Μια νέα έρευνα ανατρέπει τη μέχρι σήμερα πεποίθηση ότι δεν θα μάθουμε ποτέ πώς έμοιαζε πραγματικά το πρόσωπο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ.
Τα δύο πορτρέτα με τη μορφή του Ουίλιαμ Σαίξπηρ πιστεύεται πως δημιουργήθηκαν μετά τον θάνατό του, ενώ κριτικοί τέχνης υποστηρίζουν ότι στο πιο διάσημο από τα δύο, που είναι γνωστό ως «πορτρέτο Cobbe», δεν απεικονίζεται ο σπουδαίος ποιητής αλλά ο Sir Thomas Overbury. Πλέον το μυστήριο φαίνεται πως λύνεται.
Σύμφωνα με μια ανακάλυψη, την οποία ο Guardian χαρακτηρίζει ως «ριζοσπαστική», πλέον γνωρίζουμε τουλάχιστον πώς ο Σαίξπηρ ήθελε να φαίνεται. Η προτομή στον τάφο του, στον ιερό της εκκλησίας της Αγίας Τριάδας στο Στράτφορντ-απόν-Έιβον, θεωρούταν ότι είχε τοποθετηθεί εκεί αρκετά χρόνια μετά τον θάνατό του, το 1616 και ως ένα μεταθανάτιο μνημείο δεν αποτύπωνε με ακρίβεια τη μορφή του.
Μάλιστα ο κριτικός του 20ου αιώνα Τζον Ντόβερ Γουίλσον κάποτε ανέφερε πως θυμίζει ένα «ματαιόδοξο σφαγέα γουρουνιών». Ωστόσο μία νέα έρευνα έδειξε πως η προτομή δημιουργήθηκε όσο ο Σαίξπηρ ήταν ζωντανός από έναν γλύπτη που τον γνώριζε.
«Είναι πολύ πιθανό ο ίδιος ο Σαίξπηρ να ανέθεσε τη δημιουργία της. Έγινε από κάποιον που τον γνώριζε και τον είχε δει ζωντανό. Μπορούμε να την σκεφτούμε σαν ένα πορτρέτο ζωής, μία δημιουργία για τον θάνατο που μας δίνει στοιχεία για μια ζωή (αφιερωμένη) στη μάθηση και τη συγγραφή», αναφέρει η καθηγήτρια Lena Cowen Orlin του Πανεπιστημίου Τζορτζτάουν των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με όσα επικαλείται η Orlin η προτομή αποδίδεται σε έναν τεχνίτη εξειδικευμένο στη δημιουργία τέτοιων έργων. Το εργαστήριό του ήταν «λίγα μόλις βήματα» από το Θέατρο Γκλομπ στο Λονδίνο, όπου πολλά από τα έργα του Σαίξπηρ ανέβηκαν για πρώτη φορά.
Ο Σαίξπηρ εμφανίζεται να κρατάει μία πένα, ένα φύλλο χαρτιού και μπροστά του να έχει ένα μαξιλάρι. Κατά τον 17ο αιώνα, το έργο αποδόθηκε σε κάποιον Gerard Johnson. Η Orlin πιστεύει ότι η προτομή από ασβεστόλιθο δημιουργήθηκε στην πραγματικότητα από τον Nicholas Johnson, κατασκευαστή τάφων, και όχι από τον αδελφό του Gerard, διακοσμητή κήπων.
Σύμφωνα με την ίδια ο Nicholas Johnson εργάστηκε για τη δημιουργία ενός ακόμη ταφικού μνημείου στον ιερό της εκκλησίας της Αγίας Τριάδας αφιερωμένο στον John Combe, που υπήρξε φίλος του Σαίξπηρ και πέθανε πριν από εκείνον.
Η ίδια υποστηρίζει πως ο Johnson ταξίδευε για να επιβλέψει την εγκατάσταση των γλυπτών του. Αν κάτι τέτοιο έγινε για το έργο που αφιερώθηκε στον Combe τότε υπάρχουν πολλές πιθανότητες να συνάντησε τον Σαίξπηρ. Ακόμα κι αν όχι, το εργαστήριό του ήταν πολύ κοντά στο Θέατρο Γκλομπ και είναι «πολύ πιθανό να είχε δει το πρόσωπο του Σαίξπηρ». Σύμφωνα πάντα με την Orlin η επιγραφή του μνημείου αποκαλύπτει ότι αυτό δημιουργήθηκε ενώ ο Σαίξπηρ ήταν εν ζωή «καθώς αφέθηκε χώρος για προσθήκη πληροφοριών».
«Όποιος συμπλήρωσε την ημερομηνία θανάτου του Σαίξπηρ δεν αντιλήφθηκε ότι έπρεπε να χρησιμοποιήσει μια ολόκληρη γραμμή γι’ αυτή την πληροφορία», υποστηρίζει.
«Το γεγονός ότι (η ημερομηνία) συμπιέζεται εκεί τόσο περίεργα αποτελεί μία ακόμη απόδειξη ότι το έργο δημιουργήθηκε όσο ο Σαίξπηρ ήταν εν ζωή». Η Orlin επισημαίνει πως ο Σαίξπηρ δεν έδωσε οδηγίες για μνημείο στη διαθήκη του, σε αντίθεση με άλλους σύγχρονούς του, γεγονός που σημαίνει ότι σχεδίασε ή επέβλεψε τη δημιουργία του δικού του μνημείου.
Παράλληλα υποστηρίζει ότι το μνημείο συνδέεται με αντίστοιχα στην Οξφόρδη. Ο Σαίξπηρ εμφανίζεται να φορά στολή φοιτητή του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ενώ το μαξιλάρι συναντάται και σε μνημεία διακεκριμένων προσωπικοτήτων στα παρεκκλήσια του πανεπιστημίου.
Θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα της έρευνάς της στις 23 Απριλίου, ημέρα γέννησης του Σαίξπηρ, στο Shakespeare Birthplace Trust του οποίου είναι μέλος, σε ετήσια διάλεξη που διοργανώνεται από τον οργανισμό και το Ινστιτούτο Σαίξπηρ του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ.
Με πληροφορίες από Guardian