Στα καταστήματα υγιεινής/βιολογικής διατροφής αλλά και τα σούπερ-μάρκετ υπάρχουν πλέον σειρές από προϊόντα που φτιάχνονται με υποκατάστατα κρέατος. Ένα βήμα παραπέρα όμως αποφάσισε να κάνει ένας χορτοφάγος χασάπης στην Χάγη της Ολλανδίας. Άνοιξε το πρώτο χασάπικο που πουλάει αποκλειστικά υποκατάστατα κρέατος. (http://www.devegetarischeslager.nl - De Vegetarische Slager). Το μαγαζί προσφέρει, εκτός από τα συνηθισμένα υπάρχοντα υποκατάστατα, και μια πρωτοποριακή συνταγή ιμιτασιόν κρέατος φτιαγμένο από σπόρους λούπινου.
Τα λούπινα είναι πλούσια σε πρωτεΐνη και παλιότερα η χρήση τους ήταν αρκετά διαδεδομένη και πολυποίκιλη - όλα αυτά βέβαια πριν αποφασίσουν να μας μπήξουν για τα καλά τη σόγια ως χορτοφαγική πανάκεια. Το λούπινο δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις και προσαρμόζεται στα ξηρά και φτωχά εδάφη καλύτερα από άλλα καλλιεργήσιμα φυτά. Οι σπόροι του λούπινου χρησιμοποιήθηκαν αρχικά σαν νομίσματα από τους αρχαίους Ρωμαίους ηθοποιούς στα θεατρικά έργα και από εκεί προήλθε η ονομασία "nummus lupinus" - ψεύτικο κέρμα.
Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν ότι τα λούπινα είναι, σαν τα ρεβίθια, μια τροφή για τους πεινασμένους. Ακόμη και στον 19ο αιώνα, οι κάτοικοι της Μάνης, που ξεχώριζαν για τη φτώχεια τους, ήταν γνωστοί σαν «λουπινοφάγοι». Τα λούπινα ήταν και η ειδική τροφή των επισκεπτών του Νεκρομαντείου στον Αχέρωντα, σαν προετοιμασία για την επικοινωνία τους με τους νεκρούς. Ορισμένα αλκαλοειδή, που περιέχουν τα λούπινα, προκαλούν έκσταση και ελάττωση των αισθήσεων, όπως το ήθελαν οι μάντεις για να επιτύχουν την επικοινωνία με τις ψυχές των πεθαμένων.
Ψάχνοντας ανακάλυψα κι άλλα τρίβια σχετικά με τα λούπινα. Το 1917, σ' ένα βοτανικό συμπόσιο σχετικό με τα λούπινα, που έγινε στο Αμβούργο, ένας Γερμανός καθηγητής, ο Dr. Thoms, περιέγραψε τις πολυσχιδείς χρήσεις, που θα μπορούσαν να έχουν τα λούπινα. Σ' ένα τραπέζι λοιπόν, που καλύφθηκε με τραπεζομάντιλο από ίνες λούπινων, προσφέρθηκε μια σούπα από λούπινα και μετά τη σούπα, μπριζόλα λούπινου, ψημένη σε λάδι λούπινου και καρυκευμένη με εκχύλισμα λούπινου. Έπειτα σέρβιραν ψωμί με περιεκτικότητα 20 τα εκατό σε λούπινο, μαργαρίνη λούπινου και τυρί από λούπινο L. albumen και τέλος το λικέρ λούπινου και ο καφές φυσικά από λούπινα. Έπλυναν τα χέρια τους με σαπούνι επίσης από λούπινο, ενώ φύλλα χαρτιού από ίνες λούπινου και φάκελοι με κόλλα λούπινου ήταν διαθέσιμα για να γράφουν τις σημειώσεις τους.
Και έρχομαι στο σήμερα. Το λούπινο μοιάζει με την περίπτωση της κάνναβης. Ένα φτηνό και εύκολα καλλιεργήσιμο φυτό, με άπειρες εφαρμογές το οποίο όμως μπήκε στην μπάντα καθώς προτιμήθηκαν άλλες λύσεις, πιο κερδοφόρες για συγκεκριμένους κλάδους και επιχειρήσεις. Σε περιόδους κρίσης όμως δεν πρέπει να επανεξετάζουμε όλα τα δεδομένα και να δοκιμάζουμε δραστικές, ριζοσπαστικές λύσεις;
Μπορεί το λούπινο να προσφέρει έξυπνες λύσεις σε μια κουζίνα, ή μάλλον σε μια οικονομία που πάσχει από σπατάλη, από γεωργική παραγωγή που καταλήγει στις χωματερές, κι από υπερκοστολογημένα και κατά βάση εισαγόμενα προϊόντα και τρόφιμα που και μας παχαίνουν και μας φτωχαίνουν; Μήπως μια λύση για το πρόβλημα μας θα μπορούσε να είναι τόσο απλή όσο το να τρώμε λιγότερο κρέας; Αν το ρητό "είσαι ότι τρως" ισχύει, τότε μέρος του προβλήματος της ελληνικής κοινωνίας σήμερα είναι και το ότι εγκαταλείψαμε τις παραδοσιακές, οικονομικές, δημιουργικές, προσοδοφόρες καταβολές μας και πέσαμε με τα μούτρα σε μια άνευ προηγούμενου μάσα-μπούκα, πλούσια σε ορμονοδιογκωμένα θρεφτάρια που μας έκαναν πιο χοντρούς χωρίς να μας κάνουν πιο υγιείς ή πιο έξυπνους. Επιτέλους, να πέσουν και τα πάχια της σπατάλης, της υπερβολής και της αχορτασιάς μας.
Πίσω στο χορτοφαγικό χασάπικο, μαθαίνουμε πως ο ιδιοκτήτης του ήταν αρχικά αγρότης που καλλιεργούσε λούπινα για ζωοτροφές. Προέβλεψε όμως τις δυνατότητες του λούπινου και συνεργάστηκε αρχικά με μια εταιρία από την πόλη Βάχενινγκεν με σκοπό να βρούνε την κατάλληλη διαδικασία μετατροπής των σπόρων του λούπινου σε πρωτεΐνη κατάλληλη για τη διατροφή μας. Σε ένα δεύτερο στάδιο, συνεργάστηκε με τον γνωστό σεφ Μάρκο Βέστμαας με σκοπό να δημιουργήσουν μια σειρά από προϊόντα υποκατάστατος κρέατος από λούπινα, τα οποία και προσφέρει στο χορτοφαγικό του χασάπικο.
Βέβαια, το ερώτημα είναι, ποιος καταναλωτής, σε καιρό κρίσης, θα θέλει να αγοράσει υποκατάστατο κρέατος που κοστίζει το ίδιο με το κανονικό κρέας; Ναι οι χορτοφάγοι, οι vegans, οι flexitarians (αυτοί που τρώνε τα πάντα) αλλά και όσοι αποφασίζουν να τρώνε λιγότερο κρέας είναι μια σεβαστή ομάδα καταναλωτών που ολοένα και μεγαλώνει. Αν όμως το λούπινο αγκαλιαστεί πιο μαζικά, από πολύ κόσμο κι από πολλές και διαφορετικές οικονομικές δραστηριότητες, μπορεί η τιμή του να πέσει αισθητά και να αποτελέσει έτσι μια ακόμη ευκαιρία που απαντά στην κρίση.
Και γιατί να μην αγκαλιαστεί; Είναι η τροφή για τους πεινασμένους και τους φτωχούς, καλλιεργείται σε ξηρά και φτωχά εδάφη, ίσως προκαλεί και έκσταση σύμφωνα με τους αρχαίους, έχει άπειρες εφαρμογές εκτός των διατροφικών και αποτελεί ένα νόστιμο και υγιεινό υποκατάστατο των επικίνδυνων κρεάτων που τρώμε τα τελευταία χρόνια.
σχόλια