Το θέατρο του Ρομέο Καστελλούτσι ανθίσταται σε εύκολες προσεγγίσεις κι αυτό γίνεται φανερό ήδη από την αφαιρετική σχέση του τίτλου με τη σκηνική υλοποίηση των παραστάσεών του. Πού παραπέμπει, ας πούμε, ο τίτλος Go down, Moses της τελευταίας δουλειάς του ιδιοφυούς δημιουργού, που θα δούμε στην Αθήνα στα τέλη Ιουνίου;
Ο σκηνικός κόσμος του μιμείται ένα πρίσμα με πολλές επιφάνειες. Όπως έχει πει, το θέατρο, οι τέχνες γενικότερα, είναι ένα «πρόβλημα» – ρόλος του καλλιτέχνη είναι να το διατυπώνει, όχι να προσφέρει τη λύση του.
Εν αρχή ην οι γραμμές από την Παλαιά Διαθήκη, από την Έξοδο (7:16). Ο Θεός κάνει αισθητή την παρουσία του στον Μωυσή, όταν μια φωνή μέσα από τη φλεγόμενη βάτο του λέει τι να κάνει για να μπορέσουν οι Ισραηλίτες να ελευθερωθούν από την αιχμαλωσία – και πώς ο Μωυσής θα τους οδηγήσει από την Αίγυπτο στη Γη της Επαγγελίας. Αυτές ενέπνευσαν ένα από τα «κλασικά» σπιρίτσουαλ, το «Go Down, Moses», τραγούδι ήδη δημοφιλές τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αι. στις κοινότητες των καταπιεσμένων κι εξαθλιωμένων μαύρων σκλάβων στην Αμερική. Ο στίχος που τακτικά επαναλαμβάνεται, «Let my people go», λειτουργούσε σχεδόν συνθηματικά – υπονοούσε την προοπτική της απελευθέρωσής τους από τη δουλεία των λευκών.
Η συλλογή επτά, εμμέσως συνδεόμενων μεταξύ τους μικρών ιστοριών του Γουίλιαμ Φόκνερ με τον ίδιο τίτλο (Go Down, Moses, όπου η σχέση λευκών και μαύρων, «ελευθέρων» και «σκλάβων» στον αμερικανικό Νότο βρίσκεται στο επίκεντρο) δεν φαίνεται να έχει σχέση με το υλικό που ενέπνευσε τον Καστελλούτσι.
Ο ίδιος, γράφοντας για την παράσταση, αναφέρεται στον «Μωυσή» (1513), το μνημειώδες άγαλμα του Μικελάντζελο, που είναι τοποθετημένο στο μαυσωλείο του Πάπα, και στη μελέτη του Φρόιντ O Μωυσής κι ο μονοθεϊσμός (1939). Προφανώς κι εδώ, όπως και σε πολλές άλλες παραστάσεις του, τον απασχολούν οι αγωνιώδεις προσπάθειες των ανθρώπων να αποδώσουν ή/και να κατανοήσουν την ιδέα του Θεού σε σχέση με τη θνητή, ατελή και παράλογη ύπαρξή τους. Ο Καστελλούτσι κάνει λόγο για δύο «σύμβολα» που τροφοδότησαν τη δημιουργία της παράστασης: την καιομένη βάτο και τον χρυσό μόσχο, στη λατρεία του οποίου κατέφυγαν οι Ισραηλίτες τις 40 μέρες που ο Μωυσής είχε απομονωθεί στο όρος Σινά (από την αφήγηση της Εξόδου). Η πρώτη δηλώνει τη δύναμη της πίστης στο Καλό, που φλέγεται χωρίς να καίγεται, ο δεύτερος την απιστία και τη διαρκή υποχώρηση στη λάμψη του Κακού. Ο άνθρωπος κινείται συνέχεια ανάμεσα στους δύο πόλους. Και παρότι στον δυτικό κόσμο σκλάβοι (τουλάχιστον με τη συμβατική έννοια) δεν υπάρχουν, η έννοια της δουλείας σε άυλες δεσποτείες και της εσωτερικής εξορίας παραμένει ζωντανή και νοηματοδοτεί εκ νέου το παλιό, νέγρικο τραγούδι.
Οι θεατές της παράστασής του δεν βλέπουν, φυσικά, επί σκηνής τον προφήτη, ούτε και κάτι που να παραπέμπει ευθέως στις περιπέτειες του μακρού και περιπετειώδους βίου του. Η σκηνική αφήγηση έχει ελάχιστο λόγο, πολλές αποσπασματικές εικόνες και μικρά δραματικά επεισόδια, με τα οποία ο Καστελλούτσι επιδιώκει να κινητοποιήσει καταρχάς το βλέμμα μας. Και να μας εισαγάγει σ' έναν κόσμο διαφορετικής «επικοινωνίας», αινιγματικό, αλλά όχι κλειστό, αφού επιτρέπει πολλές διαφορετικές συνδέσεις και αναγνώσεις. Ο σκηνικός κόσμος του μιμείται ένα πρίσμα με πολλές επιφάνειες. Όπως έχει πει, το θέατρο, οι τέχνες γενικότερα, είναι ένα «πρόβλημα» – ρόλος του καλλιτέχνη είναι να το διατυπώνει, όχι να προσφέρει τη λύση του. Θεωρεί πολύτιμη τη βία που μπορεί να ασκεί το θεατρικό γεγονός, με την έννοια της έκπληξης, της αφύπνισης από την αδράνεια της σκέψης και του συναισθήματος.
Προβλέπεται ότι το Go down, Moses θα προκαλέσει έντονες συζητήσεις. Αναμένουμε με ενδιαφέρον.
28-30 Ιουνίου
Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών
21:00
Η προπώληση έχει ήδη ξεκινήσει!
Επωφεληθείτε από τα νέα πακέτα προσφορών και ενημερωθείτε για το αναλυτικό πρόγραμμα μέσα από το site του Φεστιβάλ.
Η προπώληση των εισιτηρίων για τις παραστάσεις του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου έχει ήδη ξεκινήσει. Μπορείτε να προμηθεύεστε εισιτήρια για όλες τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ online στην ανανεωμένη ιστοσελίδα του ή τηλεφωνικά στο 210 3272000, καθημερινά από τις 9:00 έως τις 21:00. Και στις δύο περιπτώσεις η χρέωση γίνεται μέσω πιστωτικής κάρτας. Τα κεντρικά εκδοτήρια απ' όπου μπορείτε επίσης να αγοράσετε εισιτήρια βρίσκονται στη στοά Πεσμαζόγλου (Πανεπιστημίου 39) και λειτουργούν από Δευτέρα έως Παρασκευή, 9:00-17:00, και Σάββατο, 9:00-15:00, ενώ εισιτήρια εκδίδονται και στα βιβλιοπωλεία Παπασωτηρίου, Ιανός, στα καταστήματα Public και στα Reload Stores. Θα διατίθενται εισιτήρια μειωμένης τιμής για παιδιά, νέους, φοιτητές, πολύτεκνους, στρατιώτες, άτομα άνω των 65 ετών καθώς και ανέργους και άλλες κοινωνικές ομάδες. Επίσης, φέτος, για πρώτη φορά, οι θεατές έχουν τη δυνατότητα να φτιάξουν «πακέτα» εισιτηρίων για παραστάσεις της επιλογής τους: επιλέγοντας 3 παραστάσεις, θα έχουν έκπτωση 5% επί του συνόλου της τιμής, στις 4 παραστάσεις έκπτωση 7% και στις 5 παραστάσεις έκπτωση 10%. Η προσφορά ισχύει για παραγωγές του Φεστιβάλ και για ατομικά ή εισιτήρια 2 ατόμων ανά παράσταση. Οι χώροι διεξαγωγής του Φεστιβάλ είναι, μεταξύ άλλων, η Πειραιώς 260, το Ηρώδειο, το Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, η Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, το Θέατρο της Οδού Κυκλάδων, το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν κ.ά.
Αναλυτικές πληροφορίες στο www.greekfestival.gr
σχόλια