Ένας πίνακας του Lucas Cranach the Elder (Λούκας Κράναχ ο Πρεσβύτερος) θα δημοπρατηθεί στον οίκο Christie's τον Ιανουάριο του 2025, αφού ένα μουσείο στην Πενσυλβάνια συμβιβάστηκε με τους κληρονόμους του πρώην Εβραίου ιδιοκτήτη του, ο οποίος πούλησε τον πίνακα κατά τη διάρκεια της ναζιστικής εποχής και διέφυγε στις ΗΠΑ.
Το Μουσείο Τέχνης Allentown απέκτησε το Πορτρέτο του Γεωργίου του Γενειοφόρου, Δούκα της Σαξονίας (γύρω στο 1534) από την γκαλερί Wildenstein στη Νέα Υόρκη το 1961 και έκτοτε εκτίθεται στο μουσείο. Αλλά πριν από το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το πορτρέτο ανήκε στον Χένρι Μπρόμπεργκ, έναν Εβραίο δικαστή που ζούσε στο Αμβούργο, ο οποίος είχε κληρονομήσει τη συλλογή έργων και επίπλων του πατέρα του.
Ο πίνακας παρέμεινε στο σπίτι του Μπρόμπεργκ στο Αμβούργο τουλάχιστον μέχρι το 1935. Το ταξίδι του από εκεί και πέρα δεν μπορεί να εντοπιστεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 1938, όταν ο παρισινός έμπορος Allen Loebl έγραψε ότι είχε αποκτήσει «τη συλλογή Μπρόμπεργκ», συμπεριλαμβανομένου του πίνακα του Κράναχ.
Οι λεπτομέρειες παραμένουν ασαφείς, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι με το έργο πλήρωσαν τη σωτηρία τους. Τον Σεπτέμβριο του 1938, ο Ερρίκος και η Χέρτα Μπρόμπεργκ διέφυγαν από τη Ναζιστική Γερμανία αφού διατάχθηκε να πληρώσουν τον τιμωρητικό Reichsfluchtsteuer (φόρο πτήσης) που επιβλήθηκε στους Εβραίους μετανάστες. Ταξίδεψαν στις ΗΠΑ, μέσω Ελβετίας και Χάβρης, για να συναντήσουν τους τέσσερις γιους τους.
«Αυτό το έργο τέχνης μπήκε στην αγορά και τελικά βρήκε τον δρόμο του προς το μουσείο μόνο επειδή ο Χένρι Μπρόμπεργκ έπρεπε να ξεφύγει από τη δίωξη από τη ναζιστική Γερμανία», δήλωσε ο Μαξ Γουάιντραουμπ, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Μουσείου Τέχνης Allentown. «Αυτή η ηθική επιταγή μας ανάγκασε να δράσουμε. Ελπίζουμε ότι αυτή η εθελοντική πράξη του μουσείου θα ενθαρρύνει παρόμοια ιδρύματα να καταλήξουν σε δίκαιες λύσεις».
Οι κληρονόμοι του Μπρόμπεργκ ανακάλυψαν επίσης δύο πίνακες που ανήκουν στη γαλλική κυβέρνηση: ένα φλαμανδικό πορτρέτο του 16ου αιώνα και ένα τρίπτυχο της σταύρωσης του 16ου αιώνα. Εξακολουθούν να αναζητούν περίπου 90 αντικείμενα που αναφέρονται ως αγνοούμενα στη βάση δεδομένων German Lost Art. «Είμαστε χαρούμενοι που εντοπίστηκε άλλος ένας πίνακας από τη συλλογή έργων τέχνης των παππούδων μας και είμαστε ικανοποιημένοι που το Μουσείο Τέχνης του Άλενταουν έλεγξε προσεκτικά και υπεύθυνα την προέλευση του πορτρέτου», ανέφερε η οικογένεια σε δήλωση.
Τα έσοδα από την πώληση θα μοιραστούν σύμφωνα με τη συμφωνία μεταξύ του μουσείου και των κληρονόμων, λέει. Το μουσείο σχεδιάζει να παρουσιάσει το έργο σε ειδική έκθεση, που θα διαρκέσει από τις 29 Αυγούστου έως τις 20 Οκτωβρίου, παρουσιάζοντας και όλο το χρονικό του ταξιδιού του από μια ιδιωτική συλλογή στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Ο οίκος Christie's είπε ότι ο πίνακας θα συμπεριληφθεί στην πώληση Old Masters τον Ιανουάριο στη Νέα Υόρκη. Η εκτίμηση της τιμής είναι ακόμα υπό συζήτηση: ενώ το Μουσείο Τέχνης του Allentown είχε καταγράψει τον πίνακα ως έργο του Lucas Cranach the Elder, μια νέα έρευνα από τον Christie's «μας οδηγεί στην κατεύθυνση της απόδοσης στον Lucas Cranach the Elder και στο εργαστήριό του», λέει ο Marc Porter, ο πρόεδρος του Christie's Americas.
Η κορυφαία τιμή για ένα έργο που καταγράφηκε ως του Κράναχ και του εργαστηρίου του ήταν 1,2 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα. Ένα άλλο πορτρέτο του Κράναχ του John Frederick I, του εκλέκτορα της Σαξονίας, πουλήθηκε για 7,7 εκατομμύρια δολάρια στον οίκο Christie's στη Νέα Υόρκη το 2018, κάνοντας ρεκόρ δημοπρασίας για ένα μόνο πορτρέτο του καλλιτέχνη.
Με πληροφορίες από the artnewspaper