Το αποτύπωμα του ανθρώπου στον πλανήτη, το 2020, ξεπερνά τη βιομάζα όλων των ζώντων οργανισμών, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Η ποσότητα πλαστικού, από μόνη της, είναι μεγαλύτερη σε μάζα από ό,τι όλα τα χερσαία και τα θαλάσσια ζώα μαζί, σύμφωνα με την μελέτη. Παρότι οι άνθρωποι ίσως πιστεύουν «στην απεραντοσύνη του πλανήτη και στον φαινομενικά αχανή φυσικό κόσμο», οι ερευνητές αναφέρουν πως θα ήθελαν να παρουσιάσουν μία αντικειμενική και αυστηρή εικόνα της πραγματικότητας για την ισορροπία ανάμεσα στον άνθρωπο και στη φύση.
Η έρευνά τους δείχνει πώς η ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως η παραγωγή τσιμέντου, μετάλλου, πλαστικού, τούβλων και ασφάλτου, έφερε τον κόσμο σε ένα σημείο καμπής όπου η παραγόμενη από τον άνθρωπο μάζα - κυρίως λόγω της αυξημένης κατανάλωσης και της αστικής ανάπτυξης - ξεπέρασε τη βιομάζα όλων των ζωντανών όντων στον πλανήτη.
Σύμφωνα με την έρευνα, κάθε άτομο στον κόσμο είναι υπεύθυνο - κατά μέσο όρο - για τη δημιουργία ανθρωπογενών υλών που ξεπερνούν το βάρος του κάθε εβδομάδα. Στην έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, υποστηρίζεται πως το αποτύπωμα του ανθρώπου έχει αυξηθεί ραγδαία από τις αρχές του 20ου αιώνα, και διπλασιάζεται ανά εικοσαετία.
Η Aνθρωπόκαινος Εποχή
Οι ερευνητές τάσσονται υπέρ του να ονομαστεί αυτή η περίοδος ως Aνθρωπόκαινος Εποχή. Στον όρο αυτόν αντικατοπτρίζεται η απότομη και σημαντική επίδραση της ανθρώπινης δραστηριότητας. Ο Ron Milo, από το Ινστιτούτο Weizmann του Ισραήλ, εξέτασε μαζί με τους συνεργάτες του τις αλλαγές στην παγκόσμια βιομάζα και στην ανθρώπινη μάζα από το 1900 έως σήμερα. Υπολόγισαν το ξηρό βάρος, εξαιρώντας το νερό.
Η ανθρωπογενής μάζα ορίζεται ως η μάζα που έχει ενσωματωθεί σε άψυχα στερεά αντικείμενα που δημιουργήθηκαν από ανθρώπους και δεν περιλαμβάνει απόβλητα. Τα κυρίαρχα στοιχεία αυτής ήταν κτίρια και υποδομές από σκυρόδεμα, αδρανή υλικά, τούβλα και άσφαλτο. Σε ότι αφορά την παγκόσμια βιομάζα υπολογίστηκαν φυτά και θάμνοι. Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως στις αρχές του 20ού αιώνα, η μάζα των ανθρωπογενών αντικειμένων ήταν ίση με περίπου το 3% της συνολικής βιομάζας του κόσμου. Αλλά το 2020, η ανθρώπινη μάζα έχει φτάσει περίπου 1,1 τερατόνους, ξεπερνώντας τη συνολική παγκόσμια βιομάζα.
Καθώς η ανθρώπινη μάζα έχει αυξηθεί, το ίδιο έχει επηρεαστεί και η βιομάζα των φυτών. «Από την πρώτη γεωργική επανάσταση, η ανθρωπότητα έχει μειώσει κατά το ήμισυ περίπου τη μάζα των φυτών», αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης.
Αυξομειώσεις
Κατά την πάροδο των δεκαετιών σημειώνονται αυξομειώσεις των επιπτώσεων που επιφέρει η ανθρώπινη δραστηριότητα, ανάμεσά τους απότομες αυξήσεις κατά τη δεκαετία του 1950 λόγω της ευρείας χρήσης σκυροδέματος και κατά τη δεκαετία του 1960 μετά τη χρήση ασφάλτου.
«Οι μεταβολές στη συνολική ανθρωπογενή μάζα συνδέονται με παγκόσμια γεγονότα όπως οι παγκόσμιοι πόλεμοι και οι μεγάλες οικονομικές κρίσεις», αναφέρει η μελέτη. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν συνεχείς αυξήσεις της ανθρώπινης μάζας άνω του 5% ετησίως από την περίοδο αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αντίθετα, σε περιόδους κάμψης το ανθρώπινο αποτύπωμα μειώνεται. Υπάρχουν σημαντικές πτώσεις που παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης και της πετρελαϊκή κρίσης του 1979.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η εικόνα της Γης τον 21ο αιώνα επηρεάζεται - άνευ προηγουμένου - από τις δραστηριότητες του ανθρώπου και την παραγωγή και συσσώρευση ανθρωπογενών αντικειμένων. Από το 1900 η συνολική βιομάζα έχει μειωθεί ελαφρώς, ενώ η ανθρώπινη μάζα αυξάνεται ταχύτατα. Εάν η ανθρώπινη παραγωγή συνεχίσει με αυτόν τον ρυθμό, το βάρος των επιπτώσεών θα υπερβεί τους 3 τερατόνους έως το 2040.
Με πληροφορίες από Guardian