Θεωρώ ότι είναι ασφαλές να πούμε ότι το 2017 ήταν η χρονιά της τεχνητής νοημοσύνης. Κάθε μέρα που περνάει πετάγονται δεκάδες startups τα οποία «χτίζουν» προϊόντα και εργαλεία, από ψηφιακούς βοηθούς μάρκετινγκ (πανέξυπνα ρομποτάκια που μπορούν να εκτινάξουν τον Instagram λογαριασμό σας σε ύψη δημοτικότητας), προγράμματα επεξεργασίας φωτογραφιών (για να κάνετε τις φωτογραφίες της ζωής σας να μοιάζουν με όποιον αγαπημένο σας ζωγράφο θέλετε), ή φωνητικούς βοηθούς και ψηφιακές γραμματείς (που σας υπενθυμίζουν πότε το πρόγραμμά σας έχει ένα κενό για να ασχοληθείτε με όλα τα παραπανω). Όλα αυτά τα νέα εργαλεία χρησιμοποιούν τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης. Τώρα προσθέστε σε όλα αυτά το γεγονός ότι οι μεγαλύτεροι ηγέτες στον τεχνολογικό κόσμο βλέπουν την τεχνητή νοημοσύνη σαν το επόμενο μεγάλο πράγμα και έχετε έναν ατελείωτο αριθμό νεοσύστατων επιχειρήσεων μαζί με τους ηγέτες της σύγχρονης τεχνολογικής σκέψης συγκεντρωμένους στην αναζήτηση της απόλυτης μηχανικής μάθησης και υπηρεσίας. Κι ενώ πολλές από αυτές τις νέες επιχειρήσεις στοχεύουν περισσότερο στο μάρκετινγκ (είτε σε προσωπικό είτε σε επιχειρησιακό επίπεδο) και προσαρμόζουν την εκμάθηση των μηχανών είτε σε μια διαφημιστική προώθηση ενός προϊόντος είτε σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, υπάρχουν πολλοί εκεί έξω που χρησιμοποιούν τις τεχνολογικές εξελίξεις για πιο καθημερινές και «χειρονακτικές» εφαρμογές.
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν αποτελεί σενάριο τρόμου. Παράγεται από μηχανικούς ενώ οι μεγάλοι δημιουργοί της, όπως υποστηρίζουν, έχουν τη δυνατότητα να τη σχεδιάσουν με τρόπους που είναι ευεργετικοί, πρακτικοί και διασκεδαστικοί. Με τρόπους που ενισχύουν και δεν εμποδίζουν τη ζωή ή την πρόοδο των ανθρώπων.
Κάποιοι από εσάς πιθανόν να θυμάστε το θόρυβο που έκανε πέρυσι η εφαρμογή Prisma, πολλοί μπορεί να τη χρησιμοποιείτε ακόμα. Η συγκεκριμένη εφαρμογή είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα ακόμα προγραμματάκι επεξεργασίας φωτογραφιών στο κινητό σας. Στην πραγματικότητα χρησιμοποιεί την νοημοσύνη των μηχανών για την πλήρη αναδημιουργία μιας εικόνας σας χρησιμοποιώντας το ύφος της επιλογής σας. Πρόσφατα, η Prisma συνεργάστηκε με την εφαρμογή GagBot, η οποία «γεννάει» μιμίδια (memes), για να προσφέρει έτσι ακόμη περισσότερα στον τρόπο που η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κάνει πιο δημοφιλή την πλατφόρμα της. Στον απλό καθημερινό χρήστη αυτή η επιπλέον λειτουργία, δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια αστεία προσθήκη σε μια ήδη (σχεδόν) αστεία φωτογραφική εφαρμογή. Όμως, το GagBot χρησιμοποιεί AI και αναγνωρίζει ποιο από όλα τα memes που θα σας προτείνει σάς αρέσει περισσότερο. Αναγνωρίζει τι θα απορρίψετε ή σε ποια έχετε αντίρρηση και θα αρχίσει να δημιουργεί συνέχεια διαφορετικά, μέχρι να βρείτε κάποιο που σας ταιριάζει. Με απλά λόγια θα καταλάβει τι σημαίνει «αστείο meme» για εσάς, και την επόμενη φορά θα γεννήσει κάποιο παρόμοιο. Αυτό το μικρό παράδειγμα μηχανικής μάθησης συμβαίνει καθημερινά σε χιλιάδες εφαρμογές που ζουν μέσα στα κινητά μας. Κάποιες έχουν την ικανότητα να φιλτράρουν τις προτιμήσεις μας σε «φόρμουλες» ή συνταγές στις οποίες μπορούμε να ανατρέξουμε ανά πάσα στιγμή για να δημιουργήσουμε ένα επιθυμητό αποτέλεσμα. Κάποιες όχι ακόμα, αλλά όλες αυτό θέλουν. Να βάλουν την τεχνητή νοημοσύνη όλο και περισσότερο μέσα στην καθημερινότητά μας.
Ωστόσο, η εφαρμογή Prisma δεν είναι το μόνο εργαλείο χειρισμού φωτογραφιών στην αγορά. Κάνετε έναν έλεγχο στο App Store ή στο Google Play και θα βρείτε εκατοντάδες. Ακόμα και έξω από τον κόσμο των κινητών, βρίσκουμε εταιρείες όπως την DeepArt.io που χρησιμοποιεί αλγοριθμική μηχανική μάθηση για να επεξεργαστεί φωτογραφίες σε στυλ γνωστών καλλιτεχνών όπως ο Βαν Γκογκ ή ο Πικάσο. Πολλοί από εσάς θα θυμούνται το χαμό που έκαναν οι φωτογραφίες με την τεχνοτροπία του Ολλανδού ζωγράφου όταν γέμισαν τα κοινωνικά δίκτυα πριν έναν χρόνο. Ενώ, όμως οι περισσότεροι εστίαζαν στο αποτέλεσμα των εικόνων λίγοι προσπάθησαν να καταλάβουν ότι ένα ψηφιακό σύστημα χρησιμοποιώντας την αναγνώριση αντικειμένων και μηχανικά νευρωνικά δίκτυα, ήταν σε θέση να αναλύσει το στυλ ενός διάσημου έργου τέχνης και να το εφαρμόσει σε οποιαδήποτε φωτογραφία ήθελε μετά ένας χρήστης. Αυτή η υπηρεσία βοηθά να καταλάβουμε το εξής: η τεχνητή νοημοσύνη σήμερα είναι σε θέση να καταλαβαίνει τι σημαίνει στυλ ή τεχνοτροπία ή εφέ ή μια φόρμουλα επεξεργασίας εικόνας. Δεν μπορεί όμως, ακόμα, να προβλέψει το αποτέλεσμα γιατί δεν ξέρει τι θέμα έχουμε στο μυαλό μας, ούτε τι αλλαγές ή παραλλαγές μπορεί να κάνει πάνω σε αυτό. Εάν δηλαδή φορτώσουμε ένα σέλφι μας στο DeepArt μπορεί να μην σημαίνει ότι απαραίτητα θα μάς αρέσει αυτό που θα δούμε, αλλά η μηχανή θα έχει κάνει σωστά την προσομειώσή της.
Κάτι που όλοι πρέπει να έχουμε συνέχεια στο μυαλό μας είναι ότι το περιεχόμενο είναι δύναμη. Μικρή ή μεγάλη δεν έχει καμία σημασία. Αποτελεί, όμως, την κινητήρια δύναμη της ψηφιακής εποχής της πληροφορίας που ζούμε. Και ένα άλλο δημιουργικό πεδίο, το οποίο διαχειρίζεται όλη αυτή τη δύναμη, ενώ ταυτόχρονα αποβλέπει και στη βελτίωση της μηχανικής μάθησης, είναι ο σχεδιασμός ιστοσελίδων. Τα τελευταία 15 χρόνια, οι προγραμματιστές συνέχιζουν να βελτιώνουν την εμπειρία σχεδιασμού ιστοσελίδων για να κάνουν ένα homepage πιο προσιτό στον μέσο ιδιοκτήτη ή στον επιχειρηματία ενός ηλεκτρονικού καταστήματος. Αρχικά, συστήματα διαχείρισης περιεχομένου όπως το WordPress έκαναν όλη αυτή τη δουλειά ευκολότερη, μετά ήρθαν εταιρείες που προσέφεραν τον drag-and-drop χειρισμό (όπως η Squarespace και το Wix) και έκαναν το σχεδιασμό ιστοσελίδας ακόμη πιο εύκολη υπόθεση. Τώρα, αρχίζουμε να βλέπουμε εταιρείες που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη και μηχανική μάθηση για να κάνουν ιστοσελίδες μέσα σε λίγα λεπτά, με βάση τις προτιμήσεις των χρηστών και τις αναφορές τους. Δηλαδή, σάς αρέσει κάποιο site; Εταιρείες όπως TheGrid και το uKit εξετάζουν και αναλύουν αμέτρητες ιστοσελίδες σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν την τέλεια ιστοσελίδα για εσάς. Χρησιμοποιώντας AI σε συνδυασμό με ανταποκρινόμενο σχεδιασμό, το uKit αναλύει άλλους ιστότοπους στο ίδιο θέμα με το δικό σας, βλέπει τι είναι δημοφιλές, βασίζεται σε αυτό και σάς προτείνει. Στη συνέχεια, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το uKit CMS για να τροποποιήσετε και να παίξετε με το σχεδιασμό της ιστοσελίδας σε όποιο πρότυπο και αν επιλέξετε.
Οπότε, είτε μιλάμε για σχεδιασμό ιστοσελίδων και ψηφιακούς βοηθούς είτε για επεξεργασία φωτογραφιών και εύρεση των κατάλληλων εργαλείων που θα κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη, είναι προφανές ότι η τεχνητή νοημοσύνη γιγαντώνεται σε όλους τους τομείς - και όχι μόνο σε μεγάλες επιχειρήσεις. Χθες, ο Mαρκ Ζούκερμπεργκ ανακοίνωσε ότι το Facebook θα θέσει σύντομα σε λειτουργία ένα ενισχυμένο ΑΙ σύστημα που θα μπορεί να «σαρώνει» τις αναρτήσεις, ψάχνοντας για σημάδια αυτοκτονικών σκέψεων. Το νέο αυτό σύστημα θα λειτουργεί αυτόνομα. Δεν θα βασίζεται σε κάποιον που άκουσε ή είδε κάτι και θέλει να αναφέρει κάποιο συμβάν. Θα υπάρχουν νέοι αλγόριθμοι του κοινωνικού δικτύου που θα χρησιμοποιούν αναγνώριση προτύπων για να αναζητούν αναρτήσεις και σχόλια και να ψάχνουν για λέξεις – κλειδιά. Εάν η ΑΙ μηχανή αναγνωρίσει κάποιο είδους «ανησυχία» σε κάποια ανάρτηση, όπου για παράδειγμα τα σχόλια κάτω από αυτήν ρωτούν εάν ο χρήστης είναι καλά ή έαν χρειάζεται βοήθεια, τότε θα στέλνει τις πληροφορίες αυτές σε έναν υπάλληλο του Facebook για έλεγχο. Κανένας δεν μπορεί να ξέρει τι σήματα θα πιάσουν οι αλγόριθμοι ή πώς θα αντιδράσουν οι υπάλληλοι στην ανάρτηση ένος θαυμαστή του Σοπενχάουερ που κάποια στιγμή ποστάρει ένα απόσπασμα του αγαπημένου του φιλοσόφου. Θα μπορέσουν να αναγνωρίσουν την προέλευση του κειμένου ή θα σπεύσουν να βοηθήσουν έναν ακόμη καταθλιπτικό χρήστη πριν κάνει καμιά ανοησία;
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι ένα σενάριο τρόμου. Παράγεται από μηχανικούς και οι μεγάλοι δημιουργοί του, όπως υποστηρίζουν, έχουν τη δυνατότητα να τη σχεδιάσουν με τρόπους που είναι ευεργετικοί, πρακτικοί και διασκεδαστικοί. Με τρόπους που ενισχύουν και δεν εμποδίζουν την πρόοδο ή τη ζωή των ανθρώπων. Ένας από τους ισχυρούς της τεχνολογίας, ο Σάτια Ναντέλα, CEO της Microsoft, έχει δηλώσει ότι «Προσπαθούμε να διδάξουμε τις μηχανές να μάθουν, ώστε να μπορούν να κάνουν πράγματα που κάνουν και οι άνθρωποι σήμερα, αλλά με τη σειρά τους θα πρέπει κι εκείνες να βοηθούν τους ανθρώπους αυξάνοντας τις εμπειρίες τους». Ο CEO του Facebook, σχετικά με το νέο πρόγραμμα που ετοιμάζει το δίκτυό του, είπε «Εάν θέλουμε να χτίσουμε μια ασφαλή κοινότητα, τότε πρέπει να μάθουμε να ανταποκρινόμαστε γρήγορα. Και οι μηχανές μπορούν να είναι πάντα εκεί για να μάς βοηθούν να το κάνουμε». Φυσικά, γιατί αν το κοινωνικό δίκτυο θέλει να αξιοποιήσει με επιτυχία ένα πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης που θα σώζει τις ζωές πιθανών αυτόχειρων - είτε αυτοί σκέφτονται μια ζωντανή αναμετάδοση της αυτοκτονίας τους (γιατί η Αμερική το έχει δει αυτό πολλές φορές) είτε στέλνουν «ενοχλητικές» ειδοποιήσεις ότι ετοιμάζουν να κάνουν κακό στον εαυτό τους – αυτό σημαίνει ότι το προσωπικό του Facebook δεν αρκεί για να μπορεί να ελέγξει τα 2 δισεκατομμύρια χρηστών. Γι' αυτό ένα σύστημα από μηχανές, υπολογιστές και αλγοριθμικά ρομπότ είναι μάλλον το τέλειο εργαλείο για να κάνει αυτή τη δουλειά, αφού ένα ΑΙ σύστημα δεν κουράζεται ποτέ και το βασικότερο, δεν αναστατώνεται συναισθηματικά με την σκληρή πραγματικότητα της δουλειάς του.
Η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται έντονα μέσα στη ζωή μας και μαθαίνει από εμάς. Για να δούμε όμως τι μαθαίνει και βασικότερα, προς τα που πηγαίνει (από εδώ και πέρα), ίσως αξίζει να αναρωτηθούμε γιατί η τεχνολογική βιομηχανία μπήκε σε μια διαδικασία όπου κάτι φαινομενικά ντετερμινιστικό, όπως ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικών υπολογιστών, μπορεί να παίρνει αποφάσεις για το μέλλον των δημιουργών του. Η απάντηση βρίσκεται στην ιστορία της πληροφορικής, εκεί όπου οι μηχανές πάντα έκαναν πιο γρήγορους και αποτελεσματικούς υπολογισμούς ή εκεί που σήμερα μαθαίνουν να παίρνουν καλύτερες αποφάσεις βασισμένες στην τεχνολογία της ημέρας. Απλά, κάποια στιγμή θα φτάσουν και σε ένα σημείο που θα μπορούν να παίρνουν τόσο λεπτομερείς αποφάσεις οι οποίες θα μοιάζουν με τη λήψη ανθρώπινων αποφάσεων. Και ποιος ξέρει, ίσως μια μέρα ένα από αυτά τα ρομπότ θα μπορέσει να απαντήσει στο μεγάλο ερώτημα του Τούρινγκ «Μπορούν οι μηχανές να σκέφτονται;» - καταφατικά.
σχόλια