Παρακολουθώντας τον τελευταίο καιρό κάποια από τα challenges που «τρέχουν» στο TikTok και τη δημιουργία «τάσεων» –που μεταδίδονται πιο γρήγορα από ιό σε ολόκληρο τον κόσμο–, είναι αδύνατο να μην αναρωτηθεί κανείς πόσο τυχαία και αυθόρμητα είναι όλα εκεί μέσα. Η δημοτικότητά του στις εφηβικές ηλικίες ήταν ήδη τεράστια και πριν από την καραντίνα, αλλά τον τελευταίο μήνα το TikTok πέρασε και σε πιο μεγάλες ηλικίες – και γέμισε από celebrities, ανθυποσελέμπριτις και wannabe celebrities, Έλληνες και ξένους, που κάνουν ό,τι σαχλαμάρα μπορείς να φανταστείς, σε τέτοιο βαθμό που αισθάνεσαι αμηχανία όταν τους βλέπεις να ξεφτιλίζονται για μερικά likes.
Ξαφνικά το TikTok έγινε το «απόλυτο social medium της καραντίνας» (σχεδόν όλα τα βίντεο που ανέβαιναν και πριν –έτσι κι αλλιώς– ήταν φτιαγμένα μέσα στο σπίτι) και ο θρίαμβος της ανθρώπινης βλακείας και πλημμύρισε από εκατομμύρια βίντεο όπου κυριαρχούν η πρωτοφανής ισοπέδωση του καλού γούστου και η εκνευριστική ομοιογένεια (που είναι ο ορισμός της παγκοσμιοποίησης), όσο και να φαίνεται αρχικά ότι υπάρχει ποικιλία και διαφορετικότητα. Είναι η απόλυτη χειραγώγηση της μάζας με μηχανισμούς που δεν είναι ούτε τυχαίοι, ούτε τόσο αθώοι όσο φαίνονται από τα ερασιτεχνικά βίντεο.
Από τη στιγμή που τα κέρδη από την επιτυχία ενός challenge είναι αστρονομικά για κάποιους, είναι αδύνατο να μην υπάρχει μηχανισμός που κατευθύνει το κοινό, προσπαθώντας με κάθε τρόπο να το επηρεάσει.
Ξεκινώντας από τα πρόσφατα μεγαχίτ στη μουσική, που τον τελευταίο καιρό προκύπτουν από το TikTok, μέχρι το επαναλανσάρισμα του στιγμιαίου καφέ που ξαναέγινε τρέντι σε ένα 24ωρο, το TikTok είναι αυτό που αυτήν τη στιγμή δημιουργεί τάσεις, που επηρεάζει το νεανικό κοινό περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέσο, που είναι πιο ελκυστικό ακόμα και από το Instagram, που δημιουργεί επιτυχίες και εκτινάσσει στα ύψη δημοτικότητες. Από τη στιγμή που τα κέρδη από την επιτυχία ενός challenge είναι αστρονομικά για κάποιους, είναι αδύνατο να μην υπάρχει μηχανισμός που κατευθύνει το κοινό, προσπαθώντας με κάθε τρόπο να το επηρεάσει.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η «ανέλπιστη» επιτυχία ενός Ινδού τράπερ, με το πρώτο επίσημο κομμάτι του, του «Sketchers» (διάρκειας λίγο παραπάνω από ενάμισι λεπτό, σχεδόν σαν διαφημιστικό jingle), το οποίο ξεκίνησε από το TikTok και σαρώνει σε ολόκληρο τον κόσμο.
DripReport - Skechers (Official Music Video) Prod. OUHBOY
Ο Haseed Uddin Ahmad, γνωστός ως DripReport, είναι ένας YouTuber και καλλιτέχνης που έκανε «ινδικές» διασκευές σε πασίγνωστα ποπ κομμάτια χωρίς μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό, μέχρι που έφτιαξε το «Skechers». Ξαφνικά, ένα σύντομο κομμάτι που μιλάει για τα (συγκεκριμένης μάρκας) αθλητικά παπούτσια άρχισε να γίνεται viral στο παγκόσμιο κοινό, μόνο στο TikTok, κι από κει να γίνεται και ραδιοφωνική επιτυχία. Αν ανοίξεις έστω και για λίγο το TikTok είναι αδύνατο να μην πετύχεις κάποιον ή κάποια να το χορεύει, είναι πάνω από 500 χιλιάδες τα βίντεο που έχουν φτιάξει άνθρωποι από κάθε μέρος της Γης με το κομμάτι, που σημαίνει ότι έχει εκατοντάδες εκατομμύρια likes, και η καριέρα του έχει μόλις ξεκινήσει.
Έκανε μία εντυπωσιακή είσοδο στο top-40 των singles της Αγγλίας και βρίσκεται στα charts της Αυστραλίας, του Βελγίου, του Καναδά, της Τσεχίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιρλανδίας, της Λιθουανίας, της Μαλαισίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Νορβηγίας, της Σλοβακίας, της Σουηδίας, της Ελβετίας, κι ετοιμάζεται να σαρώσει και την Αμερική.
Είναι απίθανο αυτό που γίνεται τους τελευταίους μήνες με το TikTok και τον τρόπο που επηρεάζει της επιτυχίες – το «The Box» του Roddy Ricch είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα (με μία διάρκεια στην κορυφή που ξεπέρασε το τρίμηνο, στην Αμερική είναι με διαφορά το πιο δημοφιλές κομμάτι του 2020 μέχρι στιγμής) επιτυχίας ξεκίνησε ακριβώς όπως και το «Sketchers».
Το TikTok είναι κατά πολύ υπεύθυνο και για την εκτίναξη του «Tootsie Slide» του Drake στην κορυφή των singles της Αμερικής (και στο νούμερο 2 της Αγγλίας).
Drake - Toosie Slide
Τέλος πάντων, την κατάσταση στο TikTok μπορείς να τη χαρακτηρίσεις από αφελή έως απαράδεκτη, το επίπεδο των περισσότερων βίντεο είναι φάρσας σχολικής εκδρομής και η καφρίλα πάει σύννεφο, ωστόσο δεν γίνεται να το αγνοείς, όταν επηρεάζει τόσο πολύ το παγκόσμιο κοινό (και όχι μόνο το νεανικό). Και δεν είναι μόνο η μουσική, φυσικά, που επηρεάζει. Η τάση του «Dalgona», που στην ουσία είναι το επαναλανσάρισμα το στιγμιαίου καφέ, η οποία ξανάκανε χιπ τον φραπέ, ήρθε μετά από τις προσπάθειες πολλών χρόνων και ολόκληρες καμπάνιες για να μάθουμε τι εστί speciality καφές, μονοποικιλιακός και «τρίτο κύμα». Η επιστροφή του φραπέ ήρθε εύκολα και αβίαστα, και φαινομενικά αθώα, με ένα βίντεο από την Κορέα που κάνει τρέντι αυτό που γνωρίζουν πολύ καλά τουλάχιστον δυο γενιές Ελλήνων – γνήσιο, πλούσιο φραπέ χτυπημένο με μεράκι, «φοιτητικά», λες και είναι κάτι ουρανοκατέβατο, που ανακαλύφθηκε στην Ασία. Σημασία έχει ότι ο χτυπημένος στιγμιαίος καφές έγινε «το απόλυτο τρεντ της καραντίνας».
Βέβαια, δεν ήταν ένα μόνο βίντεο, ήταν εκατοντάδες χιλιάδες αυτοί που το διέδωσαν, «τσίμπησαν» και όλα σχεδόν τα μεγάλα και σοβαρά μέσα και το «Dalgona» έγινε τόσο δημοφιλές που θα καταχωρηθεί στα λεξικά ως «ο επίσημος καφές της καραντίνας». Η συνταγή του Κορεάτη Jung Il-woo δεν είναι, προφανώς, ούτε αυθόρμητη, ούτε και τυχαία, και σίγουρα δεν είναι καθόλου αθώα, όπως φάνηκε αρχικά. Όπως και με καθετί trend setter, οφείλεις να είσαι επιφυλακτικός και προσεκτικός.
Το ίδιο ισχύει και με το «κέικ της καραντίνας», που επίσης άρχισε να διαδίδεται αυτές τις μέρες, το οποίο, μάλιστα, το έκαναν ολόκληρο θέμα οι New York Times, παρουσιάζοντάς το κέικ με μαγιονέζα ως κάτι νέο, που εμφανίστηκε από την ανάγκη που δημιουργεί η έλλειψη υλικών. Το κέικ με μαγιονέζα είναι ένα από τα πιο κλασικά αμερικάνικα κέικ της δεκαετίας του '30, το έφτιαχναν στη μεγάλη οικονομική ύφεση αντικαθιστώντας τα αυγά με την μαγιονέζα σε κονσέρβα, και είναι και από τα γλυκά που ξεχάστηκαν μετά τη δεκαετία του '50. Σήμερα επανέρχεται ως τρεντ, όπως και ο φραπές (και εύκολα μπορείς να καταλάβεις ποιον ωφελεί η «ανακάλυψή» του).
Πέρα από κάθε καχυποψία, η συνταγή είναι απλή και εύκολη (για μία μακρόστενη φόρμα):
Σε ένα μεγάλο μπολ ανακατεύουμε 1/4 κούπας κακάο, 2/3 κούπας μαγιονέζα, 1 ½ κουταλάκι σόδα, 3/4 κούπας ζάχαρη, 3/4 κούπας ζεστό νερό ή γάλα, μία βανίλια ή λίγο κονιάκ και 1 ½ κούπα αλεύρι που φουσκώνει μόνο του. Αναμιγνύουμε καλά με το χέρι, μέχρι να μην έχει σβώλους το αλεύρι, και ψήνουμε στους 180°C για μισή ώρα. Μπορούμε να προσθέσουμε και σταγόνες σοκολάτας ή ψιλοκομμένη κουβερτούρα. Αφού ψηθεί, γαρνίρουμε με λιωμένη σοκολάτα.
