H απόφαση της κυβέρνησης στη Σρι Λάνκα να μπλοκάρει όλα τα social media μετά τις χθεσινές τρομοκρατικές επιθέσεις είναι κατά κάποιο τρόπο εμβληματική για το πως οι οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες έχουν αποτύχει να χαλιναγωγήσουν την παραπληροφόρηση, τον εξτρεμισμό και την υποδαύλιση της βίας, σχολιάζει ο Guardian.
Η κυβέρνηση της ασιατικής χώρας μπλόκαρε το Facebook, το WhatApp και το Instagram την Κυριακή, πλατφόρμες ιδιοκτησίας του Facebook επικαλούμενη λόγους ανησυχία πως «ψευδείς αναφορές που μεταδίδονται μέσω social media» μπορούν να οδηγήσουν σε πράξεις βίας.
Οι συγκεκριμένες υπηρεσίες θα παραμείνουν μπλοκαρισμένες όσο διαρκούν οι έρευνες για τις χθεσινές επιθέσεις στις οποίες υπήρξαν πάνω από 200 νεκροί, ανακοίνωσε η κυβέρνηση. Μπλοκαρισμένες είναι και άλλες πλατφόρμες όπως το YouTube και το Viber, όμως οι κυρίαρχες πλατφόρμες στη Σρι Λάνκα είναι το Facebook και το WhatsApp.
Ειδικά για το Facebook, η απόφαση της κυβέρνησης αντιπροσωπεύει μια δραματική υποβάθμιση. Λιγότερο από τρία χρόνια πριν το περιοδικό Wired το είχε χαρακτηρίσει ως έναν από τους σημαντικότερους θεσμούς του κόσμου σε περiπτώσεις έκτακτης ανάγκης»
Η παγκόσμια δημοτικότητα του μέσου, η πολύπλοκη χαρτογράφηση που κάνει στις κοινωνικές σχέσεις, ο αλγοριθμικός «έλεγχος ασφάλειας» και τα διάφορα εργαλεία του που επιτρέπουν τη γρήγορη εξάπλωση της πληροφορίας και την μετάδοση ζωντανών βίντεο αντιμετωπίζονταν εκείνη την εποχή σαν ένα δώρο σε περιπτώσεις που υπήρξε μια μεγάλη καταστροφή με παγκόσμιες διαστάσεις.
Οι επιζώντες μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το Facebook για να δηλώσουν πως είναι ασφαλείς. Οι κυβερνήσεις μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν για να μεταδώσουν τις τελευταίες εξελίξεις. Οι ΜΚΟ και οι τοπικές υπηρεσίες να χρησιμοποιήσουν το Facebook για να συντονίσουν μεγάλες επιχειρήσεις βοήθειας στα θύματα της καταστροφής
Όμως τα ίδια χαρακτηριστικά που το κάνουν τόσο χρήσιμο το κάνουν και εξαιρετικά επικίνδυνο.
Η παραπληροφόρηση ταξιδεύει το ίδιο γρήγορα με την εξακριβωμένη πληροφορία, ίσως και γρηγορότερα.
Τις τελευταίες εβδομάδες έχουμε παραδείγματα για το πόσο βλαπτικά μπορεί να είναι τα social media σε τέτοιες περιπτώσεις. Ο Αυστραλός δράστης των θανατηφόρων επιθέσεων στα τεμένη της Νέας Ζηλανδίας μετέδωσε στο Facebook Live την επίθεση, ουσιαστικά η πλατφόρμα ήταν το όπλο του για να διαδώσει το βίαιο μήνυμα του.
Πριν λίγες ημέρες, μία ειδική λειτουργία του Youtube που φτιάχτηκε για να καταπολεμήσει την παραπληροφόρηση κατέληξε στο να τη δημιουργήσει.
Την ώρα που συνέρρεαν στο YouTube απευθείας εικόνες από την πυρκαγιά στην Παναγία των Παρισίων, το κείμενο που συνόδευε ορισμένα βίντεο στο YouTube παρέπεμπε σε καταχώριση της Εγκυκλοπαίδειας Britannica για τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις ΗΠΑ το 2001. Δημιουργήθηκε δηλαδή η λανθασμένη εντύπωση πως η φωτιά συνδέεται με την τρομοκρατία.
Δεν είναι η πρώτη φορά που στη Σρι Λάνκα η παραπληροφόρηση μέσω social media συνδέεται με θανατηφόρα βία.
Τον Μάρτιο του 2018 η κυβέρνηση της χώρα μπλόκαρε ξανά το WhatsApp και το Facebook εν μέσω θανατηφόρων επιθέσεων από όχλους βουδιστών κατά μουσουλμάνων, αρκετές από αυτές είχαν πυροδοτηθεί από ψευδείς φήμες μεσω social media. Τότε η κυβέρνηση της χώρας είχε κατηγορήσει το Facebook πως δεν μπόρεσε να ελέγξει τον «λόγο που προκαλεί μίσος» στις τοπικές γλώσσες, κάτι που κάνει με σχετική επιτυχία στα αγγλικά.
Παρόλα αυτά το μπλοκάρισμα των social media δεν είναι πανάκεια στο να αντιμετωπιστεί η παραπληρόφόρηση προειδοποιεί η Τζόαν Ντόνοβαν, που πραγματοποιεί έρευνα στην τεχνολογία και τις κοινωνικές αλλαγές που επιφέρει για λογαριασμό ερευνητικού ινστιτούτου του Χάρβαρντ.
«Ξέρουμε, βασισμένοι στο παρελθόν πως όλοι καταφεύγουν στο διαδίκτυο για πληροφόρηση σε έκτακτες περιπτώσεις. Όταν υπάρχουν μεγάλοι αριθμοί θυμάτων και πολλές περιπτώσεις "συναγερμού" είναι πολυ σημαντικό να μπορούν οι άνθρωποι να επικοινωνούν και να νιώθουν ασφαλείς. Το μπλοκάρισμα φέρνει σε ακόμα χειρότερη θέση τους ανθρώπους που ήδη έχουν δυσκολίες στο να επικοινωνήσουν.. Είναι ένα επικίνδυνο προηγούμενο», λέει η Ντόνοβαν.
σχόλια