Ο Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε να αποσυρθούν οι ΗΠΑ από μία ακόμη σημαντική συνθήκη για τον έλεγχο των όπλων. Αυτή τη φορά πρόκειται για τη συνθήκη Open Skies (Ανοιχτών Ουρανών).
Η συνθήκη, που υπογράφηκε πριν από περίπου τρεις δεκαετίες, επιτρέπει τις πτήσεις επιτήρησης, μεταξύ των μελών της, οι οποίες διασφαλίζουν ότι δεν προετοιμάζεται κάποια χώρα για στρατιωτική ενέργεια.
Yψηλόβαθμοι Αμερικανοί αξιωματούχοι κατηγόρησαν τη Ρωσία ότι παραβιάζει επανειλημμένα τους όρους της συνθήκης. Λίγο αργότερα, ο Ντόναλντ Τραμπ εξέφρασε την άποψη ότι «υπάρχουν ελπίδες για επίτευξη νέας συμφωνίας με τη Ρωσία», αλλά οι ίδιοι οι συνεργάτες του χαρακτήρισαν απίθανο αυτό το ενδεχόμενο.
«Πιστεύω ότι έχουμε μια πολύ καλή σχέση με τη Ρωσία, αλλά η Ρωσία δεν συμμορφώθηκε με τη συνθήκη. Μέχρι να το κάνουν αυτό, αποσυρόμαστε», δήλωσε ακόμη ο Αμερικανός πρόεδρος. Επίσημα, οι ΗΠΑ θα αποσυρθούν από τη συνθήκη σε έξι μήνες.
Έπειτα από αυτή την κίνηση, διατυπώθηκαν εκτιμήσεις ότι ο Τραμπ ετοιμάζεται να αποχωρήσει και από την τελευταία σημαντική συμφωνία που παραμένει σε ισχύ με τη Ρωσία, για τα όπλα. Πρόκειται για τη «New START», τη συμφωνία που βάζει όριο ανάπτυξης 1.550 πυρηνικών πυραύλων σε αμφότερες τις χώρες. Η συνθήκη εκπνέει τον επόμενο Φεβρουάριο. Ο Ρόμπερτ Ο' Μπράιεν, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, δήλωσε στο Fox News ότι η Ουάσινγκτον θα μπει στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία με «καλή πίστη».
Η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συνθήκη Open Skies θα επηρεάσει τα συμφέροντα όλων των μετεχόντων σε αυτή, δήλωσε ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Αλεξάντερ Γκρούσκο. Παράλληλα επέμεινε ότι η χώρα του δεν έχει παραβιάσει τη συνθήκη.
Τι προβλέπει η συνθήκη Open Skies
H συνθήκη Ανοιχτών Ουρανών ήταν μια πρόταση που έκανε ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, το 1955, αλλά οι Σοβιετικοί την απέρριψαν.
Τελικά, η συνθήκη υπεγράφη έπειτα από δεκαετίες, το 1992 και τέθηκε σε εφαρμογή το 2002. Σε αυτή μετέχουν 35 χώρες και προβλέπει τις άοπλες πτήσεις επιτήρησης, πάνω από τα εδάφη των μελών της συνθήκης, με στόχο την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών.
Οι ΗΠΑ κατηγορούν τη Ρωσία μεταξύ άλλων για υπερπτήσεις πάνω από αμερικανικά και ευρωπαϊκά εδάφη, με στόχο την αναγνώριση κρίσιμης σημασίας αμερικανικών υποδομών, για πιθανές επιθέσεις σε καιρό πολέμου.
Αυτή είναι η τρίτη διεθνής συνθήκη για τους εξοπλισμούς, από την οποία αποσύρει τις ΗΠΑ ο Τραμπ. Είχε προηγηθεί η αποχώρηση από το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (η διεθνής συμφωνία για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν), αλλά και η συνθήκη INF για τους πυραύλους μέσου βεληνεκούς, από τις οποίες αποχώρησαν οι ΗΠΑ τα προηγούμενα δύο χρόνια.
Γερμανία: Να αναθεωρήσουν οι ΗΠΑ
Το Βερολίνο κάλεσε τις ΗΠΑ να αναθεωρήσουν την απόφαση για την αποχώρηση από τη συνθήκη Open Skies, ενώ ταυτόχρονα ζήτησε από τη Ρωσία να συνεχίσει να την τηρεί.
«Μαζί με τους εταίρους μας, θα καταβάλλουμε προσπάθεια προκειμένου η αμερικανική κυβέρνηση να αναθεωρήσει την απόφασή της», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Χάικο Μάας. Συμπλήρωσε ότι η Γαλλία, η Πολωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν «επανειλημμένα» εξηγήσει στην Ουάσινγκτον ότι «οι δυσκολίες στην εφαρμογή της συνθήκης από μέρους της Ρωσίας τα τελευταία χρόνια δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την αποχώρηση από αυτή».
Αυτή η διεθνής συμφωνία, τόνισε ο Μάας, «συμβάλλει στην ασφάλεια και στην ειρήνη σε σχεδόν ολόκληρο το βόρειο ημισφαίριο και θα αποδυναμωνόταν σε περίπτωση που πράγματι καταγραφόταν αμερικανική αποχώρηση από αυτήν».
Με πληροφορίες από NYT, BBC, ΑΠΕ
