Πριν από έναν χρόνο ελάχιστα γνωρίζαμε στην Ελλάδα για τις ιστοσελίδες ενοικίασης σπιτιών και χώρων σε τουρίστες. Το 2014 τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Μια απλή περιήγηση στο διαδίκτυο είναι αρκετή για να διαπιστώσει κανείς πως οι Έλληνες, και κυρίως οι Αθηναίοι, έχουν υιοθετήσει αυτή την τάση. Και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό.
Τα περισσότερα από αυτά τα sites δουλεύουν με τον ίδιο τρόπο, παρά την ποικιλία στα ονόματα. Ο ιδιοκτήτης του χώρου συμπληρώνει ένα προφίλ, βάζει φωτογραφίες του σπιτιού που θέλει να ενοικιάσει, σημειώνει τις extra υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει (από wi-fi, μέχρι ανεμιστήρες) και περιγράφει στον ενδιαφερόμενο επισκέπτη την περιοχή στην οποία βρίσκεται το σπίτι. Ο τελευταίος έχει τη δυνατότητα να κάνει την κράτηση ηλεκτρονικά και να επιλέξει αν επιθυμεί να ενοικιάσει ολόκληρο το σπίτι ή απλώς ένα δωμάτιο. Ο επισκέπτης πληρώνει με πιστωτική κάρτα ή ΡayΡal και το εκάστοτε site συνήθως δεσμεύει τα χρήματα ως εγγύηση μέχρι την άφιξη του επισκέπτη στον χώρο.
Το Αirbnb είναι το μεγαλύτερο και πιο γνωστό από αυτά. Ξεκίνησε το 2008 στο Σαν Φρανσίσκο και τα τελευταία χρόνια έχει πραγματικά γιγαντωθεί. Υπολογίζεται ότι μόνο μέσα στο 2013 έχουν ενοικιαστεί 12 με 15 εκατομμύρια βραδιές. Τα σπίτια και δωμάτια της υπηρεσίας έχουν χρησιμοποιήσει πάνω από 9 εκατομμύρια χρήστες, σε 192 χώρες. Τα έσοδα της εταιρείας προκύπτουν από τη χρέωση 3% στους οικοδεσπότες και 6-12% στους καλεσμένους. Πρόσφατα άρχισε να προτείνει και τοπικά καταστήματα (καφέ, εστιατόρια κ.ά.) που βρίσκονται δίπλα στον εκάστοτε χώρο, οπότε προετοιμάζεται μια ακόμη πηγή εσόδων. Οικονομολόγοι πιστεύουν ότι πολύ σύντομα η εταιρεία θα είναι σε θέση να παράγει 1 δισ. σε έσοδα κάθε χρόνο. Η ιδέα ξεκίνησε το 2008 από δύο φίλους και συγκάτοικους στο Σαν Φρανσίσκο. Ο BrianChesky και oJoeGebbia, designers στο επάγγελμα, δεν είχαν αρκετά χρήματα για να πληρώσουν το νοίκι του διαμερίσματός τους και σκέφτηκαν να νοικιάσουν τους καναπέδες τους κατά τη διάρκεια ενός μεγάλου συνεδρίου στην πόλη, όταν όλα τα ξενοδοχεία ήταν γεμάτα. Η ιδέα ήταν ότι θα μπορούσαν να βγάλουν λίγα χρήματα, γνωρίζοντας συναδέλφους τους και περνώντας καλά. Όπως έγραψε και η Δέσποινα Τριβόλη πέρυσι: «Ποιος Αθηναίος θα έλεγε όχι σε μια τέτοια ιδέα, ιδιαίτερα σε εποχή οικονομικής κρίσης; Η κυβέρνηση της Κούβας, ίσως λόγω έλλειψης αξιόπιστης τουριστικής υποδομής (ή ίσως ιδιοφυούς μάρκετινγκ;), έχει δώσει εδώ και πολλά χρόνια το δικαίωμα στους Κουβανούς να νοικιάζουν δωμάτια των σπιτιών τους σε τουρίστες. Από προσωπική πείρα, μπορώ να βεβαιώσω ότι ο συγκεκριμένος τρόπος είναι ένας από τους καλύτερους και πιο δημοφιλείς τρόπους να γνωρίσεις την Αβάνα. Με το που φθάνεις στο νησί, δίνεις στον ταξιτζή τη διεύθυνση του σπιτιού στο οποίο έχεις συμφωνήσει από πριν να μείνεις (σε ερασιτεχνικά, αλλά πρακτικά sites, αντίστοιχα του Αirbnb) και σε υποδέχεται χαμογελαστός ένας Κουβανός. Συμπληρώνετε μαζί κάποιες φόρμες, σου κρατά το διαβατήριο και είσαι έτοιμος. Όσες μέρες θα μείνεις στην Κούβα, θα είναι η πηγή πληροφοριών σου για τα πάντα, η οικογένειά σου. Θα σου ετοιμάζουν κάθε μέρα πρωινό και ανάλογα με τη σχέση που θα χτίσετε, μπορείτε να τρώτε μαζί, ακόμα και να βγαίνετε έξω. Στη χώρα μας είναι λίγο διαφορετικά τα πράγματα.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με το νόμο 4179/2013, άδεια τουριστικού καταλύματος μπορούν να πάρουν μόνο αυτόνομες κατοικίες (μονοκατοικίες) άνω των 100 τ.μ. που πληρούν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και έπειτα από συγκεκριμένη διαδικασία. Αυτού του είδους καταλύματα, μάλιστα, δεν επιτρέπεται να νοικιάζονται για λιγότερο από μια εβδομάδα. Οπότε, όλοι οι άλλοι χώροι είναι παράνομοι. Η κ. Αγνή Χρηστίδου, διευθύντρια του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, έχει ένα δίκιο όταν λέει ότι την ώρα που κλείνουν ξενοδοχεία στην Αθήνα, οι πληρότητες μένουν πολύ χαμηλές και οι τιμές έχουν πέσει, δεν μπορούν να εμφανίζονται χιλιάδες χώροι, που δεν διαθέτουν την απαιτούμενη άδεια, δεν χρησιμοποιούν (ασφαλισμένους) υπαλλήλους και δεν πληρούν βασικές προϋποθέσεις. «Δημιουργείται αθέμιτος ανταγωνισμός» καταλήγει. Το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος υπολογίζει τα διαφυγόντα κέρδη των ξενοδοχείων σε 100 εκατομμύρια ευρώ και τα παράνομα δωμάτια πανελλαδικά σε 70.000. Αρκετοί, όμως, από τους ιδιοκτήτες τέτοιων χώρων με τους οποίους επικοινωνήσαμε θα ήθελαν να υπήρχε η κατάλληλη νομοθεσία ώστε να λειτουργούν νόμιμα και να αποδίδουν ΦΠΑ για τα κέρδη τους. Από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο δεν αρνούνται ότι έχουν προσφύγει στους αρμόδιους φορείς, δηλαδή Εισαγγελία, Αστυνομία, ΕΟΤ κ.λπ. Το μεγάλο όπλο, όμως, είναι η εφορία. Ο νέος νόμος προβλέπει ιδιαίτερα τσουχτερό πρόστιμο της τάξεως των δεκάδων χιλιάδων ευρώ για κάθε παράνομο τουριστικό κατάλυμα. Πρόστιμα έχουν ήδη βεβαιωθεί και στο εξωτερικό. Ο NigelWarren χρειάστηκε να πληρώσει 2.400 δολάρια επειδή νοίκιαζε το διαμέρισμά του στο EastVillage. Το Αirbnb, από τη μεριά του, ενημερώνει τους επίδοξους οικοδεσπότες ότι πρέπει να ελέγξουν αν η ενοικίαση αντιβαίνει κάποιον τοπικό νόμο.
Από την άλλη, αρκετοί χρήστες δεν το κάνουν μόνο για τα λεφτά, δηλαδή τις χαμηλές τιμές ενοικίου, αλλά λόγω φιλοσοφίας. Επιλέγουν να ταξιδεύουν μέσω αυτών των sites για να κάνουν γνωριμίες και να νιώθουν κομμάτι της τοπικής κουλτούρας, έστω για λίγο. Προτιμούν να μείνουν σε έναν ζωντανό, ιδιαίτερης αισθητικής χώρο, να γνωρίσουν ντόπιους, να ανταλλάξουν ιδέες, να νιώσουν μέρος της κοινότητας που επέλεξαν να επισκεφτούν, παρά να μείνουν σε ένα ψυχρό δωμάτιο κάποιου παραδοσιακού τουριστικού καταλύματος. Ο συγκεκριμένος τύπος τουρίστα, καλώς ή κακώς, δεν καλύπτεται από τα ξενοδοχεία.
Αυτή η νέα τάση ήρθε για να μείνει, όπως όλα δείχνουν. Δεν είναι μόνο η ανάγκη των Αθηναίων για πλήρη εκμετάλλευση των χώρων τους και για επιπλέον εισόδημα. Είναι και η ανάγκη των τουριστών που επισκέπτονται την Αθήνα να γίνουν ένα κομμάτι της χώρας αυτής για το διάστημα που είναι εδώ. Είναι ένα άλλο είδος εμπειρίας που τους κάνει λιγότερο τουρίστες και περισσότερο ταξιδιώτες. Η απαίτηση των Αρχών να μπορούν να ελέγχουν και να φορολογούν το εισόδημα που προκύπτει, επίσης θεμιτή. Ας ελπίσουμε πως η λύση που θα δοθεί θα είναι θετική γι' αυτή την εξαιρετική κίνηση που αλλάζει τα δεδομένα της ταξιδιωτικής ρουτίνας.
σχόλια