Το χαρτί της εφημερίδας έχει αρχίσει να ξεφτίζει. «Η συμπαθής ομάς της Αμύνης Αμπελοκήπων διακρίνεται εις τους τελευταίους αγώνας της διά το ταχύ και ορμητικό παιχνίδι της». Πάνω από τη λεζάντα, μια φωτογραφία. Τα πρόσωπα των ποδοσφαιριστών ίσα που φαίνονται από τη φθορά του χρόνου. Ο λόγος για την Άμυνα Αμπελοκήπων, την ομάδα που γεννήθηκε στις προσφυγικές παράγκες, ακριβώς δίπλα στο γήπεδο μίας εκ των μεγαλυτέρων ομάδων της Ελλάδας, του Παναθηναϊκού.
«Νικόλαος Κωνσταντινίδης, πρόεδρος». Αυτήν την ιδιότητα κρατά μέχρι σήμερα, τόσα χρόνια μετά, ένας από τους μακροβιότερους ηγέτες της Άμυνας Αμπελοκήπων. Τον συναντώ μαζί με παλαίμαχους παίκτες της ομάδας, δίπλα ακριβώς στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας, στο διάσημο οινομαγειρείο «Το Τριφύλλι».
Μπαίνοντας μέσα, όλα είναι πράσινα. Όπως λέει και το όνομά του, το οινομαγειρείο που άνοιξε το 1962 θυμίζει παντού Παναθηναϊκό, και όχι μόνο.
Μες στα καραβάνια των προσφύγων, όμως, φτάνει και μια ομάδα που το 1925 παίρνει σάρκα και οστά στην Αθήνα: η «Άμυνα Αμπελοκήπων». «Η ομάδα υπήρχε στη Μικρά Ασία και αυτοί που έζησαν την έφτιαξαν πάλι εδώ, στο καινούργιο τους σπίτι. Έχουμε το όγδοο καταστατικό δημιουργίας ομάδας στην Ελλάδα» θυμάται ο Νίκος Κωνσταντινίδης.
Στους τοίχους του, δίπλα στις παλιές φωτογραφίες του Παναθηναϊκού, είναι κρεμασμένα κάδρα μιας ομάδας. «Άμυνα» γράφει από πάνω. «Μπορεί ο Παναθηναϊκός να ήταν η ομάδα της Αθήνας, η Άμυνα όμως ήταν η ομάδα των Αμπελοκήπων» λέει ο Γιάννης Αβορίτης, παλαίμαχος παίκτης της ομάδας που γεννήθηκε σ' αυτές τις γειτονιές.
Σεπτέμβριος του 1922. Πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία φτάνουν στο λιμάνι του Πειραιά, ψάχνοντας σωτηρία μετά το κυνήγι των Τούρκων. Αρχές του 1923. Κάτω από τον Λυκαβηττό και δίπλα στην περιοχή της Περιβόλας εγκαθίστανται οι εκτοπισμένοι.
Δημιουργούνται τα Κουντουριώτικα. Μια παραγκούπολη 1.030 οικογενειών, στην οποία έμελλε να περάσουν τα επόμενα σχεδόν 40 χρόνια οι Μικρασιάτες πρόσφυγες.
Μες στα καραβάνια των προσφύγων, όμως, φτάνει και μια ομάδα που το 1925 παίρνει σάρκα και οστά στην Αθήνα: η «Άμυνα Αμπελοκήπων». «Η ομάδα υπήρχε στη Μικρά Ασία και αυτοί που έζησαν την έφτιαξαν πάλι εδώ, στο καινούργιο τους σπίτι. Έχουμε το όγδοο καταστατικό δημιουργίας ομάδας στην Ελλάδα» θυμάται ο Νίκος Κωνσταντινίδης.
Ο «πρόεδρος» έπεσε τυχαία πάνω στο καταστατικό του συλλόγου μια μέρα που έψαχνε στα γραφεία της ομάδας. «Βασίλειον της Ελλάδος», έτσι έγραφε όταν μπήκε η σφραγίδα.
«Βασίλισσα» φώναξε. «Βασίλισσα της Ελλάδος. Έτσι θα ονομάσω την Άμυνα. Εμείς και η Ρεάλ Μαδρίτης» λέει ο Νίκος Κωνσταντινίδης.
Τα χρόνια του Μεσοπολέμου η Άμυνα Αμπελοκήπων ανταγωνιζόταν τον Παναθηναϊκό. «Τότε δεν υπήρχαν εθνικές κατηγορίες. Υπήρχε το τοπικό της Αθήνας, το τοπικό του Πειραιά, το τοπικό της Θεσσαλονίκης. Όποιος νικούσε στα τοπικά έπαιζε με τους νικητές των άλλων κι έβγαινε ο πρωταθλητής Ελλάδος» θυμάται ο «πρόεδρος».
«Το πλεονέκτημα του Παναθηναϊκού ήταν πως είχε δική του έδρα. Εμείς παίζαμε από δω και από κει. Μία στου Ζωγράφου, μία στου Παπάγου» εξηγεί ο Γιάννης Αβορίτης. «Ποια προσφυγική ομάδα είχε, άραγε, έδρα;» μονολογεί δίπλα μου ο Δημήτρης Ελευθεριάδης, επίσης παλαίμαχος της Άμυνας Αμπελοκήπων.
Λίγους μήνες πριν φτάσουν οι πρόσφυγες στους Αμπελόκηπους, μια τοπική ομάδα που είχε αρχίσει ήδη να «μαζεύει κόσμο» καταφέρνει να εξασφαλίσει από τον Δήμο Αθηναίων ένα χωράφι στην περιοχή για να χτίσει το γήπεδό της. Είναι ο Παναθηναϊκός και εκεί θα φτιαχνόταν ένα από τα ιστορικότερα γήπεδα στην Ελλάδα.
Τα κείμενα της εποχής μιλούν για άγριες συμπλοκές μεταξύ Παναθηναϊκών και προσφύγων, οι οποίοι ζητούσαν να χτιστούν προσφυγικές κατοικίες στον χώρο που θα γινόταν το γήπεδο.
Τελικά, η σύγκρουση σταματά όταν ο Δήμος Αθηναίων αποφασίζει να δώσει προς ανοικοδόμηση το χωράφι όπου σήμερα βρίσκονται τα προσφυγικά, ακριβώς πάνω από το γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας.
«Μέσα στις παράγκες υπήρχαν άνθρωποι που δεν ήταν παναθηναϊκοί αλλά αμυνίτες» θυμάται ο Γιάννης Αβορίτης.
Τα χρόνια περνούν, η Κατοχή και ο Εμφύλιος τελειώνουν και η ομάδα των προσφύγων των Αμπελοκήπων φτάνει το 1959 να παίζει στη Β' Εθνική.
Το όνομά της, μάλιστα, αναγράφεται στο πρώτο δελτίο του ΠΡΟΠΟ που εκδόθηκε την 1η Μαρτίου 1959. Περιείχε Παναθηναϊκό, Ολυμπιακό, ΑΕΚ, ΠΑΟΚ αλλά και ομάδες όπως ο «Παύλος Μελάς» και ο «Θρίαμβος», που με το πέρασμα των χρόνων χάθηκαν από τον ποδοσφαιρικό χάρτη, σαν την Άμυνα.
Λίγο πριν η ομάδα θα «συναντιόταν» με έναν από τους καλύτερους εγχώριους ποδοσφαιριστές που έχει βγάλει ποτέ το άθλημα, τον Μίμη Δομάζο.
Για τα πρώτα χρόνια της καριέρας του έχει μιλήσει και ο ίδιος αρκετές φορές. Κι αυτός μεγάλωσε στα Κουντουριώτικα.
«Όταν πήγα στην Άμυνα, 13 χρονών, με δηλώσανε δύο χρόνια μεγαλύτερο για να μπορώ να βγάλω δελτίο και να συνεχίσω να παίζω» είχε δηλώσει σε συνέντευξή του στον Γιάννη Πανταζόπουλο και τη LiFO τον περασμένο Απρίλιο ο Μίμης Δομάζος.
Ο Παναθηναϊκός τον είδε να παίζει στις αλάνες της παραγκούπολης και τον πήρε.
«Δεν είναι μόνο ο Δομάζος όμως. Έχουμε βγάλει κι άλλους παίκτες που έχουν παίξει στην Α' Εθνική. Κρητικός, Στασινόπουλος, Σταματίου...» Όσο εγώ προσπαθούσα να θυμηθώ ποιοι ήταν αυτοί οι παίκτες, ο «πρόεδρος» συνεχίζει να απαριθμεί, χωρίς να ξεχνάει ούτε ένα όνομα. «Θες να σου πω όλη την εντεκάδα;» μου λέει και ξεσπάει στα γέλια, μαζί με αυτόν και οι υπόλοιποι της παρέας, οι οποίοι τον χτυπούν την πλάτη.
«Τότε ήταν πιο εύκολο να παίξεις στην Α' Εθνική απ' ό,τι σήμερα. Ούτε λεφτά υπήρχαν, ούτε ξένοι ποδοσφαιριστές, ούτε τίποτα. Παίζανε για τη φανέλα. Το μόνο που κυνηγούσαν ήταν κάνα βύσμα για να μπουν στη ΔΕΗ ή στις δημόσιες υπηρεσίες» λέει γελώντας ο Γιάννης Γεωργίου, συνταξιούχος πλέον ποδοσφαιριστής που ξεκίνησε και τελείωσε την καριέρα του στην Άμυνα Αμπελοκήπων.
Τα χρόνια περνούσαν, στο ελληνικό ποδόσφαιρο έπεσε χρήμα και η ομάδα άρχισε να αποδυναμώνεται. Τη δεκαετία του 1960 οι παράγκες γκρεμίστηκαν και οι πρόσφυγες, οι γονείς των οποίων «έχτισαν» την Άμυνα, έπρεπε να φύγουν και να μείνουν στα καινούργια τους σπίτια στον Καρέα, στον Ταύρο και στον Νέο Κόσμο.
«Αυτό ήταν. Η ομάδα είχε χάσει τη βάση της» λέει ο Γιάννης Αβορίτης. Δίπλα ακριβώς, ο σύλλογος με τον οποίον τα πρώτα χρόνια ανταγωνίζονταν, ο Παναθηναϊκός, είχε γίνει μία από τις μεγαλύτερες ομάδες της Ελλάδας.
Τη δεκαετία του 1990 γράφονται οι τελευταίες σελίδες της ιστορίας του συλλόγου.
«Υπήρχαν μόνο 3 γήπεδα για φιλοξενήσουν δεκάδες ομάδες της Αθήνας. Γι' αυτό διαλύθηκε η ομάδα» καταλήγει ο Γιάννης Αβορίτης.
Τα τελευταία χρόνια πριν από τη διάλυση της ομάδα, στα τοπικά της Αθήνας, ο Παναθηναϊκός τής επέτρεψε να κάνει κάποιους αγώνες στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας, εκεί όπου τη δεκαετία του 1920 πρόσφυγες και Παναθηναϊκοί συγκρούονταν για την κυριότητα του χώρου.
Δίπλα σ' αυτό το γήπεδο, ένα καλοκαιρινό βράδυ όπως το αποψινό, στο οινομαγειρείο του Τριφυλλιού οι παλαίμαχοι της Άμυνας συνεχίζουν να λένε ιστορίες από τα παλιά.
«Ρε, μήπως να ξαναφτιάξουμε την ομάδα;» ρωτάει κάποιος. «Και ποιος θα παίζει; Εμείς δεν μπορούμε να πάρουμε τα πόδια μας» του απαντούν και αρχίζουν να γελάνε.
