Πόσους παραπάνω τουρίστες μπορεί να προσελκύσει η Ελλάδα, επιπλέον των 33 εκατομμυρίων που φαίνεται να «σκοράρει» το 2019; Τι πιο ηχηρό από την τοποθέτηση του προέδρου του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), Γιάννη Ρέτσου, ότι είμαστε πια σε φάση που πρέπει να ρίξουμε βάρος κυρίως στην ωρίμανση, όχι τόσο στις επιδόσεις των αφίξεων!
H ωρίμανση χρειάζεται για να δημιουργηθούν εμπειρίες για τους επισκέπτες αλλά και για να αξιοποιηθούν οι πιο προωθημένες τεχνολογίες, αυτές που (κυρίως) οδήγησαν το μοντέλο της Thomas Cook στην καταστροφή. Για δεύτερη χρονιά ο ΣΕΤΕ πήρε το ρίσκο, όπως λένε οι άνθρωποί του, να κάνει συνέδριο αποκλειστικά με ξένους ομιλητές, οι περισσότεροι εκ των οποίων μίλησαν για τις τεχνολογίες που αλλάζουν τον χάρτη της φιλοξενίας.
Στο ίδιο συνέδριο, πάντως, ο Στηβ Βρανάκης, υψηλόβαθμο στέλεχος μέχρι πριν από λίγες μέρες της Google Ευρώπης και σύμβουλος του πρωθυπουργού τώρα, υπογράμμισε ότι οι τεχνικές, οι τεχνολογίες και ο επανασχεδιασμός (rebranding) αφορούν, πάνω απ' όλα, τα προϊόντα. «Δεν επανασχεδιάζουμε τους ανθρώπους αλλά τους βοηθάμε να πουν τις ιστορίες τους».
Τα νεαρά άτομα, οι λεγόμενοι millennials, ταξιδεύουν για να βρουν απαντήσεις. Ψάχνουν για αυθεντικές στιγμές. Χρησιμοποιούν την τεχνολογία όταν ταξιδεύουν για να κάνουν κινήσεις που θα τους δώσουν τις πιο ωραίες εμπειρίες.
Ένα από τα καλά του ελληνικού τουρισμού εντοπίζεται σε έρευνες που έχουν γίνει, στις οποίες οι επισκέπτες δείχνουν ικανοποιημένοι από τον ανθρώπινο παράγοντα στην Ελλάδα, περισσότερο απ' ό,τι σε ανταγωνιστικές χώρες (Ιταλία, Ισπανία). Δεν είναι πασπαρτού η τεχνολογία αλλά παίζει ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο στο πώς οι ταξιδιώτες βρίσκουν πού θα μείνουν και τι θα απολαύσουν στον τόπο των διακοπών τους.
«Μικρές» πόλεις, όπως το Ελσίνκι (Φινλανδία) ή η Λιουμπλιάνα (Σλοβενία), παρουσίασαν στο συνέδριο τον τρόπο που αξιοποιούν τις τεχνολογίες, πώς έχουν αναπτύξει applications (εφαρμογές) και πώς όλο αυτό είναι στη διάθεση των πολλών και όχι μόνο των λίγων πρωτοπόρων ή πλούσιων.
Ο αρχαιολόγος Ted Papakostas έδωσε μια άλλη διάσταση στην αναγκαιότητα παρουσίασης πολιτιστικών πόρων με δημιουργικό τρόπο (story telling), προκειμένου ο σύγχρονος ταξιδιώτης να συνδιαλέγεται με τον αρχαιολογικό χώρο και την ιστορία του μέσα από «μεταμορφωτικές» εμπειρίες. Τα 2-3 τελευταία χρόνια η Αθήνα έκανε πρόοδο σε αυτόν τον τομέα, μάλλον ενστικτωδώς ή χάρη στη συμβολή μικρών ομάδων και νεοσύστατων εταιρειών. Αυτό είναι καλό, αλλά δεν αρκεί. Το συγκεκριμένο αφήγημα πρέπει να αφομοιωθεί και να γίνει συνείδηση παντού στην πόλη (και στη χώρα), καθώς είναι ο πιο προνομιούχος τομέας της ελληνικής φιλοξενίας, μαζί με τα τρία «s» (sun, sand, sky).
Η ανάπτυξη του τουρισμού στην Ελλάδα έχει ευνοήσει τη δημιουργία νέων εταιρειών τεχνολογικών εφαρμογών (start-ups) που αφορούν τον κλάδο της φιλοξενίας. Η τουριστική αγορά της χώρας τούς επιτρέπει και να ξεκινήσουν και να πάρουν φόρα για διεθνοποίηση, καθώς μόνο η Ελλάδα δεν αρκεί για την ανάπτυξή τους σε έναν ανταγωνιστικό χώρο όπου παίζουν μεγάλες ταχύτητες και πολλά λεφτά (για χρηματοδότηση).
Ψάχνοντας στελέχη
«Να ξεφύγουμε από την αμυντική προσέγγιση, επενδύοντας "επιθετικά" στην ελληνική τουριστική εμπειρία» ακούστηκε εμφατικά στο συνέδριο. Ανάμεσα στα άλλα, έγινε και ένα ειδικό σεμινάριο για την πολύ μοντέρνα έννοια του «employer branding», του πλάνου των εργοδοτών να κάνουν ελκυστικές τις εταιρείες τους σε εργαζόμενους με ταλέντο. Είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε πόσες ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις θα έχουν καταστρώσει ένα τέτοιο πλάνο μέχρι το επόμενο συνέδριο του ΣΕΤΕ, καθώς η ανάπτυξη του τουρισμού τα τελευταία χρόνια έχει αυξήσει πολύ τη ζήτηση για ικανά και σπουδασμένα στελέχη.
Όπως είπε ο ειδικός (David Bizer) που έκανε το σχετικό σεμινάριο, «τα ταλέντα διαλέγουν πού θέλουν να δουλέψουν, να κάνουν καριέρα και να έχουν επιρροή. Οι τουριστικές επιχειρήσεις που επιθυμούν να κερδίσουν τέτοιους ταλαντούχους εργαζόμενους πρέπει να τους δείξουν ότι προσφέρουν αυτές τις συνθήκες. Όλα αυτά απαιτούν σημαντική επένδυση». Δεν γίνονται μόνο με ωραία λόγια και καλογραμμένα μηνύματα.
Ο ελληνικός τουρισμός ζει μια εποχή με προκλήσεις που αλλάζουν αισθητά τον χάρτη. Ξενοδοχεία περνούν από ελληνική ιδιοκτησία σε διεθνή, πλησιάζει η ώρα για ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι μια νέα πραγματικότητα, η ιστορία της Thomas Cook ήταν ένα σοκ. Εκτός από αυτά, υπάρχουν και οι ευκαιρίες.
Νεότερες τουριστικές μονάδες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να πάνε καλά απ' ό,τι παλιότερα, γιατί η τεχνολογία τούς δίνει εργαλεία που θυμίζουν την ιστορία του Δαβίδ και του Γολιάθ.
Όπως είπε ένας ομιλητής στο συνέδριο (A. Barrera): «Τα νεαρά άτομα, οι λεγόμενοι millennials, ταξιδεύουν για να βρουν απαντήσεις. Ψάχνουν για αυθεντικές στιγμές. Χρησιμοποιούν την τεχνολογία όταν ταξιδεύουν για να κάνουν κινήσεις που θα τους δώσουν τις πιο ωραίες εμπειρίες. Θέλουν να υποστηρίξουν τις τοπικές οικονομίες που επισκέπτονται και ολοένα και πιο συχνά διαλέγουν προορισμούς που δεν τους ξέρουν πολλοί άλλοι». Έχοντας ένα smartphone στο χέρι μπορούν να σερφάρουν για να βρουν κάτι το ξεχωριστό, όπου δεν συνωστίζονται τουρίστες, αυθεντικό και λουσμένο στο τοπικό χρώμα.
