Για τους ιθαγενείς, οι σεκόγιες αποτελούν σημείο αναφοράς της προγονικής ιστορίας τους. Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Καλιφόρνια τα προηγούμενα χρόνια και σε συνεννόηση με την αμερικανική κυβέρνηση προχώρησαν στη δεύτερη «πολιτιστική καύση» εντός των δασών εδώ και περίπου έναν αιώνα.
«Θέλω να πω στο πνεύμα στην άλλη πλευρά του ήλιου να μας δώσει δύναμη για αυτό το κάψιμο» προσευχήθηκε ο Ρόμπερτ Γκόμεζ, αρχηγός της φυλής Tübatulabal, λίγο πριν ανάψει η φωτιά στο δάσος με τις γιγάντιες σεκόγιας στην Καλιφόρνια. Η προσεκτικά παρακολουθούμενη φωτιά στο Alder Creek Grove είχε ως στόχο να καθαρίσει το δάσος από τη βλάστηση στον υπόροφο και, μεταξύ άλλων, να συμβάλει στην πρόληψη των ανεξέλεγκτων πυρκαγιών.
Ήταν η δεύτερη «πολιτιστική καύση» εσώ και τουλάχιστον έναν αιώνα.
Εδώ και γενιές, οι ιθαγενείς προχωρούν σε ελεγχόμενες φωτιές στα δάση με σεκόγιες, καθώς για εκείνους οι «γίγαντες» της Καλιφόρνια τους συνδέουν με τις προγονικές καταβολές τους. Ο Ουίλιαμ Γκάρφιλντ, μέλος της φυλής Tule River που εργάζεται για την Δασική Υπηρεσία των ΗΠΑ ως σύνδεσμος με τη φυλή, δήλωσε ότι τα δέντρα δεν κρατούν μόνο τα επιστημονικά αρχεία των προηγούμενων ξηρασιών και θερμοκρασιών στους αποκαλυπτικούς δακτυλίους του κορμού τους, αλλά και ένα πνευματικό αρχείο:
«Κρατούν τις ιστορίες των ανθρώπων επειδή βρίσκονται εδώ για χιλιάδες χρόνια. Οι άνθρωποι έρχονται να ακούσουν τα δέντρα για να βρουν τραγούδια που δεν έχουν τραγουδηθεί εδώ και πολύ καιρό».
Η θηριώδης φωτιά Castle Fire το 2020 ήταν η πρώτη από τις ακραίες πυρκαγιές που έπληξαν την καρδιά των δασών σεκόγιας στην κορυφή της Σιέρα. Ήταν μία από τις περίπου 650 πυρκαγιές που ξεκίνησαν στη Νότια και Κεντρική Καλιφόρνια από μια ασυνήθιστη «αστραπιαία πολιορκία» - περίπου 15.000 κεραυνοί μέσα σε λίγες ημέρες.
Μελέτες δείχνουν ότι το είδος των κεραυνών που προκαλούν πυρκαγιές αυξάνεται σημαντικά καθώς το κλίμα θερμαίνεται, ενώ οι σεκόγιες έχουν αποδυναμωθεί από την ξηρασία. Οι πυρκαγιές έκαψαν περισσότερα από τέσσερα εκατομμύρια στρέμματα στην Καλιφόρνια, καταστρέφοντας κατ' εκτίμηση 7.500 έως 10.600 από αυτά τα ψηλότερα δέντρα του κόσμου που έχουν τη μεγαλύτερη ικανότητα άντλησης διοξειδίου του άνθρακα από κάθε άλλο είδος χλωρίδας.
Μία δεύτερη καταστροφή συνέβη ένα χρόνο αργότερα. Οι πυρκαγιές Windy και KNP Complex, που επίσης ξεκίνησαν από κεραυνό, σάρωσαν νότια και βόρεια της περιοχής Castle Fire. Σκότωσαν αρκετές χιλιάδες περισσότερες σεκόγιες - ο αριθμός τους εκτιμάται από 2.200 έως 3.600, ή έως και το 5% όλων των εναπομεινάντων δέντρων, συμπεριλαμβανομένων των δέντρων στον καταυλισμό Tule River.
«Μετά την πυρκαγιά Windy είπαμε πως πρέπει να κάνουμε κάτι γι' αυτό» δήλωσε στους Νew York Times ο Χάρολντ Σάντος, γέροντας της φυλής Tule River και ειδικός στις παραδοσιακές καύσεις. Η φυλή προσέγγισε τη Δασική Υπηρεσία των ΗΠΑ και μια μη κερδοσκοπική οργάνωση, τη Save the Redwoods League, για να αναζωογονήσει τις καύσεις εκτός του καταυλισμού.
«Οι σεκόγιες είναι γέροντες για εμάς επειδή βρίσκονται εδώ από πάντα. Αν φύγουν, θα φύγουμε κι εμείς», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της φυλής Tule River, Σάιν Νιέντο.
Η αρχαιότερη γνωστή σεκόγια χρονολογείται πριν από 3.200 χρόνια. Με ορισμένες να ξεπερνούν σε ύψος τα 91 μέτρα, και την ψηλότερη σεκόγια όλων των εποχών να μετριέται στα 115 μέτρα, τα γιγαντιαία αυτά δέντρα είναι ενδημικά μόνο σε μια ζώνη πλάτους 24 χιλιομέτρων για 400 χιλιόμετρα κατά μήκος της δυτικής πλαγιάς της Σιέρα Νεβάδα. Περίπου 80 άλση με περίπου 80.000 σεκόγιες κατανέμονται στη ζώνη αυτή σε υψόμετρο από 1.500 έως 2.560 μέτρα.
Μέχρι πρόσφατα, οι σεκόγιες θεωρούνταν σχεδόν αδιαπέραστες από τη φωτιά, με τον σπογγώδη, κοκκινωπό φλοιό τους πάχους περίπου ενάμισι μέτρου. Τα μεγάλα δέντρα, στην πραγματικότητα, εξελίχθηκαν με συχνές πυρκαγιές χαμηλής ή μέτριας έντασης που σάρωναν τα άλση περιοδικά. Οι πυρκαγιές αυτές απομάκρυναν τους πυκνούς θάμνους και τα νεότερα δέντρα που θα αποτελούσαν «σκάλα φωτιάς» και θα απειλούσαν την κόμη των δέντρων.
Οι πυρκαγιές προσφέρουν ένα άλλο όφελος: τα κουκουνάρια των δέντρων απελευθερώνουν τους σπόρους τους ως απάντηση στη θερμότητα μιας πυρκαγιάς. Αλλά η πρακτική της σκόπιμης καταστολής των πυρκαγιών από την πολιτεία και την κυβέρνηση των ΗΠΑ τα τελευταία 100 χρόνια δημιούργησε ένα πυκνό κουβάρι μικρότερων δέντρων σεκόγιας και άλλης βλάστησης που άνθισε κάτω από τους μονάρχες. Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι η ποσότητα της βλάστησης στα βουνά Κλάμαθ της Καλιφόρνια είναι διπλάσια από ό,τι ήταν όταν εφαρμοζόταν η πολιτιστική καύση πριν από τον αποικισμό.
Συν τοις άλλοις, πολλά από τα μικρότερα δέντρα κάτω από τους «γίγαντες» σκοτώθηκαν από τα σκαθάρια του φλοιού και μια σοβαρή ξηρασία με έντονη ζέστη από το 2012 έως το 2016. Αυτή η πυκνή χαμηλή βλάστηση βοήθησε να μετατραπούν οι πρόσφατες φωτιές σε πυρκαγιές υψηλής έντασης που έφτασαν στον θόλο του δάσους και έτρεξαν από δέντρο σε δέντρο. Η σημαντική απώλεια σεκόγιας από πυρκαγιά ήταν πρωτοφανής στην ιστορία των δασών. Προηγούμενες πυρκαγιές ήταν γνωστό ότι είχαν καταστρέψει ίσως 100 ή το πολύ 100 το 2015 και το 2017.
«Τα πράγματα άλλαξαν κατά μια τάξη μεγέθους» δήλωσε ο Μπεν Μπλομ, διευθυντής διαχείρισης και αποκατάστασης της Save the Redwoods League. «Συνειδητοποιήσαμε ότι τα μεγάλα δέντρα αντιμετώπιζαν μια υπαρξιακή κρίση» είπε χαρακτηριστικά.
Το 2022, η Εθνική Υπηρεσία Πάρκων και η Δασική Υπηρεσία των ΗΠΑ κήρυξαν κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία τους επέτρεψε να παραλείψουν τις περιβαλλοντικές αξιολογήσεις και να αρχίσουν αμέσως την αραίωση του υπορόφου από τα πιο ευάλωτα άλση με το χέρι και τη χρήση ελεγχόμενων πυρκαγιών για να αποτρέψουν την πρόκληση καταστροφικών φωτιών.
Τέτοιες καυτές πυρκαγιές σκοτώνουν τους σπόρους στο έδαφος και οι ειδικοί φυτεύουν μια νέα γενιά σεκόγιας, μελετώντας γονίδια που μπορεί να είναι σε θέση να επιβιώσουν σε ένα ξηρότερο, θερμότερο μέλλον. Η «πολιτιστική καύση» έχει ενταχθεί στα προληπτικά μέτρα της αμερικανικής κυβέρνησης, το «πράσινο» φως για τις ελεγχόμενες καύσεις εκτός του καταυλισμού από τους ιθαγενείς δόθηκε μόνο τα τελευταία δύο χρόνια, όταν η Καλιφόρνια ήρε μια απαγόρευση από το 1850.
Η επιστροφή της μεθόδου της «καλής» φωτιάς θεωρείται επανορθωτική σε διάφορα επίπεδα. «Υπάρχουν πολλές πολιτιστικές πρακτικές και έργα καύσης που συμβαίνουν τώρα» δήλωσε η Μπεθ Ρόουζ Μίντλετον Μάνινγκ, καθηγήτρια ινδιάνικων αμερικανικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. Είναι επικεφαλής των Keepers of the Flame, μιας ομάδας μεταπτυχιακών φοιτητών και ακαδημαϊκών που ερευνούν και διδάσκουν σχετικά με την πολιτιστική καύση.
«Συμβάλλει στη βελτίωση της ανθεκτικότητας των δασών, ιδίως ενόψει της κλιματικής αλλαγής. Είναι επίσης πολύ σημαντικό για την κοινότητα. Υπάρχει παρουσία πολλών γενεών στις καύσεις. Οι ηλικιωμένοι μοιράζονται τις γνώσεις τους και τα παιδιά συμμετέχουν» εξήγησε. Αυτό συνέβη και στην πρόσφατη καύση στο Alder Creek Grove, το οποίο αποτελεί ιδιοκτησία της Save the Redwoods League. Εκεί βρίσκεται το δέντρο Stagg Tree, που πιστεύεται ότι είναι η πέμπτη μεγαλύτερη σεκόγια στον κόσμο.
Στα μέσα Ιουνίου, οι φυλές των ιθαγενών διεξήγαγαν πολιτιστική καύση στο ιδιωτικό άλσος, μέρος των εδαφών που αποτελούσαν την παραδοσιακή τους πατρίδα εδώ και αιώνες.
«Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι καύσεων», δήλωσε ο Τζέσι Βάλντεζ, μέλος της φυλής North Fork Mono και ειδικός στις παραδοσιακές καύσεις, ο οποίος ηγήθηκε της πρόσφατης ελεγχόμενης πυρκαγιάς. «Υπάρχει μία για τα καλάθια, μία για την άγρια ζωή και μία για την υγεία των δέντρων» είπε.
Η στάχτη από την καύση στέλνει άζωτο και φώσφορο στις ρίζες και σκοτώνει έντομα και ενδιαιτήματα εντόμων. Μετά την καύση, οι φυλές τσουγκρίζουν τη στάχτη στο έδαφος για να βοηθήσουν στην ταχύτερη απελευθέρωση των φυσικών λιπασμάτων. «Το αποκαλούν μασάζ Mono», αστειεύτηκε ο Βάλντεζ.
Περισσότερο νερό γίνεται διαθέσιμο καθώς οι θάμνοι και η χαμηλή βλάστηση απομακρύνονται από τον ανταγωνισμό. Οι πυρκαγιές προωθούν επίσης την ανάπτυξη των μούρων, συμπεριλαμβανομένου του elderberry - το οποίο χρησιμοποιείται για τροφή και ιατρική. Το ξύλο από τους θάμνους elderberry γίνεται μουσικό όργανο.
Ένας σημαντικός τύπος καύσης δημιουργεί τη βέλτιστη ανάπτυξη για την κατασκευή καλαθιών - μια παραδοσιακή τέχνη για την οποία η φυλή αγωνίζεται εδώ και χρόνια να διατηρήσει.
«Αφού όλα έχουν εξαντληθεί και μαζευτεί, τότε είναι που θα καούν», είπε ο Σάντος. «Σε ένα μήνα θα αρχίσουν να φυτρώνουν ξανά», παρέχοντας φρέσκους βλαστούς από ξινόμαυρο και δυτικό κόκκινο μπουμπούκι. Μια μελέτη στο Στάνφορντ βρήκε υποστήριξη για τους ισχυρισμούς ότι οι πυρκαγιές αύξησαν την πυκνότητα του hickory, που χρησιμοποιείται από τους ανθρώπους Yurok και Karuk.
Το μέγεθος των φλογών για αυτές τις καύσεις πρέπει να είναι περίπου στο ύψος του γοφού, είπε ο Σάντος καθώς η αποστολή των New York Times παρακολουθούσε τις φλόγες να χορεύουν, «ώστε να μην καίγονται οι ρίζες του φυτού».
Με πληροφορίες από New York Times
