Οδός Καυταντζόγλου. Πριν από μία τετραετία. Μπροστά από την ΕΡΤ3. Το πρώτο σύνθημα στον τοίχο κάνει την εμφάνισή του. Δίπλα του κοσμητικά επίθετα. Και ένα τηλέφωνο. Εννιαψήφιο. Υπάλληλοι της καθαριότητας έχουν ήδη προλάβει να σβήσουν το τελευταίο ψηφίο. Σε λίγη ώρα το σύνθημα θα σβηστεί. Για να γραφτεί στον επόμενο τοίχο μετά από 2 ημέρες. Με τηλέφωνο και διεύθυνση αυτήν τη φορά. Και ύστερα σε άλλο τοίχο. Λαδάδικα, Τούμπα, ΚΤΕΛ, Εθνική Οδός, Βουλή Αθηνών.
Το όνομα της Εμμανουέλας Αγγουράκη ταξιδεύει. Με έτη φωτός. Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Διαδίκτυο, μοντάζ στα πιο απίθανα μέρη του κόσμου. Τα σχόλια από κάτω διθυραμβικά. Τα σεξιστικά σχόλια πολλαπλασιάζονται, οι μιμητές ακολουθούν τον ίδιο δρόμο και τόνοι σπρέι χύνονται για να αναπαραχθούν φρικαλεότητες, να διαιωνιστούν εμετικοί τίτλοι, να καταστραφεί η καθημερινότητα μιας νεαρής κοπέλας.
Οι περισσότεροι πλέον τη γνωρίζετε. Όχι επειδή κάνει το διδακτορικό της. Σαφώς όχι. Η Εμμανουέλα είναι ένα πρόσωπο που ελάχιστοι ξέρουν στην πραγματικότητα, λίγοι έχουν ψάξει, γι' αυτό και πιθανότατα οι περισσότεροι από αυτούς δεν θα γνωρίσουν ποτέ. Ένας εύκολος στόχος, όπου κόμπλεξ, βίαιη προδιάθεση και συμπλέγματα θα εκτονωθούν, μέχρι το επόμενο θύμα. Στα Γιάννενα, στην Κρήτη, στην επαρχία.
«Τελευταία, όλο και περισσότερο γινόμαστε μάρτυρες ακραίων περιπτώσεων bullying, όπου οι διάφοροι «μιμητές» γίνονται θύτες, προκειμένου να καταστήσουν το θύμα σάκο του μποξ και να εναποθέσουν πάνω του όλες τις ψυχοπαθητικές τους τάσεις. Είναι ασφαλές να πούμε ότι δεν υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση στην ψυχοπαθολογία του θύτη και των μιμητών του.
Η κοινωνία, για να προστατευτεί από το στόχαστρο του bullying, εναποθέτει τις ελπίδες της όχι στην απονομή δικαιοσύνης αλλά στο «μακριά από εμάς»! Μέχρι ν' αγγίξει το «φίδι» τη δική σου πόρτα.
Ο θύτης, από την πλευρά του, αντικείμενο μελέτης πολλών ψυχολογικών ερευνών, χαρακτηρίζεται αρχικά από έναν παθολογικό ναρκισσισμό του τύπου “καμία και κανείς δεν είναι ποτέ αρκετά άξιος να εναντιωθεί ή να διαφωνήσει ή να με απορρίψει”. Έχει βαθιά ανάγκη για επιβολή και έλεγχο και αντλεί ικανοποίηση στερώντας τον από τα θύματά του. Είναι αντικοινωνικός και έχει πλήρη έλλειψη ενσυναίσθησης, ανίκανος να νιώσει οποιαδήποτε ενοχή για τις πράξεις του. Οι στατιστικές, μάλιστα, δείχνουν ότι ο θύτης θα καταλήξει στην κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών, στην παραβατική συμπεριφορά, στη σχολική αποτυχία, στις δυσλειτουργικές διαπροσωπικές σχέσεις.
Οι μιμητές, από την άλλη πλευρά, ακολουθούν τον αρχηγό της αγέλης και, ας μη γελιόμαστε, δεν αποτελούν πρότυπο ψυχικής υγείας. Επιδεικνύουν επιθετική συμπεριφορά, χρησιμοποιώντας το θύμα για να εκφράσουν με έναν δειλό τρόπο την οργή και τον θυμό που βιώνουν στη ζωή τους, ως αποτέλεσμα των δυσλειτουργικών οικογενειακών και κοινωνικών τους σχέσεων. Η παθητικά επιθετική συμπεριφορά τους αντανακλά την ανικανότητα να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε σύγκρουση υπάρχει στη ζωή τους και αναδεικνύει την ανασφάλεια και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση που μπορεί να τους χαρακτηρίζει. Τέτοιες πράξεις δίνουν στους μιμητές την ψευδαίσθηση της δύναμης και του ελέγχου που επιζητούν τόσο πολύ στη δυσλειτουργική ζωή τους και δεν μπορούν να έχουν αλλιώς. Και γι' αυτό, άλλωστε, τα νούμερα δεν είναι ενθαρρυντικά ούτε γι' αυτούς, καθώς εμφανίζουν αυξημένες πιθανότητες κατάχρησης αλκοόλ και ουσιών αλλά και ψυχολογικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη και το άγχος» τονίζει η ψυχολόγος Μαίρη Βαρβαρούση.
Τον μέσο μιμητή δεν τον απασχολεί ποια είναι η Αγγουράκη. Δεν τον νοιάζει καν πώς μπορεί να είναι. Του φτάνει που του δίνεται ένας τοίχος να χαράξει ό,τι του κατέβει στο αρρωστημένο του μυαλό. Όπως χάραζε με τα ρατσιστικά του σχόλια την αυτοπεποίθηση συμμαθητών του στην τάξη και οι καθηγητές του αντιδρούσαν με ένα γελάκι, ή όπως χάραζε στη συνείδηση των περισσοτέρων τον νόμο «δεν βλέπω, δεν ακούω, δεν μιλάω». Στην Ελλάδα, άλλωστε, αυτός είναι ο αμεσότερος νόμος σε αντίστοιχες περιπτώσεις.
«Συχνά φτάνουν στα γραφεία μας ολοένα και περισσότερες υποθέσεις που φέρουν τα χαρακτηριστικά του bullying. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει τόσο τις τρομακτικές διαστάσεις που έχει λάβει το φαινόμενο, όσο και την ανάγκη του κόσμου να εναντιωθεί σ' αυτό. Ο εκφοβισμός μπορεί να εκδηλωθεί ποικιλοτρόπως και να πάρει τη μορφή του σωματικού, του ψυχολογικού, του λεκτικού ή και του σεξουαλικού εκφοβισμού, προσβάλλοντας διαφορετικά έννομα αγαθά του ανθρώπου. Και είναι αλήθεια ότι το φαινόμενο δεν περιορίζεται πλέον μόνο στον σχολικό εκφοβισμό αλλά αγγίζει και τον κόσμο των ενηλίκων, νοηματοδοτώντας, έτσι, περιστατικά που παλιότερα θεωρούσαμε απλώς μορφές άσκησης βίας.
Δεδομένου ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο για το bullying, αντιμετωπίζεται ποινικά από τις υπάρχουσες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα ή ειδικών ποινικών νόμων (όπως αυτοί της ενδοοικογενειακής βίας).
Στις περιπτώσεις του σχολικού εκφοβισμού, το γεγονός ότι ο δράστης είναι ανήλικος θέτει συγκεκριμένα όρια στην ποινική μεταχείρισή του. Για παράδειγμα, αν η αξιόποινη πράξη έχει τελεστεί από ανήλικο κάτω των 15 ετών, μπορούν να του επιβληθούν μόνο αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα.
Στις υπόλοιπες περιπτώσεις εκφοβισμού, το είδος και η φύση της πράξης, σε συνδυασμό με την ψυχική στάση του δράστη απέναντι σ' αυτή, είναι τα στοιχεία που θα καθορίσουν την ποινική απαξία. Καίριο ρόλο διαδραματίζει η μορφή με την οποία ο δράστης θα επιλέξει να προσβάλει το θύμα του. Μπορεί να απειλήσει το θύμα, να προσβάλει την τιμή και την αξιοπρέπειά του, με λόγο ή έργο, να βάλει κατά της σωματικής του ακεραιότητας ή ακόμα και κατά της γενετήσιας ελευθερίας του. Αναλόγως του αδικήματος που τελείται κάθε φορά, επισύρεται η ανάλογη ποινή», αναφέρει ο ο δικηγόρος και νομικός σύμβουλος Χρυσοβαλάντης-Κωνσταντίνος Παπαθανασίου και συνεχίζει: «Αναντίρρητα, μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα του χρόνου που απαιτείται για την απονομή της ποινικής δικαιοσύνης. Η διαδικασία που μεσολαβεί από την άσκηση της ποινικής δίωξης μέχρι την οριστική παραπομπή του κατηγορουμένου στο ακροατήριο είναι πολλές φορές χρονοβόρα, δεδομένου του φόρτου των υποθέσεων που εκκρεμούν στα ελληνικά δικαστήρια. Κατά το διάστημα αυτό ο κατηγορούμενος προστατεύεται από το τεκμήριο αθωότητας, στο πλαίσιο του οποίου έχει δικαίωμα ψεύδους και μπορεί να σιωπήσει για να μην αυτοενοχοποιηθεί. Παράλληλα, κατά το διάστημα αυτό ο δράστης που είναι ελεύθερος μπορεί να στοχοποιήσει το επόμενο θύμα του και να προβεί σε επόμενο αδίκημα τύπου bullying. Χαρακτηριστικό είναι ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) έκρινε ότι οι σοβαρές αυτές καθυστερήσεις μπορούν να θέσουν σε διακινδύνευση την εμπιστοσύνη της κοινωνίας στην αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος».
Μίας κοινωνίας, που για να προστατευτεί από το στόχαστρο του bullying, εναποθέτει τις ελπίδες της όχι στην απονομή δικαιοσύνης αλλά στο «μακριά από εμάς»! Μέχρι να αγγίξει το «φίδι» τη δική σου πόρτα. Τη μητέρα, την αδερφή σου, εσένα τον ίδιο. Και εκεί αναζητάς ουρλιαχτά και τόνους σπρέι για να αντιδράσεις. Αλλά το στόμα σου είναι ραμμένο και οι τοίχοι είναι ήδη γεμάτοι με σκίτσα. Ταράνδων. Καριόλα η κατάσταση, ε; «Μη σου τύχει»!
σχόλια