Ζοζέφ Αντράς: Κανακύ
Το προφίλ του αρχηγού μιας επιχείρησης αυτονόμησης αυτοχθόνων στη Νέα Καληδονία, που κατέληξε σε αιματηρό επεισόδιο με την επέμβαση του γαλλικού στρατού, διερευνά εδώ ο Ζοζέφ Αντράς: Τι ήταν, τελικά, ο Αλφόνς Ντιανού; Ειρηνιστής ή δολοφόνος;
Μια υπόθεση αρπαγής ομήρων από ομάδα αυτοχθόνων αυτονομιστών την άνοιξη του 1988 σε νησί της Νέας Καληδονίας, μιας υπερπόντιας κτήσης της Γαλλίας στον Ειρηνικό Ωκεανό, κατέληξε σε επέμβαση του στρατού, με νεκρούς και από τις δύο πλευρές. Με αφορμή το γεγονός αυτό, ο Ζοζέφ Αντράς γράφει, όπως ο ίδιος διευκρινίζει, όχι μια «μονογραφία με την ακαδημαϊκή έννοια», αλλά με στόχο να «πλησιάσω, εννοείται, όσο γίνεται πιο κοντά στην ιστορική αλήθεια, να μην κρύψω τίποτα από τις αμφισημίες, προφανώς, αλλά να χαλάσω την κωμωδία της αντικειμενικότητας, χωρίς την παραμικρή ευγένεια».
Περίπου τρεις δεκαετίες μετά, ο συγγραφέας ταξιδεύει μέχρι αυτό το μακρινό μέρος, όπου συναντά ανθρώπους που γνώρισαν και πέρασαν ένα μέρος της ζωής τους δίπλα στον αρχηγό αυτής της αυτονομιστικής κίνησης, τον Αλφόνς Ντιανού. Μιλά μαζί τους για να καταλάβει ποιος ακριβώς ήταν, καθώς ο τρόπος που προβλήθηκε η υποτροπή και το αιματοκύλισμα της υπόθεσης απέχει παρασάγγας από την εικόνα του όπως την περιγράφουν οι οικείοι του.
Ποιο είναι το πραγματικό πρόσωπο ενός ιεροσπουδαστή που, έξι μήνες πριν από το τραγικό συμβάν, μιλά σε μια ειρηνιστική συγκέντρωση κατά της παρουσίας αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Αυστραλία, ορμώμενος από τον Γκάντι; «Ποιος επικράτησε στον Κανάκ Αλφόνς Ντιανού, ο ιερέας ή ο σοσιαλιστής;».
Ο τρόπος γραφής του Αντράς θυμίζει πολύ την αφήγηση του ντοκιμαντέρ: χαλαρές συνεντεύξεις σε έναν τόπο περίπου εξωτικό, σχεδόν άγνωστο, και ανάμεσα η καταγραφή του χρονικού της απαγωγής, της ομηρίας, του πολιτικού παρασκηνίου και όσων διαπραγματεύσεων έγιναν επιτόπου. Από το κάδρο δεν λείπουν και οι λυρικές περιγραφές των τοπίων, που ο συγγραφέας ενθέτει οργανικά στη διήγησή του, δημιουργώντας την εντύπωση ενός ταξιδιωτικού ημερολογίου.
Μεταφρασμένο με τρόπο που αφήνει να φανούν οι αφηγηματικές αρετές του, το βιβλίο αυτό δικαιώνει την πρόθεση του Αντράς, που, κρατώντας την ισορροπία ανάμεσα στη δημοσιογραφική καταγραφή και την εξιστόρηση των προσωπικών ταξιδιωτικών εντυπώσεων, πορεύεται ως συγγραφέας, διεκδικώντας τη θέση του ανάμεσα στον ιστορικό, τον δημοσιογράφο, τον αντάρτη και τον ποιητή: «έχει μόνο την ελευθερία του, μιλάει αυτοπροσώπως, πάει κι έρχεται, κουτσαίνοντας καμιά φορά, ανάμεσα στις βεβαιότητες και τα κουτσομπολιά, τις κραυγές των σωθικών και τις ετυμηγορίες, τα δάκρυα των ματιών και τον ίσκιο των δέντρων».
