Αν ήμουν γάτα, θα ήθελα να ζω στην Κωνσταντινούπολη. Σε αυτήν την πόλη οι γάτες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Στα πεζοδρόμια τούς έχουν σπιτάκια, ταΐστρες και ποτίστρες. Στα καταστήματα, έχουν τις δικές τους γωνιές – και συχνά, πριν περάσεις το κατώφλι, είναι λες και σε περνούν από face control. Είναι γάτες που ζουν με άνεση, καλοταϊσμένες και προστατευμένες, σε μια πόλη που τις φροντίζει όπως τους αξίζει.
Η Αθήνα, από την άλλη, δεν φημίζεται για την αγάπη της για τις αδέσποτες γάτες. Όταν κοιτάζω το δικό μου γατί, το Ρόζμαρι, ξέρω ότι δεν θα άντεχε ούτε δύο λεπτά στον δρόμο. Του το λέω κιόλας: θα έπρεπε να πιει νερό από λακκούβα, να φάει ό,τι βρει και πολλά άλλα – οι κίνδυνοι εκεί έξω είναι πολλοί.
Κι όμως, υπάρχουν μέρη στην πόλη που κάνουν τη διαφορά. Καταστήματα που όχι απλώς ανέχονται την παρουσία των γατιών αλλά τα έχουν αγκαλιάσει ως κομμάτι της ταυτότητάς τους. Αυτά τα μέρη δεν βλέπουν τις γάτες ως επισκέπτες αλλά ως ισότιμα μέλη της οικογένειας. Κοιμούνται εκεί, τρώνε εκεί, περνούν τις μέρες τους εκεί, συνυπάρχοντας τέλεια με τους ανθρώπους τους. Κι αν έπρεπε να είμαι γάτα στην Αθήνα, σ’ ένα από αυτά τα μαγαζιά θα ήθελα να ζω.
Ο Τσίκο στο Mansfield
Μπαίνοντας στο Mansfield, ο πρώτος που θα σε καλωσορίσει δεν είναι ο κουρέας σου. Είναι ο Τσίκο που είτε έρχεται στην πόρτα επειδή του αρέσει να τη βλέπει να ανοιγοκλείνει είτε σε κοιτά από τον καναπέ.
Ο άνθρωπός του, ο Φώτης Κολοβαδής, ιδιοκτήτης του κουρείου, δεν σκόπευε εξαρχής να τον φέρνει μαζί του. Όμως, περνώντας το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας στο μαγαζί, διαπίστωσε ότι ο χρόνος που περνούσε μακριά από τον αγαπημένο του γάτο ήταν αμοιβαία δύσκολος. Έτσι, μια δοκιμή έγινε ρουτίνα και σήμερα ο Τσίκο είναι αναπόσπαστο κομμάτι του Mansfield. Κυριολεκτικά ζει εκεί.
«Στην αρχή, ήταν διστακτικός. Όμως, με τον καιρό, η παρουσία του έγινε τόσο φυσική όσο το ψαλίδι και η χτένα. Οι πελάτες τον λατρεύουν – πολλοί ξαφνιάζονται και γελούν όταν εκείνος σκαρφαλώνει πάνω τους την ώρα που κουρεύονται, όταν κρύβεται κάτω από τις μπέρτες ή απλώς κουλουριάζεται στον καναπέ, παρατηρώντας τα πάντα με βλέμμα σχεδόν αυστηρό», λέει ο Φώτης.
«Είναι μια έξτρα υπηρεσία», προσθέτει γελώντας. «Και αγχολυτικός. Βελτιώνει τη διάθεση με τρόπους που δεν μπορείς να περιγράψεις».
Για όσους έχουν αλλεργίες ή απλώς δεν νιώθουν άνετα με γάτες, υπάρχει λύση: ο Τσίκο αποσύρεται προσωρινά σε ένα δωμάτιο στο πίσω μέρος. Αλλά, ας είμαστε ειλικρινείς: ο χώρος ανήκει σ’ εκείνον – όλοι οι υπόλοιποι απλώς φιλοξενούνται.
Από την ασφάλεια της βιτρίνας προκαλεί σκύλους που περνούν απ’ έξω. Όταν βγαίνει στον δρόμο, κυνηγά περιστέρια, συχνά μετατρέποντας όλη την ομάδα του Mansfield σε μια μικρή επιχείρηση διάσωσης. Κι αν τύχει να εμφανιστεί κάποιος άλλος γάτος στο «βασίλειό» του, κάνει ζήλιες. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: στο Mansfield ο πρωταγωνιστής είναι μόνο ένας.
Mansfield Barbers, Σπευσίππου 4, Κολωνάκι
Η Ευλαμπία στα Προπύλαια
Σίγουρα την έχεις δει, αν περπατάς συχνά την οδό Πανεπιστημίου.
Ακριβώς απέναντι από τα Προπύλαια, στο περίπτερο με τις εφημερίδες και τα περιοδικά, ανάμεσα σε τίτλους που καλύπτουν τα πάντα η Ευλαμπία ξεκουράζεται νωχελικά. Συνήθως επιλέγει τα έντυπα γεύσης και ξαπλώνει πάνω τους.
Το κρεβατάκι της βρίσκεται κάτω από το περίπτερο – εκεί καταφεύγει τις νύχτες. Αλλά τα πρωινά, η Ευλαμπία είναι ένα θέαμα από μόνη της. Περαστικοί σταματούν για να τη χαϊδέψουν, να της μιλήσουν, να τραβήξουν μια φωτογραφία. Κι εκείνη απολαμβάνει κάθε στιγμή της προσοχής.
«Δεν ήταν πάντα τόσο εξοικειωμένη με τους ανθρώπους. Όταν τη βρήκαμε, περίπου ενός έτους, απέφευγε κάθε επαφή. Προσπαθούσαμε καιρό να την κάνουμε να μας εμπιστευθεί, της βάζαμε φαγητάκι και σιγά-σιγά αποφάσισε να πλησιάσει», μου είπε ο άνθρωπός της και ιδιοκτήτης του περιπτέρου.
«Το όνομά της δεν είναι τυχαίο. Στις πρώτες της ημέρες στο περίπτερο, πέρασε από εκεί ο Γιάννης Γιοκαρίνης –ναι, ο γνωστός– και τη χάιδεψε. Το όνομα Ευλαμπία ήταν μονόδρομος.
Μία φορά μόνο εγκατέλειψε τη θέση της. Είχε μπλέξει σε έναν καβγά –πιθανότατα με άλλα γατιά– και εξαφανίστηκε. Όταν τη βρήκαμε, το πρόσωπό της ήταν ματωμένο, τα μάτια της γεμάτα ανησυχία. Την πήγαμε αμέσως στο νοσοκομείο, εκεί τη φρόντισαν και, όταν επέστρεψε, ήταν ακόμα πιο δυναμική, σαν να είχε ανακτήσει το δικαίωμά της να κυριαρχεί στη μικρή αυτή γωνιά της Αθήνας».
Η Λούνα του Λιβάνη
Στις εκδόσεις Λιβάνη υπάρχει ένα γατί που μοιάζει να ανήκει στον χώρο τόσο όσο και οι λέξεις που τον γεμίζουν. Είναι η Λούνα.
Η Παναγιώτα Λιβάνη της έδωσε αρχικά το όνομα Lunedi – Δευτέρα στα ιταλικά. Όμως, το όνομα αποδείχθηκε δύσκολο για πολλούς κι έτσι έγινε Λούνα. «Για εμένα, όμως, θα είναι πάντα Λουνεντί», λέει η ίδια.
Η ιστορία τους ξεκίνησε μια ημέρα που είχε ξεχωριστή σημασία για εκείνη. Ήταν η μέρα που ο πατέρας της έφυγε από τη ζωή. «Ήταν νεογέννητη ακόμα, και ένιωσα ότι με κάποιον τρόπο έπρεπε να βρεθούμε», θυμάται. Σχεδόν πέντε χρόνια μετά, η Λούνα αποτελεί πλέον μέρος της καθημερινότητας του βιβλιοπωλείου. Ήρεμη, διακριτική, έχει μάθει να συμβιώνει με τον κόσμο που μπαινοβγαίνει.
Το αγαπημένο της σημείο είναι δίπλα στο ταμείο – ένας μικρός, δικός της χώρος μέσα στη ροή της ημέρας. «Δεν κάνει τρέλες, δεν αναστατώνει το μαγαζί», λέει η Παναγιώτα Λιβάνη. «Μόνο μία φορά “χάθηκε”. Δεν ήταν επιλογή της να φύγει – κάποιος την πήρε. Τρελαθήκαμε. Το ανεβάσαμε στα social media, δεν υπήρχε περίπτωση να μην τη βρούμε. Και όπως την πήραν, έτσι την επέστρεψαν».
Σχεδόν όλοι τη λατρεύουν. «Υπάρχουν δyο-τρεις περιπτώσεις ανθρώπων που τη φοβήθηκαν, κάτι που δεν μπορώ να καταλάβω», προσθέτει. «Αλλά για τους περισσότερους η Λούνα είναι ένας λόγος παραπάνω να επισκεφθούν το βιβλιοπωλείο. Τουρίστες μπαίνουν απλώς για να τη φωτογραφίσουν. Είναι γνωστή.
«Είναι τυχερή η Λούνα, αλλά είμαστε κι εμείς τυχεροί. Έχει πάντα τον τρόπο της να μας προσφέρει ηρεμία και γαλήνη».
Εκδόσεις Λιβάνη, Σόλωνος 98, Αθήνα
Τα τουλάχιστον 20 γατιά του Change Your Home
Αν υπάρχει ένα κατάστημα στην Αθήνα που μπορεί να διεκδικήσει τον τίτλο του πιο «γατίσιου» χώρου της πόλης, αυτό είναι το Change Your Home.
«Όλες ζουν εδώ μέσα», λέει ο ιδιοκτήτης Νίκος Αναστασίου. Και δεν είναι οι μόνες. Στο σπίτι του φιλοξενεί κι άλλες, ενώ φροντίζει περίπου εκατό αδέσποτες.
Η σχέση του με τα ζώα, ωστόσο, δεν ήταν πάντα τόσο στενή. «Μέχρι πριν από δέκα χρόνια δεν ήθελα καθόλου τα ζώα μέσα. Έτσι, ήμασταν οικογενειακώς», λέει. «Θυμάμαι να πηγαίνω σε σπίτι φίλης μου και να τη ρωτάω: “Τι το θέλεις το γατί μέσα;”».
Όλα άλλαξαν όταν δέχτηκε να φιλοξενήσει προσωρινά τη γάτα ενός φίλου. «Ήταν τόσο καλή και τρυφερή, που μπήκα στη διαδικασία. Οπότε, και άνθρωποι που δεν τα θέλουν υπάρχει περίπτωση να αλλάξουν».
Οι γάτες του δεν είναι απλώς κατοικίδια – είναι προσωπικότητες. Η Τζίνα είναι η πιο αγαπησιάρα, αλλά μόνο με εκείνον. Ο Λεό είναι «πολύ καλούλης». Ο Ντόλτσε είναι μικρός και γλυκός, ενώ ο Αμάρο συμπληρώνει το δίδυμο. Ο Ορφέας, που ως γατάκι έψαχνε συνέχεια αγκαλιές, τώρα ακούει το όνομά του και τρέχει μακριά. Ο Τζίντζερ κάθεται στη βιτρίνα όταν ο Νίκος Αναστασίου λείπει, περιμένοντας με αγωνία την επιστροφή του.
«Το βασικό εδώ είναι πως έχουν το ένα το άλλο», τονίζει. «Φυσικά και κάνουν δεν κάνουν όλα μαζί παρέα, δεν αγαπιούνται όλα, και ορισμένες φορές τσακώνονται. Αλλά δεν γίνεται συχνά».
Ούτε οι ζημιές είναι συχνές, αλλά όταν γίνονται είναι αξέχαστες. «Έχουν ρίξει έναν καθρέφτη πάνω σε ένα καρουζέλ. Μου χαλάνε έπιπλα που πρέπει να ξαναφτιάξω». Όμως, όπως λέει, «το θέμα είναι να μη χτυπήσουν».
Στο Change Your Home ζουν πάνω από είκοσι γάτες. Για εκείνες, το κατάστημα δεν είναι απλώς ένας χώρος με όμορφα έπιπλα. Είναι το σπίτι τους. Και αν περάσεις απ’ έξω, σίγουρα θα δεις μερικές να σου κάνουν νάζια στη βιτρίνα.
Change your Home, Γεωργίου Παπανδρέου 37, Zωγράφου
Ο Πάρης στο pet shop «Κήπος»
Στην καρδιά του Παγκρατίου, ανάμεσα σε ράφια γεμάτα λιχουδιές για κατοικίδια και μερικά καναρίνια που τιτιβίζουν, υπάρχει μια παρουσία που κάνει τον «Κήπο» κάτι παραπάνω από ένα συνηθισμένο pet shop: ο Πάρης.
Δεν είναι μια τυπική γάτα καταστήματος. Έχει άποψη, και δεν διστάζει να τη δείξει. Αν δεν θέλει χάδια, θα σπρώξει το χέρι σου. Αν ένας σκύλος τολμήσει να εισβάλει στον χώρο του, σηκώνεται αργά, τον κοιτάζει αφ’ υψηλού, σαν να τον ζυγίζει. Και τα δύο τα είδα με τα μάτια μου.
«Αχ, κορίτσι μου, εγώ δεν ήθελα γάτο στο μαγαζί», μου εξομολογείται η ιδιοκτήτρια και «μαμά» του Πάρη. Η αρχική ιδέα ήταν να του βρουν σπίτι. «Έτρωγε σε μια πολυκατοικία εδώ δίπλα και σιγά-σιγά τον φέραμε προς τα εδώ, μπας και βρούμε κάποιον να τον πάρει».
Κάποιος ενδιαφέρθηκε. Ζήτησε να τον κρατήσουν προσωρινά, όμως εκείνη, για λίγο, ήταν ανένδοτη. «Εδώ, όχι. Στο σπίτι, ας σπάσει και βάζο, δεν με νοιάζει. Στο μαγαζί όμως; Θα κάνει ζημιές, θα μπαίνουν και σκυλιά, η συμπεριφορά του είναι απρόβλεπτη».
Ο ενδιαφερόμενος, τελικά, έκανε πίσω. Έτσι, ο Πάρης έμεινε.
«Προσπάθησα άλλη μια φορά να του βρω σπίτι, αλλά οι υποψήφιοι δεν ενθουσιάστηκαν. Μέχρι τότε, όμως, τον είχα αγαπήσει. Ήταν υπό την προστασία μου. Δεν γινόταν να φύγει».
«Για να μάθει να φέρεται σωστά, έδωσα μάχη», λέει. Πλέον ξέρει κάθε πλευρά του. «Καταλαβαίνω πότε πεινάει, πότε ετοιμάζεται για τρέλες», π.χ. να σκαρφαλώνει στα ράφια, να κοιτάζει τα καναρίνια και να ξερογλείφεται ή να σπάει το POS του καταστήματος, αναγκάζοντας την ιδιοκτήτρια να τρέχει για αντικατάσταση.
Ο Πάρης από το Παγκράτι δεν συμβιβάζεται. Θέλει τον χώρο του και τον διεκδικεί. Ζει σε έναν γατίσιο παράδεισο – και δεν θα τον άλλαζε με τίποτα.
Pet Shop Κήπος, Φρύνης 9, Παγκράτι
H Μάικο στο Λεμόνι
Στο Λεμόνι στο Θησείο κατοικεί η Μάικο, το όνομά της είναι δανεισμένο από την ιαπωνική παράδοση.
Η ιστορία της ξεκινά ένα βράδυ, λίγο πριν κλείσουν τα φώτα. «Τη βρήκαν δύο νεαρά παιδιά, μόνη και φοβισμένη, να κλαίει λίγα μέτρα πιο πέρα», θυμούνται οι ιδιοκτήτες, Σπύρος και Αυγουστίνος. «Μας ρώτησαν αν θέλει κάποιος ένα γατάκι».
«Τους είπαμε να το αφήσουν γιατί περνάει κόσμος αρκετός που θέλει ένα γατάκι, εξάλλου πρόσφατα είχαμε χάσει τη 18χρονη Λεμονίτα μας. Η μία μέρα έφερε την άλλη, με τη Μάικο να μεγαλώνει, να απολαμβάνει τα χάδια, τον θαυμασμό των επισκεπτών του βιβλιοπωλείου και σήμερα να δείχνει ότι της αρέσει η ζωή στο βιβλιοπωλείο. Είναι πια ισότιμο μέλος του Λεμονιού, αναπόσπαστο κομμάτι του βιβλιοπωλείου.
Είναι κλασική κεραμιδόγατα με υπερβολική ευφυΐα. Αν κάποιος καθίσει στην καρέκλα της, θα τον κοιτάξει επίμονα και με το πόδι της θα τον παροτρύνει να σηκωθεί για να ρίξει έναν υπνάκο».
Μάικο λένε τα κορίτσια στην Ιαπωνία πριν γίνουν γκέισες. «Οπότε έχουμε υψηλές προσδοκίες για την εξέλιξή της κάποια μέρα σε γκέισα», είπαν. Μπορεί και να τα καταφέρει.
Βιβλιοπωλείο Λεμόνι, Ηρακλειδών 22, Θησείο
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
