Ο Παναγιώτης Καλαμαράς πέθανε ξαφνικά προχθές σε ηλικία 60 ετών
Η παλιά πολυκατοικία που στέγαζε το μέγαρο του ΟΠΑΠ στο Μεταξουργείο έχει ζήσει τις πιο ροκ στιγμές της Αθήνας. Το κτίριο λειτουργούσε μέχρι το 1979 σαν βιοτεχνία ενδυμάτων. Όταν η βιοτεχνία κατέβασε ρολά, μια παρέα ροκάδων πήγε και έστησε εκεί το δικό της άντρο. Ο Παναγιώτης Καλαμαράς και ο Πέτρος Λυμπέρης, άνοιξαν το 1980 ένα στούντιο που έμελλε να γράψει ιστορία και να γίνει θρύλος. Η αύρα εκείνης της εποχής κυριαρχεί ακόμα στον όροφο που επισκεπτόμαστε και τώρα ετοιμάζεται να φιλοξενήσει ένα εντυπωσιακό πρότζεκτ. Ο Παναγιώτης Καλαμαράς μας υποδέχεται χαμογελώντας, με εκείνο το είδος της αθόρυβης σεμνότητας που έχουν οι παλαιάς κοπής ροκάδες. Μουσικός, συλλέκτης παλαιών αντικειμένων, συγγραφέας και χειμαρρώδης ομιλητής.
" Aπό μικρός λάτρευα την μουσική, αλλά δεν θα μπορούσα να μείνω εκεί. Για μένα οι μουσικές φόρμες βρίσκονται παντού. Όλα είναι ένα τέλειο ποίημα. Τα πάντα κρύβουν μια ομορφιά που όταν φτάσεις να την κατανοήσεις παίρνεις μια πληροφορία που την έχεις μαζί σου για όλη σου τη ζωή."
"Εμείς τότε ήμασταν τρελαμένοι με την μουσική. Θέλαμε να κάνουμε ένα χώρο που θα μπορούσε να στεγάζει την σκηνή εκείνης της εποχής και να έχουμε τον καλύτερο εξοπλισμό. Όλο αυτό φτιάχτηκε με πολύ χρήμα, αλλά κυρίως μεράκι και αγάπη. Πέρασαν ονόματα μεγάλα και μικρά. Ο Σαντάνα, ο Μάιλς Ντέιβις, ο Τζέρι Λι Λιούις, ο Τζο Κόκερ, ο Παύλος Σιδηρόπουλος, ο Βλάσης Μπονάτσος, ο Νικ Γκραβενίτης, έμπαιναν εδώ και έκαναν τη δουλειά τους, σέβονταν τον χώρο, τα μηχανήματα, τις προσπάθειές μας, την αγάπη και την ψυχή που είχαμε δώσει για να μπορούν να έχουν τα καλύτερα. Ποτέ όμως δεν το κάναμε για τα λεφτά. Ακόμη και μουσικοί που δεν είχαν μία στην τσέπη, εδώ ήταν και είναι ευπρόσδεκτοι. Δεν με ένοιαζε να κάνω περιουσία από εδώ. Όσα λεφτά έβγαζα από τις συναυλίες που έκανα, τις προεκλογικές συγκεντρώσεις των κομμάτων και τις παραγωγές, εδώ τα έριχνα και αγόραζα τα καλύτερα. Εδώ υπάρχει το καλύτερο ηχητικό σύστημα στην Αθήνα και ένα από τα καλύτερα του κόσμου. Μόνο εδώ και στο Εθνικό Θέατρο υπάρχουν ηχοσυστήματα Clair Brothers. Η εταιρεία δεν πούλαγε με τίποτα, αλλά υπενοικίαζε. Kάνουμε ένα φεστιβάλ στην Θεσσαλονίκη με απαιτήσεις οχταφωνίας και τους γράφω μια επιστολή που τους εξηγώ για ποιο λόγο τα θέλουμε και έτσι κατάφερα να τα πάρω."
Το στούντιο είναι γεμάτο από αυτά τα μηχανήματα-τοτέμ. Δεκάδες κιθάρες κρεμασμένες και ακουμπισμένες σε κάθε γωνία, τα Clair κρεμασμένα πάνω από το stage, εκατοντάδες δίσκοι και όλη η 'περιουσία' ενός ανθρώπου που έζησε θαμμένος ζωντανός μέσα στη μουσική..
Το Dudu Loft ετοιμάζεται να ανοίξει τις πόρτες του για να υποδεχθεί τους Αθηναίους που θέλουν να μπουν στον σαγηνευτικό κόσμο του μυστηριώδους Greg... Ο Greg είναι μια περσόνα, εφευρημένη από τον Π. Καλαμαρά -υποτίθεται είναι ένας μποέμ του Μεταξουργείου -κάτι μεταξύ συλλέκτη και ρακοσυλλέκτη, ο οποίος εδώ συνθέτει και παρουσιάζει τον καλειδοσκοπικό του κόσμο: σπάνια αντικείμενα, φωτιστικά, έπιπλα και φωτογραφίες. Ένα κολάζ θραυσμάτων. Η έκθεση αποτελείται από σπάνια αντικείμενα της συλλογής του Π. Καλαμαρά: ντουντούκες και προβολείς από τα γυρίσματα των ταινιών της Φίνος Φιλμ και από τα γυρίσματα της Μarilyn Monroe με την Κολούμπια, αυτοσχέδια φωτιστικά από σπάνιας αξίας υλικά και σπάνια συλλεκτικά αντικείμενα. Στην αρχή δυσκολεύομαι να πιστέψω πως σχεδόν τα πάντα εκεί μέσα είναι φτιαγμένα από τον ίδιο.
Μπορεί να κάνεις παύση για χρόνια και η μουσική να σε ακολουθεί. Να την βλέπεις στους ανθρώπους, τη φύση τον κόσμο γύρω σου. Αυτό περίπου παθαίνω και εγώ. Έβλεπα φόρμες στα πράγματα και τα μάζευα γνωρίζοντας πως κάποια στιγμή θα έρθει η ώρα τους και κάτι θα κάνω με αυτά.
"Aπό μικρός λάτρευα την μουσική, αλλά δεν θα μπορούσα να μείνω εκεί. Για μένα οι μουσικές φόρμες βρίσκονται παντού. Όλα είναι ένα τέλειο ποίημα. Τα πάντα κρύβουν μια ομορφιά που όταν φτάσεις να την κατανοήσεις παίρνεις μια πληροφορία που την έχεις μαζί σου για όλη σου τη ζωή. Ένας μουσικός που ασχολείται μόνο με αυτό δεν μπορεί ποτέ να γίνει ένας καλός μουσικός. Το πολύ να γίνει ένας καλός οργανοπαίχτης. Μπορεί να κάνεις παύση για χρόνια και η μουσική να σε ακολουθεί. Να την βλέπεις στους ανθρώπους, τη φύση τον κόσμο γύρω σου. Αυτό περίπου παθαίνω και εγώ. Έβλεπα φόρμες στα πράγματα και τα μάζευα γνωρίζοντας πως κάποια στιγμή θα έρθει η ώρα τους και κάτι θα κάνω με αυτά. Δεν εξαργυρώνονται όλα στο τώρα. Μερικά πράγματα θέλουν τον χρόνο τους, αλλά δεν μπορείς να τον ζορίσεις.Όταν ζοριστείς αποτυγχάνεις."
Το Dudu Loft φιλοξένησε το καλοκαίρι το επιτυχημένο τριήμερο Loft jazz festival. Εκτός από χώρος ηχογραφήσεων και χώρος διασκέδασης ο πολυσυλλεκτικός 4ος όροφος στην πολυκατοικία του Μεταξουργείου έχει πολύπλευρο χαρακτήρα και φιλοξενεί μια ακόμη δημιουργό. Tη Ρόζυ Βαράγκη. Της ζητήσαμε δυο λόγια.
Η Ρόζη Βαράγκη λέει
«Όπως και η μουσική, η επιπλοποιΐα είναι τέχνη. Η διαφορά μεταξύ τους είναι πως η μουσική δεν πρόκειται να χαθεί, ενώ το χειροποίητο έπιπλο εξαφανίζεται. Η κρίση θα μπορούσε να προσφέρει την ευκαιρία επιστροφής στην τέχνη και την προσωπική εργασία για βιοπορισμό. Θα μπορούσε να αναδείξει την δυναμική της δημιουργικότητας βασιζόμενη σε ντόπιους πόρους, πρώτες ύλες και υποδομές.
Όμως πια ούτε το ξύλο, το ύφασμα ή ακόμα και το αφρολέξ για τα μαξιλάρια ενός καναπέ, δεν μπορούμε να παράγουμε. Τα 80's του γρήγορου πλουτισμού και του "εκλεκτικού" εισαγόμενου, μας έφεραν στην άμεση εξάρτηση από τις εισαγωγές. Εισάγουμε τα πάντα και δεν δείχνουμε να μας ενοχλεί ακόμα».
Η Ρόζη Βαράγκη, τέταρτης γενιάς επιπλοποιός, της οικογένειας που τα έπιπλα της βρέθηκαν από τα βασιλικά ανάκτορα και το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία» μέχρι πρωθυπουργικές οικίες και πάμπολλα αστικά σπίτια της Αθήνας, έχει συγκεκριμένη άποψη και προχωράει στο μέλλον με σιγουριά. Η γνωριμία της με τον Παναγιώτη Καλαμαρά και ο αμοιβαίος σεβασμός που τους ενώνει, δείχνει να τους καθοδηγεί στο εγχείρημα του Dudu loft το οποίο μοιράζονται.
«Με τον Παναγιώτη γνωρίζουμε την πνευματική και συναισθηματική αξία του κάθε αντικειμένου ξεχωριστά. Το χειροποίητο παίρνει ζωή από τα χέρια του τεχνίτη και φέρει ιστορία πολλών ετών, ίσως και περισσοτέρων από τον ίδιο. Ανοίγουμε το λοφτ για να φιλοξενήσουμε κόσμο, με την φιλοδοξία να γίνει αντιληπτή η αξία αυτή σε ακόμα περισσότερους. Η μουσική σε συνδυασμό με τα αντικείμενα θέλουμε να αποτυπώσουν την ενέργεια που βγάζουμε ως άνθρωποι τη στιγμή της δημιουργίας».
Την ίδια στιγμή βολεύεται στον αναπαυτικό καναπέ που μόλις έχει ολοκληρώσει για την ανάγκη της φωτογράφησης. Ενας μπεζ τριθέσιος καναπές με δύο μεγάλα μαξιλάρια και μπράτσα ιδανικός για ψυχανάλυση. Από το «δωμάτιο του ροκ σταρ» μπροστά από τα στούντιο, μία πολυθρόνα-καναπές-ημίδιπλο κρεβάτι - Έρωτας με την πρώτη ματιά. Η ερώτηση αναπόφευκτη. «Τη θέλω. Ποια είναι η τιμή της;». «Αυτή η πολυθρόνα έχει μεγάλη πέραση. Είναι ερωτεύσιμη. Σκοπός μου είναι να εκθέσω αυτό που με αγάπη κάνω τόσα χρόνια και αν καταφέρω να εμπνεύσω κάποιον να ασχοληθεί με το χειροποίητο έπιπλο. Κατασκευάζω, ανακατασκευάζω και επισκευάζω έπιπλα. Η τιμή τους δεν είναι ακόμα διαθέσιμη, όμως καθένας μπορεί να έρθει να δει και να μιλήσουμε για το καθετί. Δεν υπάρχουν μεσάζωντες ή εκπρόσωποι. Εδώ είναι το εργαστήρι μου, εδώ είναι ο χώρος που βρίσκομαι τις περισσότερες ώρες της ημέρας και όνειρό μου είναι μια τομή (με την έννοια της γνώσης) στην εκλιπούσα ελληνική επιπλοποιία ». Δεν δείχνει να τσιμπάει στο παζάρι που ετοιμαζόταν να ξεκινήσει. Εξάλλου δεν δηλώνει έμπορος.
Όση ώρα μιλάω με τη Ρόζυ ο Παναγιώτης έχει πιάσει την κιθάρα και σιγοτραγουδά μια παλιά ροκιά. Τον πλησιάζω και του ζητάω να θυμηθεί ιστορίες από τα παλιά. " Θα σου πω πως έγινε η γνωριμία μου με τον Σαντάνα. Ήταν η πρώτη του συναυλία στην Ελλάδα και θα έπαιζε στον Λυκαβηττό. Το στήσιμο το έχει αναλάβει άλλη εταιρεία και εγώ πήγα την προηγούμενη μέρα να δω τις πρόβες μαζί με τους συναδέλφους. Ο Σαντάνα ανεβαίνει στην σκηνή και με το ξεκινά δεν δουλεύει τίποτα. Τα πάντα είναι λάθος. Η μπάντα σταματά, ο Σαντάνα είναι εκνευρισμένος και η παραγωγή έχει πάθει πανικό. Ψάχνουν να βρουν λύση. Πετάγομαι και τους λέω εγώ! Είχα λιγότερες από 24 ώρες να στήσω τον ήχο από την αρχή. Το καταφέρνω και ο Σαντάνα βγαίνει στην σκηνή και λέει πως θα τραγουδήσει μέχρι το πρωί. Δεν ζήτησα λεφτά. Το μόνο που ήθελα ήταν να φωτογραφηθούμε μαζί. Τελικά κάποιος καλεί την αστυνομία και η συναυλία επιτέλους τελειώνει στις 3 τη νύχτα. Ο Σαντάνα πέταγε το πρωί και φύγαμε όλοι μαζί για να περάσουμε στο Dudu Loft τις επόμενες ώρες. Δεν μπορώ να σου περιγράψω τι ακολούθησε. Θυμάμαι τον Tζο Κόκερ να φεύγει με τρίκυκλο από το στούντιο για να προλάβει στον Πειραιά το σκάφος που θα τον πήγαινε κρουαζιέρα στα νησιά. Ο Τζο Κόκερ ξεκαρδισμένος σε ένα τρίκυκλο στην μποτιλιαρισμένη Αθήνα. Αυτοί ήταν άλλη φουρνιά μουσικών. Yπήρχαν όμως και άσχημα περιστατικά σε αυτά τα χρόνια και δυστυχώς ήταν σχεδόν όλα με Έλληνες και πάντα με οικονομική εκμετάλλευση. Μου έχουν φάει πάρα πολλά λεφτά, αλλά ας μην τα συζητάμε αυτά. Αυτό που βλέπω εγώ είναι πως υπάρχουν καλλιτέχνες που δεν σεβάστηκαν την μουσική, αλλά το χρήμα. Και σήμερα πάντως υπάρχουν κάτι μπάντες που τις βλέπω και τις γουστάρω τρελά. Μπαίνουν μέσα τα παιδιά και τα δίνουν όλα. Ζούνε για να παίζουν αυτό που τους παθιάζει. Δεν τους νοιάζει η δόξα, το χρήμα ή αν θα γεμίσει η αρένα. Θέλουν απλά να παίξουν μουσική τους γιατί δεν μπορούν αλλιώς. Όπως κάνουν οι μεγάλοι καλλιτέχνες..."
*Aπό την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου το Dudu Loft θα ανοίγει καθημερινά για το κοινό στα πλαίσια της έκθεσης Greg's house. The Old New Land. Για περισσότερες πληροφορίες στην επίσημη ιστοσελίδα του Facebook
σχόλια