Γιατί οι Ευρωπαίοι έτρωγαν «αιγυπτιακές μούμιες» τα χρόνια της Αναγέννησης;

Γιατί οι άνθρωποι άρχισαν να τρώνε αιγυπτιακές μούμιες; Facebook Twitter
Φωτ.: Wikipedia
0

Γιατί οι άνθρωποι ξεκίνησαν να τρώνε πτώματα και ακόμα και «μούμιες» και γιατί αυτή η συνήθεια κατέληξε να γίνει κανιβαλιστική μανία στην Ευρώπη ακόμα και στα χρόνια της Αναγέννησης; 

Γιατί οι άνθρωποι θεωρούσαν ότι ο κανιβαλισμός ήταν καλός για την υγεία τους; Η απάντηση προσφέρει μια ματιά στα πιο ζοφερά χρόνια της ευρωπαϊκής ιστορίας, σε μια εποχή που οι Ευρωπαίοι είχαν εμμονή με τις αιγυπτιακές μούμιες, σύμφωνα με το IFL Science. 

Πολλοί θεωρούσαν πως τα θαμμένα ανθρώπινα λείψανα μπορούσαν να θεραπεύσουν οτιδήποτε, από βουβωνική πανώλη έως πονοκέφαλο. Στη συνέχεια, με τις μακάβριες εμπνεύσεις που είχαν οι άνθρωποι της Βικτωριανής εποχής, για τη διασκέδαση μετά το δείπνο, «οι μούμιες των αρχαίων Αιγυπτίων αποτέλεσαν αντικείμενο γοητείας και θεάματος από τον Μεσαίωνα έως τον 19ο αιώνα,» όπως αναφέρει ο Marcus Harmes, Καθηγητής στο Pathways Education, του Πανεπιστημίου του Southern Queensland.

Γιατί οι άνθρωποι άρχισαν να τρώνε αιγυπτιακές μούμιες; Facebook Twitter
Φωτ.: Ένα βάζο που χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση σκόνης μούμιας/ Wikipedia

«Μουμιομανία»
Η πεποίθηση ότι οι μούμιες μπορούσαν να θεραπεύσουν όλες τις ασθένειες, οδήγησαν τους ανθρώπους για χρόνια να καταναλώνουν κάτι που είχε απαίσια γεύση. Η σκόνη από την αλεσμένη σάρκα και τα οστά καταναλωνόταν για αιώνες, από πλούσιους και φτωχούς.

Ήταν διαθέσιμη στα τότε φαρμακεία και δημιουργούνταν από λείψανα που είχαν μεταφερθεί ακόμα και από αιγυπτιακούς τάφους στην Ευρώπη.

Ο τρόπος που έκαναν την ταρίχευση ήταν πολύπλοκος. Άνοιγαν το νεκρό σε ορισμένα σημεία και του αφαιρούσαν για λίγο τα σπλάχνα και τον εγκέφαλο, τα οποία και τοποθετούσαν για λίγο στην αλμύρα. Έπλεναν στη συνέχεια, εσωτερικά κι εξωτερικά το πτώμα με αρώματα και αντισηπτικές ουσίες. 

Γιατί οι άνθρωποι άρχισαν να τρώνε αιγυπτιακές μούμιες; Facebook Twitter
Φωτ.: Ένας Αιγύπτιος πωλητής μούμιων του δρόμου το 1875. Felix Bonfils/ Wikimedia

Μετά επανατοποθετούσαν τα σπλάχνα, άλειφαν το πτώμα με περισσότερες αντισηπτικές ουσίες, το τύλιγαν με επιδέσμους και το τοποθετούσαν στις σαρκοφάγους ή τα νεκροταφεία.
 
Μέχρι τον 12ο αιώνα, οι φαρμακοποιοί χρησιμοποιούσαν την σκόνη από μούμιες για τις φημολογούμενες «φαρμακευτικές» τους ιδιότητες. Αυτή παρέμεινε συνταγογραφούμενο φάρμακο για τα επόμενα 500 χρόνια.

Σε έναν κόσμο χωρίς αντιβιοτικά, οι γιατροί συνταγογραφούσαν κρανία, οστά και σάρκες για να θεραπεύσουν ασθένειες από πονοκεφάλους έως μείωση ενός οιδήματος ή θεραπεία κατά της πανώλης.

Ωστόσο, δεν είχαν πειστεί όλοι για τις «ευεργετικές τους ιδιότητες». Ο Guy de la Fontaine, γιατρός της βασιλικής οικογένειας, είχε αμφισβητήσει τις ιδιότητες της αλεσμένης μούμιας. Είδε μάλιστα, fake μούμιες που στην πραγματικότητα ήταν νεκροί αγρότες στην Αλεξάνδρεια το 1564.

Κατάλαβε ότι οι άνθρωποι μπορούσαν να πέσουν θύματα εξαπάτησης αλλά οι δήθεν μούμιες αποτύπωναν ένα σημαντικό στοιχείο: υπήρχε συνεχής ζήτηση για νεκρή σάρκα, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί στην ιατρική και η προσφορά πραγματικών αιγυπτιακών μουμιών δεν μπορούσε να καλύψει αυτή τη ζήτηση.

Οι φαρμακοποιοί και οι βοτανολόγοι της εποχής συνέχιζαν να παρασκευάζουν αγωγές από αλεσμένα μουμιοποιημένα οστά και τον 18ο αιώνα.

Γιατί οι άνθρωποι άρχισαν να τρώνε αιγυπτιακές μούμιες; Facebook Twitter
Φωτ.: Εξέταση μούμιας, από τον Paul Dominique Philippoteaux το 1891/ WikimediaWikipedia

Μούμια, το γιατρικό
Άλλοι γιατροί θεωρούσαν πως το φρέσκο κρέας και το αίμα είχαν μία ζωτικότητα που οι νεκροί δεν διέθεταν.

Ο βασιλιάς της Αγγλίας Κάρολος Β' έπαιρνε φάρμακα φτιαγμένα από ανθρώπινα κρανία μετά από επιληπτική κρίση και, μέχρι το 1909, οι γιατροί χρησιμοποιούσαν συνήθως σκόνη από θρυμματισμένα ανθρώπινα κρανία για τη αντιμετώπιση νευρολογικών παθήσεων.

Για τις βασιλικές οικογένειες και την ελίτ της εποχής, η κατανάλωση μούμιας έμοιαζε ως το αυτοκρατορικό, σωστό φάρμακο. Ιδίως όταν οι γιατροί ισχυριζόταν ότι μία μούμια προερχόταν από έναν φαραώ. 

Ένας βασιλιάς έτρωγε έναν βασιλιά.

Δείπνο, ποτά και θέαμα
Ως τον 19ο αιώνα, οι περισσότεροι είχαν σταματήσει να καταναλώνουν μούμιες για την θεραπεία ασθενειών. Αλλά οι Βικτωριανοί ευγενείς συνήθιζαν να ξετυλίγουν τα αιγυπτιακά πτώματα απλά για διασκέδαση στα ιδιωτικά τους πάρτι.

Η πρώτη αποστολή του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο το 1798, κέντρισε την περιέργεια των Ευρωπαίων και επέτρεψε σε ταξιδιώτες του 19ου αιώνα να φέρουν ολόκληρες μούμιες πίσω στην Ευρώπη, τις οποίες είχαν αγοράσει από παζάρια σε δρόμους της Αιγυπτου.

Το 1834 ο χειρουργός Thomas Pettigrew ξετύλιξε μια μούμια στο Βασιλικό Κολέγιο των Χειρουργών. Στην εποχή του, οι αυτοψίες και οι επεμβάσεις γίνονταν δημόσια και αυτη η αποκάλυψη ήταν απλώς ένα ακόμη ιατρικό γεγονός. 

Γιατί οι άνθρωποι άρχισαν να τρώνε αιγυπτιακές μούμιες; Facebook Twitter
Φωτ.:Ο Χάουαρντ Κάρτερ ανοίγει το εσωτερικό του τάφου του/ New York Times/ Wikimedia

Σύντομα, τα πράγματα άλλαξαν. Οι μούμιες δεν ήταν πλέον «φαρμακευτικές» αλλά αντικείμεναδιασκέδασης. Ένας οικοδεσπότης δείπνου που μπορούσε να ευχαριστήσει τους προσκεκλημένους ξετυλίγοντας μια μούμια, ήταν αρκετά πλούσιος ώστε να έχει μια πραγματική μούμια -

Το ενδιαφέρον του να βλέπει κανείς αφυδατωμένες σάρκες και οστά καθώς ξετυλίγονται οι επίδεσμοι της μούμιας, ωθούσε κόσμο σε ιδιωτικά πάρτι και θέατρα. Σε τέτοιες εκδηλώσεις σερβιριζόταν αλκοόλ.

Η κατάρα της μούμιας
Τα πάρτι αυτά όπου ξετύλιγαν τους επιδέσμους μιας μούμιας τελείωσαν με την έλευση του 20ου αιώνα. Ο μακάβριος αυτός ενθουσιασμός έμοιαζε πια κακόγουστος, καταστροφή των αρχαιολογικών λειψάνων.

Τότε, η ανακάλυψη του τάφου του Τουταγχαμών προκάλεσε μια τρέλα που διαμόρφωσε ένα σχέδιο art deco στα πάντα, από τα μοτίβα στις πόρτες του κτιρίου Chrysler μέχρι το σχήμα των ρολογιών που σχεδίασε ο Cartier. 

Ο ξαφνικός θάνατος το 1923 του Λόρδου Carnarvon, χορηγού της αποστολής του Τουταγχαμών, ήταν από φυσικά αίτια. Ωστόσο σύντομα αποδόθηκε σε μια νέα δεισιδαιμονία - «την κατάρα της μούμιας».

Γιατί οι άνθρωποι άρχισαν να τρώνε αιγυπτιακές μούμιες; Facebook Twitter
Φωτ.: AP/Αρχείο

Σύγχρονες μούμιες
Το 2016, ο Αιγυπτιολόγος John J. Johnston ξετύλιξε για πρώτη φορά από το 1908, δημόσιως, μία μούμια.

Εν μέρει, τέχνη, εν μέρει μόδα αλλά και μέρος ενός σόου, ο Johnston δημιούργησε μια καθηλωτική αναπαράσταση του πώς ήταν να είσαι παρών σε ένα τέτοιο βικτωριανό γεγονός.

Ήταν όσο πιο κακόγουστο μπορούσε να είναι. Με το κομμάτι των Bangles,  Walk Like an Egyptian, στα ηχεία μέχρι το σκέτο τζιν που έπιναν οι καλεσμένοι.

Η μούμια ήταν απλώς ένας ηθοποιός τυλιγμένος με επιδέσμους, αλλά το γεγονός ήταν ένα μεθυστικό μείγμα. 

Γιατί οι άνθρωποι άρχισαν να τρώνε αιγυπτιακές μούμιες; Facebook Twitter
Φωτ.: Wikipedia

Σήμερα, η μαύρη αγορά του λαθρεμπορίου αρχαιοτήτων – συμπεριλαμβανομένων των μουμιών – αξίζει περίπου 3 δισεκατομμύρια δολάρια.

Κανείς σοβαρός αρχαιολόγος δεν θα ξετύλιγε μία μούμια και κανείς γιατρός δεν θα συνέστηνε σε κάποιον να φάει μούμια. 

Αλλά η σαγήνη που αποπνέουν παραμένει ακόμα και σήμερα, ισχυρή. 

Με πληροφορίες του theconversation

Πολιτισμός
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η έκθεση «Οι Έλληνες: Από τον Αγαμέμνονα στον Μέγα Αλέξανδρο» εγκαινιάστηκε στο Πεκίνο

Πολιτισμός / Η έκθεση «Οι Έλληνες: Από τον Αγαμέμνονα στον Μέγα Αλέξανδρο» εγκαινιάστηκε στο Πεκίνο

«Οι επισκέπτες θα κατανοήσουν καλύτερα γιατί ο ελληνικός πολιτισμός δεν είναι μόνο η κοιτίδα του Δυτικού Πολιτισμού, αλλά έχει τεράστιο αποτύπωμα και στην Ασία» τόνισε ο πρέσβης της Ελλάδας στην Κίνα
LIFO NEWSROOM
Μουσείο Prado: Tα αληθινά χρώματα της γλυπτικής φωτίζουν την «χρυσή εποχή» της Ισπανίας

Πολιτισμός / Μουσείο Prado: Tα αληθινά χρώματα της γλυπτικής φωτίζουν την «χρυσή εποχή» της Ισπανίας

Η έκθεση «Χέρι με χέρι: Γλυπτική και Χρώμα στην Ισπανική Χρυσή Εποχή», καταδεικνύει ότι ο δυτικός καλλιτεχνικός κανόνας δεν έκανε διακρίσεις σε βάρος ορισμένων καλλιτεχνών μόνο λόγω γεωγραφίας και φύλου, αλλά και λόγω των υλικών που χρησιμοποιούσαν
LIFO NEWSROOM
Κίλιαν Μέρφι

Πολιτισμός / Ο Κίλιαν Μέρφι, ο Νόμος του Μέρφι και η Μαριόν Κοτιγιάρ από αύριο στους κινηματογράφους

Η κινηματογραφική μεταφορά των «Μικρών Πραγμάτων σαν κι Αυτά», ένα εγχώριο εμπορικό στοίχημα από τον σκηνοθέτη της «Ευτυχίας» και τρεις ακόμα επιλογές.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Αλέν Ντελόν: Νέα βιογραφία υποστηρίζει πως ο μύθος του γαλλικού σινεμά ήταν αμφιφυλόφιλος

Πολιτισμός / Αλέν Ντελόν: Νέα βιογραφία υποστηρίζει πως ο μύθος του γαλλικού σινεμά ήταν αμφιφυλόφιλος

Ο βιογράφος του Αλέν Ντελόν, δήλωσε πως ο μεγάλος Γάλλος ηθοποιός «από σεξουαλική άποψη είχε εξερευνήσει τα πάντα, με άνδρες, με γυναίκες και κάνοντας τρίο»
ΕΥΑ ΠΑΥΛΑΤΟΥ