Στην προκήρυξη επτά ανοιχτών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών ιδεών για την τελική μορφή που θα λάβουν -μετά την ολοκλήρωση των έργων του Μετρό- οι τρεις εμβληματικές πλατείες Κολωνακίου, Εξαρχείων και Κυψέλης, καθώς και οι χώροι μπροστά από τους σταθμούς «Ακαδημίας», «Ευαγγελισμού», «Αλεξάνδρας» και «Δικαστήρια», προχωρεί ο Δήμος Αθηναίων, μέσω της «Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.».
Η πρόβλεψη για τη διενέργεια των ανοικτών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών για το σύνολο του δημόσιου χώρου που επηρεάζεται και αναδιαμορφώνεται με αφορμή τα έργα της νέας Γραμμής 4 του Μετρό, ήταν απαίτηση του Δήμου Αθηναίων, η οποία εντάχθηκε στο Μνημόνιο Συνεργασίας που είχε υπογραφεί στις 10/03/2022, μεταξύ της ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΑΘΗΝΑΣ Α.Ε., της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε., του ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ και του ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Δήμου Αθηναίων αυτή είναι η πρώτη φορά που, στο πλαίσιο του έργου του Μετρό, διενεργούνται ανοικτοί αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί, με σκοπό να διαμορφωθεί μια μοναδική αισθητική “ταυτότητα” σε κάθε μια από τις πλατείες και τους σταθμούς που δημιουργούνται στα όρια του Δήμου Αθηναίων με την δημοτική αρχή να επισημαίνει ότι δεν πρόκειται απλώς για την κατασκευή των σταθμών, αλλά και για μια συνολική παρέμβαση στο ευρύτερο περιβάλλον της πόλης.
Σκοπός του διαγωνισμού είναι η επιλογή σχεδίων με σύγχρονη αρχιτεκτονική προσέγγιση που θα εξασφαλίζει λειτουργικότητα, αισθητική ποιότητα και κατασκευαστική αρτιότητα με στόχο την αναβάθμιση του αστικού κοινόχρηστου χώρου, όχι μόνο του σταθμού αλλά και του ευρύτερου περιβάλλοντα χώρου, µε βάση τις σύγχρονες απαιτήσεις και τις αρχές του βιοκλιµατικού - περιβαλλοντικού σχεδιασµού.
Οι προτάσεις θα πρέπει να αποδίδουν τον δημόσιο χώρο πλήρως προσβάσιμο σε άτομα με αναπηρία, αποσκοπώντας στη δημιουργία ενός ασφαλούς, προσβάσιμου και ευχάριστου δημόσιου χώρου για όλους.
«Η Γραμμή 4 του Μετρό δεν είναι μόνο ένα εμβληματικό, συγκοινωνιακό έργο με περιβαλλοντικά οφέλη, το οποίο θα αλλάξει προς το καλύτερο τη λειτουργία της πόλης και την καθημερινότητα χιλιάδων Αθηναίων. Είναι έργο ευρωπαϊκού υποδείγματος, καθώς από το ξεκίνημά του προνοούμε για το τέλος. Ως δημοτική αρχή αναλάβαμε την ευθύνη να διασφαλίσουμε από τώρα, το αισθητικό, λειτουργικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα που θα έχει στην πόλη. Προσκαλώ τους εξαιρετικούς Έλληνες επιστήμονες να εμπνευστούν από το "αύριο" της Αθήνας», τόνισε ο Δήμαρχος Αθηναίων Κ. Μπακογιάννης.
Από την πλευρά του ο Διευθύνων Σύμβουλος της «Ανάπλαση Α.Ε.», Χρόνης Ακριτίδης, ανέφερε: «Όταν η πολιτεία εμπιστεύεται τους πολίτες και ταυτόχρονα καλεί τους ειδικούς να προτείνουν και να σχεδιάσουν για το μέλλον, το περιβάλλον και την αισθητική της πόλης, μόνο όφελος μπορεί να προκύπτει για την πρωτεύουσα και τη ζωή της. Αυτό κάνει η “Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.” με τους Ανοικτούς Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς, με την αρωγή της πολιτείας και του Δήμου Αθηναίων».
Σε δύο φάσεις οι διαγωνισμοί - Πρώτα σχέδια για Εξάρχεια, Κολωνάκι, Ευαγγελισμό
Με στόχο τη μεγαλύτερη συμμετοχή, την καλύτερη διαγωνιστική διαδικασία, καθώς και την κατάθεση προτάσεων για κάθε σταθμό, επιλέχθηκε η προκήρυξη των διαγωνισμών σε δύο ομάδες.
Στην πρώτη, περιλαμβάνονται οι τρεις νέοι σταθμοί «Εξάρχεια», «Κολωνάκι» και «Ευαγγελισμός». Η προκήρυξη του διαγωνισμού πραγματοποιείται σήμερα, Δευτέρα 29/05/23.
Στη δεύτερη, περιλαμβάνονται οι σταθμοί «Αλεξάνδρας», «Ακαδημία», «Δικαστήρια» και «Κυψέλη». Η προκήρυξη ακολουθεί στις 12/06/2023.
Τα κριτήρια
Ο διαγωνισμός κατατάσσεται στην κατηγορία του Διαγωνισμού Ιδεών, µε στόχο τη διερεύνηση των κύριων παραμέτρων του θέματος, την αξιολόγησή τους, την ανάδειξη της βασικής συνθετικής ιδέας. Περιλαμβάνει αρχιτεκτονική, περιβαλλοντική, πολεοδομική μελέτη, καθώς και μελέτη κυκλοφοριακών ρυθμίσεων.
Η αρχιτεκτονική προσέγγιση, αναφορικά με τη γενική σύλληψη, ιδέα και προσέγγιση, τη διαμόρφωση του αστικού τοπίου και των δημόσιων χώρων, καθώς και την ανάδειξη του ιστορικού χαρακτήρα του κάθε χώρου πλατείας, σε συνδυασμό με την πρωτοτυπία του σχεδιασμού, ως παραμέτρου που να ενισχύει την ταυτότητα του χώρου και παράλληλα να ικανοποιεί τους χρήστες.
Η τεχνική προσέγγιση για την τεχνική τεκμηρίωση της πρότασης, καθώς και την εφαρμοσιμότητα των προτάσεων, την ευκολία υλοποίησης με βασικό κριτήριο τη διάρκεια, την αντοχή στο χρόνο και την αειφορία της πρότασης.
Ο δημόσιος υπαίθριος περιβάλλων χώρος - περιβαλλοντική προσέγγιση για την εκπλήρωση στόχευσης δημιουργίας χώρων πρασίνου, αξιοποίηση των κλιματολογικών συνθηκών, υιοθέτηση μεθόδων ενεργειακής διαχείρισης του χώρου ενταγμένων στην αρχιτεκτονική του τοπίου, επιλογή υλικών, βιοκλιματική προσέγγιση της όλης πρότασης, λαμβάνοντας υπόψη το ισοζύγιο πρασίνου, επιλογή με τεκμηρίωση φύτευσης.
Ο ειδικός σχεδιασμός για την εξυπηρέτηση των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα.
Συγκοινωνιακή προσέγγιση αναφορικά με την ποιότητα σχεδιασμού των σημειακών παρεμβάσεων δημόσιου χώρου (ως προς την αρχιτεκτονική επίλυση, τη δημιουργία φιλικών προς τους πεζούς προσβάσεων, την εξυπηρέτηση Α.μ.Ε.Α., καθώς και ως προς τη διασύνδεση με υπάρχοντες ή νέους πόλους, χώρους πρασίνου και δημόσιους χώρους), την προσβασιμότητα, την επίτευξη βιώσιμης αστικής κινητικότητας, τις απαραίτητες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις (ώστε να επιτευχθούν τα παραπάνω), καθώς και την τεκμηρίωση των προτάσεων ως προς τη δυνατότητα υλοποίησης των κυκλοφοριακών παρεμβάσεων, τη δημιουργία αναγνωρίσιμων προσβάσεων για την καλύτερη ένταξη, ανάδειξη και εξυπηρέτηση των νέων λειτουργιών.
Η νέα Γραμμή του Μετρό “ανάσα” για την Αθήνα - 15 υπόγειοι σταθμοί – 341.000 επιβάτες ημερησίως το 2030 – Τα οφέλη
Η Γραμμή 4 του Μετρό είναι το μεγαλύτερο δημόσιο έργο που υλοποιείται στη χώρα, προϋπολογισμού 1,2 δισ. ευρώ και το σημαντικότερο έργο της 20ετίας στην Αθήνα, καθώς θα αλλάξει την καθημερινότητα του πολίτη στο λεκανοπέδιο και θα δώσει τεράστια ώθηση στην οικονομία.
Το υπό κατασκευή τμήμα Α’ της Γραμμής 4 έχει μήκος περίπου 13χλμ., περιλαμβάνει 15 υπόγειους σταθμούς -Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου και Γουδή- και προβλέπεται να εξυπηρετεί τουλάχιστον 341.000 επιβάτες ημερησίως για το έτος 2030.
Ο επαναπροσδιορισμός του τρόπου μετακίνησης των πολιτών, με τη διείσδυση του Μετρό ως μέσου σταθερής τροχιάς και γενικότερα με την αναδιοργάνωση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, έχει σκοπό την προσέλκυση όσο το δυνατόν περισσότερων επιβατών που σήμερα κινούνται από και προς το κέντρο με διαφορετικά μέσα μεταφοράς.
Η μείωση της κυκλοφορίας των ΙΧ, που θα οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε ελάττωση της κυκλοφοριακής ασφυξίας της ευρύτερης περιοχής, αποσκοπεί στην καλύτερη κατανομή των κυκλοφοριακών φόρτων, τη μείωση του συνολικού χρόνου μετακίνησης και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, καθώς και στη βελτίωση του ακουστικού περιβάλλοντος, με απώτερο στόχο τη γενικότερη αναβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος και της ζωής των πολιτών.
