Πριν περίπου 20 χρόνια, ο γύπας ήταν ένα «πανταχού παρών» πουλί στην Ινδία, όμως η ραγδαία μείωση του πληθυσμού τους συνδέεται με 500.000 ανθρώπινους θανάτους, όπως διαπιστώνει επιστημονική έρευνα.
Οι γύπες της Ινδίας, πριν από δύο και πλέον δεκαετίες, άρχισαν να πεθαίνουν εξαιτίας ενός φαρμάκου που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία άρρωστων αγελάδων. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990, ο πληθυσμός των 50 εκατομμυρίων γυπών είχε πέσει σχεδόν στο μηδέν εξαιτίας της δικλοφενάκης, ενός φθηνού μη στεροειδούς παυσίπονου για τα βοοειδή που είναι θανατηφόρο για τους γύπες.
Οι γύπες είναι πτωματοφάγα πουλιά αιωρούνται πάνω από εκτεταμένες χωματερές, συνεπώς όσοι τράφηκαν με κουφάρια ζώων που είχαν υποστεί θεραπεία με την εν λόγω ουσία, υπέστησαν νεφρική ανεπάρκεια και πέθαναν.
Μετά την απαγόρευση της κτηνιατρικής χρήσης της δικλοφενάκης το 2006, η μείωση έχει επιβραδυνθεί σε ορισμένες περιοχές, αλλά τουλάχιστον τρία είδη έχουν υποστεί μακροπρόθεσμες απώλειες 91-98%, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση για την κατάσταση των πτηνών της Ινδίας.
Δεν είναι, όμως, μόνο αυτό. Ο ακούσιος αποδεκατισμός αυτών των πτωματοφάγων πτηνών επέτρεψε τον πολλαπλασιασμό θανατηφόρων βακτηρίων και λοιμώξεων, οδηγώντας στον θάνατο περίπου μισό εκατομμύριο ανθρώπους μέσα σε πέντε χρόνια, αναφέρει η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό American Economic Association.
«Οι γύπες θεωρούνται η υπηρεσία υγιεινής της φύσης λόγω του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζουν στην απομάκρυνση νεκρών ζώων που περιέχουν βακτήρια και παθογόνα από το περιβάλλον μας – χωρίς αυτούς, οι ασθένειες μπορούν να εξαπλωθούν», δήλωσε ένας εκ των λέει συγγραφέων της μελέτης, Ίαλ Φρανκ, επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Πολιτικής Harris του Πανεπιστημίου του Σικάγο.
«Η κατανόηση του ρόλου που διαδραματίζουν οι γύπες στην ανθρώπινη υγεία υπογραμμίζει τη σημασία της προστασίας της άγριας ζωής, και όχι μόνο των χαριτωμένων και χαδιάρικων. Όλοι έχουν να κάνουν μια δουλειά στα οικοσυστήματά μας που επηρεάζει τη ζωή μας».
Ο Ίαλ Φρανκ και ο επίσης συγγραφέας της έρευνας, Anant Sudarshan διαπίστωσαν ότι μετά την αύξηση των πωλήσεων αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και την δραματική μείωση των πληθυσμών των γυπών, τα ποσοστά θανάτου των ανθρώπων αυξήθηκαν κατά 4% στις περιοχές όπου τα πτηνά κάποτε ευδοκιμούσαν.
Οι επιπτώσεις στον άνθρωπο λόγω μείωσης των πληθυσμών των γυπών
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η επίδραση ήταν μεγαλύτερη σε αστικές περιοχές με μεγάλους πληθυσμούς ζώων, όπου οι χωματερές πτωμάτων ήταν συχνές. Υπολόγισαν ότι την πενταετία μεταξύ 2000 και 2005, η απώλεια των γυπών προκάλεσε περίπου 100.000 πρόσθετους θανάτους ανθρώπων ετησίως, με το οικονομικό κόστος που προέρχεται από αυτό το γεγονός να ανέρχεται σε 69 δισ.δολάρια ετησίως.
Οι θάνατοι αυτοί οφείλονταν στην εξάπλωση ασθενειών και βακτηρίων που διαφορετικά οι γύπες θα είχαν απομακρύνει από το περιβάλλον. Για παράδειγμα, χωρίς τους γύπες, ο πληθυσμός των αδέσποτων σκύλων αυξήθηκε, μεταφέροντας τη λύσσα στους ανθρώπους.
Οι πωλήσεις εμβολίων κατά της λύσσας αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου, αλλά ήταν ανεπαρκείς. Σε αντίθεση με τους γύπες, οι σκύλοι ήταν αναποτελεσματικοί στον καθαρισμό των σάπιων υπολειμμάτων, με αποτέλεσμα βακτήρια και παθογόνα να εξαπλώνονται στο πόσιμο νερό μέσω της απορροής και των κακών μεθόδων απόρριψης.
«Η κατάρρευση των γυπών στην Ινδία αποτελεί ένα ιδιαίτερα τρανταχτό παράδειγμα του τύπου του δύσκολα αναστρέψιμου και απρόβλεπτου κόστους για τον άνθρωπο που μπορεί να προκύψει από την απώλεια ενός είδους», λέει ο Sudarshan, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γουόρικ.
«Σε αυτή την περίπτωση φταίνε τα νέα χημικά, αλλά και άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες – η απώλεια οικοτόπων, το εμπόριο άγριων ζώων και τώρα η κλιματική κρίση – έχουν αντίκτυπο στα ζώα και, με τη σειρά τους, σε εμάς. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε αυτό το κόστος και να στοχεύσουμε τους πόρους και τους κανονισμούς προς τη διατήρηση κυρίως αυτών των ειδών-κλειδιά» καταλήγει.
Με πληροφορίες από BBC
