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης – ορόσημο και σημείο συνάντησης της περιοχής (χτίστηκε το 1949 στη θέση παλιότερης ξύλινης εκκλησίας του 1922). Η περιοχή των Κάτω Πετραλώνων γύρω από την εκκλησία παλαιότερα ονομαζόταν «Κατσικάδικα» από τις στάνες των βοσκών που ήταν εγκατεστημένες εκεί, ενώ οι βοσκοί γύριζαν την Αθήνα πουλώντας γάλα.

→ Την Αγία Σωτήρα στην οδό Απολλωνίου, παρεκκλήσι χτισμένο από τους Ατταλειώτες πρόσφυγες μετά το 1922, στη θέση προϋπάρχουσας ξύλινης εκκλησίας. Εκεί υπάρχει η εικόνα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, έργο του 1898, φερμένη από τη Μικρά Ασία.

→ Τα διάσπαρτα νεοκλασικά, κυρίως στην περιοχή Άνω Πετραλώνων. Αμέτρητες διώροφες κατοικίες και παλιές μονοκατοικίες σε δρόμους όπως η Δημοφώντος, η Τρώων, η Γενναίου Κολοκοτρώνη, η Δρυόπων, η Δωριέων και η Αχαιών, σε συνδυασμό με το πράσινο, τις πάμπολλες ακακίες και τον καθαρό αέρα συνθέτουν το σκηνικό μιας όμορφης γειτονιάς.

→ Το Βάραθρον Ηραίας, λαξευμένο βράχο στην περιοχή προς Καλλιθέα, κάτω από τη δεξαμενή, προς την οδό Χαμοστέρνας. Εικάζεται, σύμφωνα με ιστορικές πηγές, ότι εκεί ήταν ο τάφος του Κίμωνα του Μιλτιάδου – κατ' άλλους, στον Λόφο των Μουσών (Φιλοπάππου).

→ Την οδό Θεσσαλονίκης, μία από τις μεγαλύτερες της Αθήνας, με εξαίρεση τις λεωφόρους φυσικά. Ξεκινάει από το Θησείο και καταλήγει στην Πειραιώς.

→ Το εργοστάσιο Φυσικού Αερίου (Γκάζι), στις παρυφές των Πετραλώνων, έχει δώσει το όνομά του στην περιοχή. Ιδρύθηκε το 1857 με βασιλικό διάταγμα του Όθωνα και ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Αθηναίων με σκοπό τον φωτισμό της πόλης. Από αυτό το εργοστάσιο καθιερώθηκε η οδός Πειραιώς ως κέντρο της βιομηχανικής περιοχής της Αττικής.

→ Το σινεμά Ζέφυρος, που λειτουργεί από το 1938. Στην αρχή ήταν χώρος βαριετέ και στη συνέχεια έγινε θερινός κινηματογράφος που προβάλλει επιλεγμένες σινεφίλ ταινίες. Τη δεκαετία του '70 διέκοψε για λίγα χρόνια τη λειτουργία του, αλλά άνοιξε εκ νέου το 1988 και συνεχίζει μέχρι σήμερα.

→ Το ιστορικό θέατρο «Δόρα Στράτου» στα όρια Πετραλώνων - Κουκακίου, χωρητικότητας 860 θέσεων. Κατασκευάστηκε ειδικά για το μουσικοχορευτικό συγκρότημα «Δόρα Στράτου», με μόνιμο σκηνικό του Σπύρου Βασιλείου.

→ Τις γκαλερί Ελένη Κορωναίου, στη Δημοφώντος 30, και Chili Art Gallery, στη Δημοφώντος 13-15.

→ Τη σοκολατοποιία Παυλίδη, στην Πειραιώς και Αγαθημέρου. Το εμπορικό τμήμα της λειτουργεί έως σήμερα. Οι παλιοί κάτοικοι θυμούνται ακόμη ιστορίες απ' όταν ήταν μικρά παιδιά και πήγαιναν στο παράθυρο για να τους δώσουν οι εργαζόμενοι κομμάτια από τη ζύμη.

→ Το εργοστάσιο (πιλοποιίας) Πουλόπουλου, που ιδρύθηκε το 1894. Σήμερα στον χώρο του στεγάζεται το πολιτιστικό κέντρο «Μελίνα Μερκούρη» του Δήμου Αθηναίων. Πρόκειται για το μεγαλύτερο εργοστάσιο των Βαλκανίων, του οποίου σώζεται μόνο ένα μέρος. Την εποχή της πλήρους λειτουργίας του διέθετε τμήματα βαφείου και στεγνωτηρίου, μηχανουργείου, λιθογραφείου και κορδελοποιείου.

→ Την οδό Ψαμάθης, ένα μικρό στενάκι ανάμεσα στις οδούς Ανταίου και Αιολέων, κοντά στην πλατεία Μερκούρη. Παλιά εγκαταλελειμμένα σπίτια και νέες κατοικίες λειτουργούν σαν μηχανή του χρόνου που σε ταξιδεύει σε όλες τις εποχές της Αθήνας. Οι κάτοικοι θα σου μιλήσουν και για «το στοιχειωμένο σπίτι» στον ίδιο δρόμο.

→ Το εργαστήριο της Ελένης Φλεβοτόμου (Ξενάρχου 3, Άνω Πετράλωνα), όπου οι λάτρεις της τέχνης του Καραγκιόζη ή οι συλλέκτες μπορούν να αποκτήσουν χειροποίητες φιγούρες φτιαγμένες με μεράκι.

→ Τις λαϊκές αγορές στις οδούς Καλλισθένους κάθε Παρασκευή και Πανδώρου κάθε Τετάρτη.

→ Το Άλσος των Πετραλώνων.

→ Το ερειπωμένο 77o Δημοτικό Σχολείο στη γωνία των οδών Δημοφώντος και Υπερίωνος. Χτίστηκε το 1920 και από τον μεγάλο σεισμό του 1999 παραμένει κλειστό.

Το Τσιπουράδικο του Αποστόλη

Τρώων 43, Άνω Πετράλωνα, 210 3479327, Facebook

Κλασικό στέκι για όσους συχνάζουν στα Πετράλωνα από παλιά, το Τσιπουράδικο του Αποστόλη, με ιστορία που μετρά πλέον 20 χρόνια, έχει αφήσει το στίγμα του στην περιοχή. Από την εποχή που ακόμα ήταν καφενείο-ουζερί μέχρι σήμερα, που ανακαινισμένο και πιο μοντέρνο πέρασε στη δεύτερη γενιά και μαζεύει άτομα κάθε ηλικίας, έχει την ίδια παρεΐστικη ατμόσφαιρα που εξαρχής το έκανε να αποκτήσει τακτικούς θαμώνες. Γνωστό για τους εκλεκτούς μεζέδες του που θα συνοδεύσετε ιδανικά με τσίπουρο, ούζο ρακόμελο ή οινόμελο και με τιμές πολύ προσιτές για κάθε παρέα. Από ψάρια και θαλασσινά μέχρι κρεατικά της ώρας και μαγειρευτά, ό,τι και αν επιλέξετε από τον κατάλογό του το σίγουρο είναι ότι θα σας ικανοποιήσει γευστικά, ενώ έχει τόσο μεγάλη ποικιλία, που δεν θα ξέρετε τι να πρωτοπάρετε.

Ο Κήπος της Τρώων

Τρώων 37, Πετράλωνα, 213 0303578, Facebook

Το όνομά του παραπέμπει σε κήπο, και πράγματι ο μεγάλος, φωτεινός χώρος με τα γλαστράκια, τα πολλά φυτά και τους πέτρινους τοίχους σού δίνουν την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε αληθινό κήπο. Ο Κήπος της Τρώων, επί της πολυσύχναστης οδού Τρώων, είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες προτάσεις των τελευταίων ετών για φαγητό στα Πετράλωνα. Το προσεκτικά σχεδιασμένο μενού του περιέχει μεγάλη ποικιλία τόσο σε κρεατικά όσο και σε θαλασσινά, αλλά και εκλεκτούς μεζέδες, πλούσιες σαλάτες και προτάσεις του σεφ που θα ικανοποιήσουν κάθε επισκέπτη. Το ευχάριστο περιβάλλον του σε συνδυασμό με την άψογη εξυπηρέτηση και τις καλές τιμές το κάνουν σίγουρα ένα από τα εστιατόρια που αξίζει να βάλετε στην ατζέντα σας.

Andaman

Πειραιώς 187 & Αλόπης 65, Κάτω Πετράλωνα, 211 2104939, Facebook

Τόπος συνάντησης, όπως σε προϊδεάζει το όνομά του, το Andaman στα Κάτω Πετράλωνα είναι ένας μικρός «ναός» της ταϊλανδέζικης κουζίνας. Ζεστός χώρος με έθνικ διακόσμηση, ιδιαίτερα φωτιστικά και φυσικές πινελιές από μπαμπού, όπου και αν καθίσετε, είτε στο ισόγειο είτε στην ταράτσα, θα νιώσετε ότι βρίσκεστε κάπου εξωτικά. Εδώ θα γευτείτε κλασικά πιάτα της Ταϊλάνδης με μικρότερη δόση καρυκευμάτων και πιο ήπιους συνδυασμούς και θα τα συνοδεύσετε με τα εξωτικά signature cocktails του ανανεωμένου καταλόγου, ενώ θα ακούσετε ιδιαίτερες μουσικές από προσεκτικά επιλεγμένους DJs. Το Andaman έχει να σας προσφέρει και κάτι μοναδικό, καθώς κάθε Κυριακή μετά τη 1 μ.μ. σερβίρει THAI brunch.

Botella

Tρώων 35, Πετράλωνα, 2130372475, Facebook

Ξεκίνησε το ταξίδι του στη γειτονιά των Πετραλώνων πριν από μερικούς μήνες και αν δεν το έχετε προσέξει ακόμη, σίγουρα είναι ένα από τα cocktail bars που αξίζει να γνωρίσετε. Το Botella βρήκε φιλόξενη στέγη σε έναν πολύ γουστόζικο χώρο, πάνω στη δημοφιλή οδό Τρώων, με διακόσμηση που παραπέμπει αρκετά σε μπαρ κάπου στη Νότια Αμερική. Θα το βρείτε ανοιχτό από το πρωί για να απολαύσετε τον καφέ σας, αλλά το δυνατό του χαρτί είναι τα κοκτέιλ του, αφού, πέρα από τα κλασικά, έχει να σας προτείνει μια εμπνευσμένη λίστα με signature δημιουργίες, ενώ θα βρείτε και μια πολύ πλούσια κάβα με προσεκτικά επιλεγμένα single malt whiskies. Μουσικά κινείται στις μουσικές του κόσμου, από lounge, σόουλ και σάλσα μέχρι φανκ, τζαζ, bossa nova και μπλουζ ήχους, ενώ φιλοξενεί και unplugged lives.

Οικονόμου

Τρώων 41 & Κυδαντιδών, Άνω Πετράλωνα, 210 3467555

Η ταβέρνα του Οικονόμου στα Πετράλωνα είναι διάσημη για τα λαδερά της. Εξαιρετικά φασολάκια, επιλεγμένα από ειδικές ποικιλίες, μελιτζάνες κοκκινιστές που έρχονται σερβιρισμένες με μοσχαράκι ή χωρίς αλλά και μπάμιες που και οι πιο ιδιότροποι τις επιλέγουν με χαρά. Εδώ τα λαδερά σερβίρονται με ένα από τα καλύτερα ζυμωτά ψωμιά που θα βρεις στην Αθήνα, εξαιρετική ντοματοσαλάτα και χόρτα. Ένα από τα παλαιότερα μαγαζιά στην περιοχή και σίγουρα το πιο φημισμένο όχι μόνο για το καλό φαγητό αλλά και για τον κόσμο που συγκεντρώνει.

Κομπρεμί

Δωριέων 26 & Δημοφώντος, Άνω Πετράλωνα, 210 3456553, Facebook 

Μία από τις σχετικά νέες αφίξεις στην πολυσύχναστη πιάτσα των Άνω Πετραλώνων, το Κομπρεμί, που μετρά μόλις έναν χρόνο, είναι ένα μοντέρνο στέκι που αξίζει μια θέση στην ατζέντα σας. Εδώ θα αράξετε όποια ώρα της ημέρας θέλετε. Από το πρωί για καφέ (μάλιστα, προσφέρουν βιολογικό fair-trade), μέχρι αργά το βράδυ για αυθεντικούς μερακλίδικους μεζέδες και ατομικά πιάτα που μπορείτε να συνοδεύσετε με εξαιρετικά αποστάγματα, από ρακή, τσίπουρο και βιολογικό κρασί, μέχρι μπίρες ελληνικής μικροζυθοποιίας και κλασικά ποτά. Στο Κομπρεμί οι Κυριακές είναι γιορτινές με ρεμπέτικα-παραδοσιακά γλέντια, ενώ και κάποιες μέρες της εβδομάδας το πρόγραμμα περιλαμβάνει stand-up comedy και εναλλακτικά μουσικά δρώμενα, από τζαζ μέχρι ρέγκε, ρoκ και ανατολίτικους ήχους.

Το Λαμπόρι

Αλκμήνης 23-25, Κάτω Πετράλωνα, 213 0302493, Facebook

Μεζεδοπωλείο από εκείνα που θυμίζουν έντονα παλιό καφενέ της Αθήνας, το Λαμπόρι, στη λεγόμενη «πλατεία του εργάτη», είναι ένα μαγαζί με νεανικό κοινό, ανοιχτό στις ιδέες, με διαχρονικότητα, όπως και τα ελληνικά προϊόντα που χρησιμοποιεί. Αυτό ακριβώς είναι και το όραμα του Κώστα, ιδιοκτήτη του μεζεδοπωλείου, η δημιουργία αυθεντικών μεζέδων συνοδευμένων από ελληνικές μπίρες, τσίπουρο Τυρνάβου, Πραμάντων και ρακή Ιεράπετρας! Εδώ θα βρείτε εκλεκτούς μεζέδες και μαγειρευτά, είτε για να φάτε κανονικά είτε για να τσιμπήσετε κάτι μαζί με το ποτό σας – μάλιστα, βλέπετε να τα φτιάχνουν μπροστά σου. Τον ζεστό και λιτό χώρο πλαισιώνει η έθνικ-τζαζ μουσική. Extra tip: Tα Σαββατοκύριακα αλλάζει, σε live.

Κρεμάστρα

Αλκμήνης 24, Πετράλωνα, Facebook

Vintage θησαυροί και χαλάρωση μαζί γίνεται; Στην Κρεμάστρα, τον φιλόξενο χώρο που άνοιξαν πριν από τέσσερα χρόνια στα Πετράλωνα η Σοφία και ο Αντέλ, θα τα βρεις και τα δύο. Στην κομψή αυτή μπουτίκ που έχει γίνει στέκι για πολλούς φιγουράρουν γυναικεία και αντρικά second-hand, στοκ και vintage ρούχα, παπούτσια και αξεσουάρ σε πολύ καλές ποιότητες και σε τιμές value for money. Και ενώ θα κάνετε τα ψώνια σας, μπορείτε να απολαύσετε με την παρέα σας το καφεδάκι σας και εξαιρετικά σπιτικά γλυκίσματα.

Ραδιουργίες

Κοίλης 33, Άνω Πετράλωνα, Facebook

Σε μία από τις πιο ιστορικές γειτονιές της Αθήνας, ακριβώς κάτω από το Άλσος Δεξαμενής, σας περιμένει ένα μαγαζί φτιαγμένο από νέους ανθρώπους, με πολλή φροντίδα, αγάπη και μεράκι, όπως ακριβώς φτιάχνουν και τα πιάτα στις Ραδιουργίες, για να σας μείνει κάθε γεύση αξέχαστη. Απλά, ολόφρεσκα υλικά συναντούν έμπνευση δίχως περιορισμούς για να καταλήξουν στο πιάτο σας εξαιρετικά μεζεδάκια και μαγειρευτά. Το άφθονο τσίπουρο και τα λαϊκά ή ρεμπέτικα ακούσματα έρχονται να συμπληρώσουν την ατμόσφαιρα. Όσο ο καιρός είναι καλός, αξίζει να κάτσετε στην ταράτσα, που συγκαταλέγεται στις πιο όμορφες της Αθήνας.

Κάπαρρη - Καρδερίνα - Κονιόρδος

Κάππαρη, Δωριέων 36, Πετράλωνα, τηλ. 210 3450288, Facebook

Καρδερίνα, Καλλισθένους 67, Πετράλωνα, τηλ. 210 3454000, Facebook

Κονιόρδος, Ξενάρχου 13 και Θεσσαλονίκης, Πετράλωνα, τηλ. 210 3471000, Facebook

Πριν από μερικά χρόνια, το 2006, ο Νίκος, ο Χρήστος και η Κυριακή Μαραγκόζογλου ένωσαν τις δυνάμεις τους, τις εμπειρίες, το κέφι και το μεράκι τους για το «καλό παραδοσιακό σπιτικό φαγητό» και δημιούργησαν στη γειτονιά τους, στα Άνω Πετράλωνα, την Κάππαρη. Έναν «νέο τύπο εστιατορίου», μια Νεοταβέρνα, η οποία προσφέρει παραδοσιακή ελληνική και μεσογειακή κουζίνα με δημιουργικές πινελιές που την κάνουν να ξεχωρίζει.

Από τότε μέχρι σήμερα η οικογένεια της Νεοταβέρνας «Κάππαρη» μεγάλωσε και έγινε ο όμιλος εστιατορίων «K resto group», ανοίγοντας άλλο ένα ομώνυμο εστιατόριο στο Θησείο, το παραδοσιακό τσιπουράδικο «Καρδερίνα», στην αθηναϊκή γειτονιά των Πετραλώνων, με επιλεγμένες ποικιλίες τσίπουρου και γεύσεις ελληνικά ταξιδεμένες από ολόφρεσκες πρώτες ύλες, και το Νεομαγειρείο «Κονιόρδος», στην οδό Ξενάρχου 13 και Θεσσαλονίκης. Ο σεφ του Κονιόρδου, Μανώλης Θλιβερός (executive chef του ομίλου των εστιατορίων μας «Κάππαρη» σε Πετάλωνα και Θησείο, και του τσιπουράδικου «Kαρδερίνα»), μαγειρεύει καθημερινά για εσάς παραδοσιακές ελληνικές συνταγές με δημιουργικές πινελιές και αγνές πρώτες ύλες που φτάνουν στην πόρτα σας με ένα τηλεφώνημα!

Στο τσιπουράδικο Καρδερίνα, όποια διάθεση και αν έχετε, φάνκι, classic ή μποέμ, θα βρείτε γωνιές και μεζέδες για όλα τα γούστα.