Τη δυσαρέσκειά της για την έκθεση «Η Σαγήνη του Αλλόκοτου – Ενδιάμεσος Χώρος», που φιλοξενείται στην Εθνική Πινακοθήκη, εξέφρασε η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, μία ημέρα μετά το επεισόδιο που προκάλεσε ο βουλευτής της Νίκης, Νίκος Παπαδόπουλος.
Σε ανακοίνωσή της, η Ιερά Σύνοδος γνωστοποίησε πως θα αναλάβει σχετικές πρωτοβουλίες προς την ελληνική κυβέρνηση, εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά της για το περιεχόμενο συγκεκριμένων έργων της έκθεσης.
«Η ΔΙΣ εξέφρασε τη λύπη της για το περιεχόμενο συγκεκριμένων έργων και αποφάσισε να ενεργήσει τα δέοντα προς την Ελληνική Κυβέρνηση», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση.
Το πρωί της Δευτέρας, ο βουλευτής της Νίκης, Νίκος Παπαδόπουλος, προχώρησε σε βανδαλισμό έργων στην Εθνική Πινακοθήκη, χαρακτηρίζοντάς τα βλάσφημα και προσβλητικά. Η κίνησή του προκάλεσε κατακραυγή, με τον ίδιο να υπερασπίζεται την πράξη του, δηλώνοντας ότι «ένιωσε βάναυσα προσβεβλημένος ως Ορθόδοξος Χριστιανός».
Μιλώντας στη LiFO και την Αργυρώ Μποζώνη, ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης σχολίασε το περιστατικό, υποστηρίζοντας ότι η τέχνη του δεν είχε πρόθεση να προκαλέσει, αλλά να εκφράσει βαθύτερες ανησυχίες. «Η δουλειά μου είναι σκοτεινή, το γνωρίζω, αλλά ποτέ δεν τη σκέφτηκα ως προκλητική», ανέφερε.
Σύμφωνα με τον καλλιτέχνη, τα χαρακτικά του αντλούν επιρροές από τη θεατρική παράδοση της Ευρώπης, τη θρησκευτική μυθολογία, τη ζωγραφική της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και τις σύγχρονες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από ένθετα κομμάτια χαρακτικών που συνδέονται με τη μέθοδο του ραψίματος, ενώ συχνά ενσωματώνουν ήχο και κίνηση μέσω animation, δημιουργώντας ένα πειραματικό θέατρο εικόνων.
Για το ζήτημα της προσβολής του θρησκευτικού συναισθήματος, ο Κατσαδιώτης δήλωσε: «Η θεματολογία μου δεν ξεκίνησε από τη θρησκεία. Μελετώ την ιστορία της τέχνης και επηρεάζομαι από διάφορα ρεύματα. Η θρησκεία είναι ένα μέσο κοινωνικής διαχείρισης και αυτό το εκφράζω. Δεν κρίνω τη θρησκεία, αλλά προσπαθώ να είμαι αληθινός».
Αναφορικά με την αντίδραση του Παπαδόπουλου, ο καλλιτέχνης τόνισε ότι το περιστατικό ανέδειξε το πόσο πολωμένη είναι η κοινωνία, με τη θρησκεία να γίνεται εργαλείο διαίρεσης και φανατισμού.
«Αν ο θεατής βλέπει οράματα με αρχαγγέλους και θεωρεί τη μάνα του ως Παναγία, μπορεί να προσβληθεί. Δεν το είχα φανταστεί ποτέ. Μιλάμε για φαντασία πέραν του "Χάρι Πότερ". Και βλέπω και σε όσα μου γράφουν ότι είναι πράγματα επικίνδυνα αυτά, γιατί δεν μπορείς να τα αντιμετωπίσεις, είναι πέρα από τη σφαίρα της λογικής», σχολίασε δηκτικά.
Ο ίδιος ανέφερε ότι έχει δεχθεί απειλές για τη ζωή του, ενώ σημείωσε πως τα social media έχουν γεμίσει με μηνύματα μίσους από θρησκευτικούς φονταμενταλιστές, ακροδεξιούς και υπερασπιστές των "εθνικών αξιών".
Η στάση της Νίκης και η αντίδραση Νατσιού
Ο επικεφαλής της Νίκης, Δημήτρης Νατσιός, ανέφερε πως «δεν τίθεται θέμα διαγραφής» του Νίκου Παπαδόπουλου από το κόμμα. Αν και η Νίκη αρχικά αποστασιοποιήθηκε από την ενέργεια του βουλευτή, σημειώνοντας ότι «έδρασε αυτοβούλως», ο Νατσιός στη συνέχεια τον στήριξε δημόσια.
«Με ιερή αγανάκτηση κατέβασε τις ανίερες, τερατώδεις και βλάσφημες ζωγραφιές που προσβάλλουν το ιερό πρόσωπο της Παναγίας και των Αγίων», έγραψε χαρακτηριστικά σε ανάρτησή του.
Η υπόθεση αυτή έχει ανοίξει μια ευρύτερη συζήτηση για τα όρια της ελευθερίας της τέχνης και τον ρόλο της θρησκείας στη δημόσια σφαίρα. Ο Κατσαδιώτης θεωρεί ότι η τέχνη δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, αλλά μπορεί να ερεθίσει τη σκέψη και να θέσει κοινωνικά ερωτήματα.
«Η τέχνη σε όλες τις εκφάνσεις της και τις χρονικές περιόδους είναι πολιτική και πολιτικοποιημένη. Τα δικά μου έργα δεν είναι λατρευτικές εικόνες. Είναι εικαστικές δημιουργίες που συνομιλούν με την ιστορία της τέχνης και τα έργα του Γκόγια, που επίσης υπήρξαν παραμορφωτικά», σημείωσε. Η αντίδραση μέρους της κοινωνίας απέναντι στην έκθεση καταδεικνύει μια διαρκώς αυξανόμενη συντηρητικοποίηση, με τον καλλιτέχνη να επισημαίνει: «Ζούμε σε κοινωνίες που συντηρητικοποιούνται όλο και περισσότερο. Η θρησκεία, αντί να ενώνει, χρησιμοποιείται για να διχάσει και να φανατίσει».
