O ΒΡΕΤΑΝΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ ROBERT DARCH ΣΤΟ LIFO.GR
«O λυρισμός της αγγλικής υπαίθρου»
Συνέντευξη στον Γιάννη Παπαϊωάννου
H αγροτική θεματική του βρετανού φωτογράφου Robert Darch μετακινείται κάπου ανάμεσα στο σκοτεινό μυστήριο και στο φως της ημέρας, διαχέεται στην ομορφιά της φύσης και στην καθημερινότητα της επαρχίας. Ο εκσυγχρονισμός των μηχανών και η παραδοσιακή ζωή των κατοίκων εναρμονίζονται ανεπιτήδευτα, σαν χαλασμένα κάδρα ενός ονειρικού ντοκιμαντέρ που καταγράφει εμπειρίες της βρετανικής υπαίθρου. Συνδυάζοντας τις μεταβαλλόμενες διαθέσεις των φυσικών φαινομένων, την αντανάκλαση των ηλιακών ακτινών ή τα περιγράμματα παλιών εργoστασίων ο Darch αντιπαραβάλλει διαφορετικά φωτογραφικά θέματα (η ησυχία του φυσικού τοπίου, η εγκατάλειψη των παλιών σπιτιών, το ξεπουπούλιασμα της χήνας, η στιγμή ανάπαυλας ενός εργάτη, ο θάνατος των χαμένων ζώων) για να παγιδέψει και να φανταστεί μέσα από το φακό του την αγροτική εμπειρία. Το χρώμα που καταφέρνει να κυριαρχήσει στη φωτογραφία του είναι γοητευτικό, συχνά περιζήτητο στην μουντή καταχνιά του βρετανικού καιρού. Οι φωτογραφίες του, από το 2013 μέχρι σήμερα, έχουν παρουσιαστεί σε ομαδικές και ατομικές εκθέσεις, έχουν αποτυπωθεί στις σελίδες πολλών εντύπων και βιβλίων (από τον Guardian μέχρι τον πρώτο τόμο του Fisheye Magazine) και πρόσφατα είναι υποψήφιες στους φιναλίστ για το ετήσιο Renaissance Photography Prize 2017 και θα φιλοξενηθούν στο Getty Images Gallery.
[Η συζήτηση που ακολουθεί έγινε τον Σεπτέμβριο του 2017 για το LIFO.gr]
— Σε ποιο μέρος της Αγγλίας μεγαλώσατε; Που ζείτε τώρα;
Μεγάλωσα στην κεντρική Αγγλία. Γεννήθηκα στο Birmingham και πέρασα τα φοιτητικά μου χρόνια στην περιοχή του Worcestershire, σε μια μικρή πόλη που ονομάζεται Droitwich Spa. Σήμερα ζω και εργάζομαι στο Exeter, που είναι κωμόπολη του Devon.
— Μικρός είχατε κάποια αίσθηση ότι μπορεί να ακολουθήσετε έναν καλλιτεχνικό δρόμο; Ζωγραφίζατε ή κατασκευάζατε πράγματα;
Η αλήθεια είναι πως όχι. Ζωγράφιζα, αλλά ποτέ δεν ήμουν καλός στο να φτιάχνω από το μυαλό μου εικόνες. Ήμουν όμως πολύ καλός στο να αντιγράφω καλά αυτό που έβλεπα... Και ίσως αυτό είναι μια πολύ καλή βάση για έναν φωτογράφο. Πήρα την πρώτη φωτογραφική μηχανή στα γενέθλιά μου όταν έγινα πέντε χρονών. Θυμάμαι ότι έβγαζα πολλές φωτογραφίες, κι ενώ δεν έχω καμιά ανάμνηση από τον τρόπο που τη χρησιμοποιούσα, έχω ακόμα εκείνες τις εικόνες.
— Τι ήταν εκείνο που σας τράβηξε στην τέχνη της φωτογραφίας;
Ο παππούς μου, όταν ήμουν περίπου 15 χρονών, μου χάρισε μια παλιά Praktika που είχε και χρησιμοποιούσε και αυτό ήταν! Άρχισα να ενδιαφέρομαι, όλο και περισσότερο, για τη φωτογραφία. Ένιωσα αμέσως μια έλξη, ενώ υπήρχε και μια αίσθηση απόλαυσης και ενθουσιασμού, τόσο για τη λήψη φωτογραφιών όσο και για την αναμονή των εκτυπώσεων μέχρι να ετοιμαστούν από το εργαστήριο. Όταν πήγα στο κολέγιο είχα πρόσβαση σε σκοτεινό θάλαμο και θυμάμαι ότι σπαταλούσα πολλές ώρες εκεί με αποτέλεσμα να χάνω άλλα μαθήματα. Εξακολουθώ να νιώθω το ίδιο ενθουσιασμένος για τη φωτογραφία όπως τότε όταν ήμουν 16 χρονών.
— Το έργο σας περιλαμβάνει πολλά φωτογραφικά τοπία. Πόσο σημαντική είναι η φύση στις φωτογραφίες σας; Πόσο σημαντικοί είναι οι άνθρωποι;
Το τοπίο είναι αναπόσπαστο κομμάτι του έργου μου. Όλες οι δουλειές μου επηρρεάζονται από το τοπίο, είναι το σημείο εκκίνησης για όλες τις ιδέες και στη συνέχεια η κάθε εργασία μου εξελίσσεται από εκεί. Για παράδειγμα, η σειρά μου «The Moor» ήταν μια υποκειμενική απάντηση στο τοπίο και την ατμόσφαιρα του Dartmoor στο Devon. Η απόκοσμη φύση, τα ζοφερά και άγονα τοπία ήταν σαν ένα δυστοπικό περιβάλλον, και μέσα σε αυτό το περίγραμμα εξελίχθηκε στη συνέχεια και η σειρά. Και στο πλαίσιο αυτού του έργου, οι άνθρωποι αποτελούν ένα αναπόσπαστο μέρος. Για το «The Moor», δούλεψα με κόσμο που ήξερα ή που συνάντησα στο Devon. Ήταν σημαντικό για μένα ότι επέλεξα πρόσωπα που αισθάνονταν ότι ανήκουν σε αυτόν τον φανταστικό κόσμο, αν και το έργο δεν είχε ρεαλιστικά στοιχεία, ήταν μια μυθοπλασία. Ήταν όμως σημαντικό να υπάρχουν στοιχεία που έδειχναν ότι είναι γνήσιο, αληθινό και πατάει στη γη που απεικονίζει, έστω κι αν όλο αυτό δημιουργεί μια αντίφαση. Για τη σειρά «Durlescombe», και πάλι το αρχικό ενδιαφέρον ήταν στη γη που υπάρχει μεταξύ Dartmoor και Exmoor στο Devon. Μετά από αρκετό καιρό που εξερευνούσα την περιοχή αναπτύχθηκε ένας δεσμός με τις οικογένειες που ζούσαν εκεί και έτσι άρχισα να καταγράφω και να τεκμηριώνω την αγροτική ζωή τους. Θα ήθελα πολύ να κάνω μια σειρά αποκλειστικά με τοπία, αλλά κάθε φορά που προσπαθώ να την ολοκληρώσω πάντα αισθάνομαι ότι της λείπει κάτι. Οι άνθρωποι.
— Εάν σας έλεγα να αναφέρετε ένα βιβλίο, ένα ποιήμα ή ένα τραγούδι που έχει εμπνεύσει το έργο σας ποιο σας έρχεται στο μυαλό;
Μάλλον είναι πολύ δύσκολο να επιλέξω μόνο μια πηγή έμπνευσης, αφού η δουλειά μου έχει επηρρεαστεί από πολλά διαφορετικά πράγματα. Για παράδειγμα, για τη συλλογή «The Moor» εμπνεύστηκα από το βιβλίο της Cormac Mccarthy «The Road». Το «Durlescombe» θα έλεγα ότι είναι μια εξερεύνηση της ταυτότητας του βρετανικού χαρακτήρα και της νοσταλγίας για το παρελθόν, με επιρροές από την παιδική λογοτεχνία των Roald Dahl και Enid Blyton και την μουσική του Nick Drake. Όλες αυτές οι διαφορετικές επιρροές που έχω μαζέψει στη ζωή μου βρίσκουν το δρόμο τους στο έργο μου.
— Πείτε μας λίγα λόγια για τα project που επιμελείστε.
Μαζί με τη συνεργάτιδα μου Jessica Lennan (www.jessicalennan.com) έχουμε δημιουργήσει ένα στούντιο και εκθεσιακό χώρο που ονομάζεται Dodo Photo (www.dodophoto.co.uk), όπου έχουμε επιμεληθεί και δουλέψει με πολλές εκθέσεις στο παρελθόν. Προς το παρόν δεν ασχολούμαι με κάτι ιδιαίτερο, παρόλο που συζητάμε για το πώς θα προχωρήσουμε με αυτόν το χώρο, αν θα ζητήσουμε χρηματοδότηση για την υλοποίησή του, ή εάν είναι δυνατόν, να το χρηματοδοτήσουμε οι ίδιοι, πράγμα που σημαίνει ότι οι φωτογράφοι θα χρηματοδοτούν το κόστος των εκθέσεων τους εκεί. Είναι μια δύσκολη απόφαση και μια μεγάλη συζήτηση, αλλά απ’ ότι φαίνεται υπάρχει μια τάση αυτή τη στιγμή που υποστηρίζει τους φωτογράφους για να κερδίσουν χρήματα. Αλλά, προσωπικά, πάντα ένιωθα ότι είναι σημαντικό να υποστηρίζουμε τους νέους καλλιτέχνες, οπότε δεν είμαστε σίγουροι για το πως θα προχωρήσουμε προς το παρόν.
— Στην ψηφιακή εποχή της φωτογραφίας, πιστεύετε ότι η online φωτογραφική κοινότητα είναι διαφορετική από την παραδοσιακή;
Όχι ακριβώς, εφόσον είναι δυνατόν να οικοδομήσουμε τις σχέσεις με τους ανθρώπους στο διαδίκτυο όπως θα έκανε και ο καθένας στην προσωπική του ζωή. Στο παρελθόν, συναντήθηκα με πολλούς από αυτούς που ήρθα σε επαφή μέσω διαδικτύου και σχηματίστηκαν καλές φιλίες. Νομίζω ότι είναι σημαντικό να έχουμε αυτήν την online κοινότητα, ειδικά για τους φωτογράφους που δεν ζουν στις μεγάλες πόλεις όπως το Λονδίνο. Στην πραγματικότητα, αυτή τη στιγμή στην Αγγλία, υπάρχει μια μεγάλη κίνηση προς τις διαδικτυακές κοινότητες που οργανώνουν συναντήσεις με καλλιτένχες από μακρινά σημεία, και αυτό από μόνο του είναι πολύ σπουδαίο.
— Έχετε κάποια προτίμηση στις φωτογραφικές μηχανές; Το κινητό σας το χρησιμοποιείτε για να βγάζετε φωτογραφίες;
Ναι, το χρησιμοποιώ το κινητό μου και μπορώ να φανταστώ ότι σε 25 χρόνια από τώρα οι άνθρωποι θα σκέφτονται μόνο το κινητό τους ως κάμερα. Η ψηφιακή επανάσταση έχει αλλάξει εντελώς τα πάντα. Προς το παρόν, τραβάω ψηφιακά, χρησιμοποιώντας μια Nikon D800 και κροπάρω το κάδρο σε διαστάσεις 5x4. Αυτή η κάμερα άλλαξε τα πάντα για μένα. Τη δουλεύω όπως έκανα και με μια Mamiya 7, χρησιμοποιώντας μόνο σταθερούς φακούς και σπάνια ελέγχοντας την οθόνη. Υπάρχει μια νοσταλγία για το αναλογικό φιλμ, την οποία καταλαβαίνω πλήρως, αλλά δεν μπορώ πλέον να δουλέψω με φιλμ και καθώς όλοι πιστεύουν ότι η δουλειά μου είναι τραβηγμένη αναλογικά, τότε δεν χρειάζεται πραγματικά. Βλέπω την κάμερα πάρα πολύ ως ένα εργαλείο, που μου δίνει τη δυνατότητα να καταγράψω κάτι προσωπικό και ποιητικό και αν η εικόνα αυτή έχει παγιδευθεί από έναν ψηφιακό αισθητήρα ή πάνω σε αρνητικό, τότε δεν έχει μεγάλη διαφορά για μένα.
— Εάν έπρεπε να βγάλετε μια τελευταία φωτογραφία, θα ήταν έγχρωμη ή ασπρόμαυρη;
Έγχρωμη, δεν μπορώ πλέον να δουλέψω το ασπρόμαυρο, προσπάθησα πρόσφατα αλλά το αποτέλεσμα δεν με ικανοποίησε.
• Όλες οι φωτογραφίες που έχουν χρησιμοποιηθεί σε αυτό το άρθρο έχουν χορηγηθεί με την έγγραφη άδεια του καλλιτέχνη.
• Κάθε αναπαραγωγή τους υπόκειται σε νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Επίσημο site: https://www.robertdarch.com/
Instagram: https://www.instagram.com/robertdarch/
