Η Μουμπάι παράγει 11.000 τόνους απορριμμάτων την ημέρα, το Κάιρο ταΐζει με σκουπίδια τα γουρούνια και τα απόβλητα της Κίνας αυξάνονται με ρυθμό διπλάσιο από τον πληθυσμό της. Ωστόσο κανένα από αυτά τα μέρη δεν έρχεται πρώτο στη λίστα με τις πιο ρυπογόνες πόλεις του πλανήτη.
Προς μεγάλη έκπληξη, "πρωταθλητής" χρίζεται η Νέα Υόρκη, γνωστή και ως η πιο σπάταλη πόλη σε ολόκληρο τον κόσμο, που στην περίπτωσή της σημαίνει ότι δαπανά την περισσότερη ενέργεια, πετά τα περισσότερα σκουπίδια (33 εκατομμύρια τόνους ετησίως) και χρησιμοποιεί το περισσότερο νερό.
Αυτό προκύπτει σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της National Academy of Sciences (PNAS), που συμπέρανε πως τον μεγαλύτερο όγκο απορριμάτων δεν τον παράγουν τελικά οι πιο φτωχές χώρες, αλλά οι πλούσιες.
Δεύτερο στη λίστα των πιο σπάταλων μεγαλουπόλεων έρχεται το Μεξικό που παράγει 12 εκατομμύρια τόνους σκουπιδιών το χρόνο και ακολουθεί το Τόκιο. Ωστόσο εδώ εντοπίζεται το πρώτο παράδοξο- το Τόκιο έχει 50% περισσότερους κατοίκους από το Μεξικό, αλλά κάνει λιγότερα σκουπίδια. Μια πιθανή εξήγηση είναι πως η Ιαπωνία είναι γενικά είναι τόσο πυκνοκατοικημένη που εκ των πραγμάτων δεν διαθέτει τον χώρο που έχουν ΗΠΑ και Κίνα για να φτιάξει τόσες πολλές χωματερές για σκουπίδια. Αντ' αυτού έχει υιοθετήσει υπερσύγχρονα προγράμματα ανακύκλωσης για να μειώνει τα λύματα.
Άρα, πώς γίνεται να είναι η τρίτη πιο σπάταλη πόλη στον κόσμο;
Η απάντηση κρύβεται στο πώς μετράται κυριολεκτικά αυτό: τα απορρίμματα είναι υποπροϊόν του καταναλωτισμού, που με τη σειρά του είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το εισόδημα. "Υπάρχουν ορισμένοι γενικοί κανόνες για τα επίπεδα καταναλωτισμού: όσο αυξάνεται το εισόδημα, τόσο αυξάνονται τα απορρίμματα. Όσο πιο πλούσιο είναι ένα μέρος, τόσο μεγαλύτερη η σπατάλη κι άρα όσα πετιούνται στα σκουπίδια", σημειώνει ο Alex Kovac, ερευνητής αναλυτής στο World Resources Institute.
Στην Κίνα, τα απορρίμματα αυξάνονται με ρυθμό διπλάσιο από εκείνον του πληθυσμού με τον μέσο κάτοικο να παράγει περίπου 1.2 κιλά την ημέρα. Ωστόσο επειδή το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι 6 φορές χαμηλότερο από το αντίστοιχο του μέσου Αμερικανού, βρίσκεται πιο κάτω στη σχετική λίστα. Και θα βρίσκονταν ακόμη χαμηλότερα αν η χώρα ανακύκλωνε, κάτι που θα μείωνε στο μισό τον συνολικό όγκο των σκουπιδιών, όπως έκανε η γειτονική Ταιβάν.
Σε κάθε περίπτωση, το ποια πόλη έχει το μεγαλύτερο πρόβλημα σκουπιδιών είναι τελικά σχετικό αφού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ άλλων το πώς ξεφορτώνονται τα λύματά τους ή αν μπαίνουν έστω στη διαδικασία. Για παράδειγμα χωρίς την δυνατότητα να περισυλλέξουν επαρκώς τα σκουπίδια, πόλεις όπως η Μανίλα στις Φιλιππίνες επιλέγουν τελικά να τα αδειάζουν σε ποτάμια, κανάλια ή απλώς στους δρόμους με αποτέλεσμα να έχουν μετατραπεί σε ένα ανθυγιεινό χάος. Στην ίδια κατηγορία βρίσκονται και πόλεις ταχέως αναπτυσσόμενες χωρίς όμως κατάλληλες υποδομές, όπως η Μπανγκαλόρ και το Δελχί.
Ένας άλλος παράγοντας είναι και η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού. Η Τζακάρτα είναι μία από τις πιο αναπτυσσόμενες πόλεις αλλά οι κάτοικοί της εξακολουθούν να πετούν τα σκουπίδια τους σε κοντινά κανάλια με αποτέλεσμα να καταλήγουν καθημερινά στη θάλασσα σχεδόν 100 τόνοι απορριμάτων, που περισυλλέγονται τελικά από τις ακτές ενός νησιού πέντε μίλια μακριά.
Τέλος, η ποσότητα των σκουπιδιών είναι και θέμα χωροταξικό αφού αρκετές πόλεις είναι τόσο πυκνοκατοικημένες που δεν έχουν πού να δημιουργήσουν χωματερές. Ενδεικτική η περίπτωση του Χονγκ Κονγκ που έχει ξεμείνει από ελεύθερο χώρο για τέτοιες υποδομές. Πρόβλημα βέβαια που μπορεί να λυθεί, αφού η Σιγκαπούρη που αντιμετώπιζε αντίστοιχο ζήτημα, ενίσχυσε τις πολιτικές γύρω από την ανακύκλωση και σήμερα καίει λύματα και παράγει ενέργεια, με μόλις ένα 2% των απορριμάτων να καταλήγει στις χωματερές.
* Με πληροφορίες από Guardian
