Βρέθηκε η πρώτη «αιρετική» επιστολή του Γαλιλαίου

Βρέθηκε η πρώτη «αιρετική» επιστολή του Γαλιλαίου Facebook Twitter
0

Καταχωνιασμένη στα αρχεία της Βασιλικής Εταιρείας επιστημών της Βρετανίας, βρέθηκε μία ιστορική, πρωτότυπη επιστολή του Γαλιλαίου, που θεωρούνταν χαμένη.

Πρόκειται για γράμμα του Γαλιλαίου σε έναν Ιταλό φίλο του, στο οποίο παρέθετε για πρώτη φορά τα «αιρετικά» ηλιοκεντρικά επιχειρήματά του ενάντια στο δόγμα της Εκκλησίας ότι ο Ήλιος γυρίζει γύρω από τη Γη.

Η επιστολή ρίχνει νέο φως στη μακρόχρονη διαμάχη του Ιταλού φυσικού και αστρονόμου με τις ρωμαιοκαθολικές αρχές, που είχαν ως κατάληξη την καταδίκη του για αίρεση το 1633.

Το επτασέλιδο γράμμα, με την υπογραφή «G.G.» (Galileo Galilei), το οποίο είχε γραφτεί στις 21 Δεκεμβρίου 1613, αποκαλύπτει ότι στο ξεκίνημα της ιστορικής σύγκρουσης επιστήμης-εκκλησίας ο Γαλιλαίος είχε σαφή συνείδηση των κινδύνων και προσπαθούσε να «νερώσει» τους ισχυρισμούς του.

Το εν λόγω γράμμα ήταν γνωστό, καθώς είχαν γίνει αρκετά αντίγραφά του, ενώ υπάρχουν δύο εκδοχές του: μία που εστάλη από «καταδότη» στην Ιερά Εξέταση στη Ρώμη και μία άλλη με πιο μετριοπαθή γλώσσα.

Επειδή έως τώρα είχε χαθεί το πρωτότυπο γράμμα, δεν ήταν σαφές αν η Ιερά Εξέταση είχε «μαγειρέψει» μια πιο «αιρετική» εκδοχή του γράμματος για να τον ενοχοποιήσει περισσότερο (κάτι που ο Γαλιλαίος ισχυριζόταν στους φίλους του) ή αν ο ίδιος είχε πράγματι γράψει το πιο επαναστατικό γράμμα αλλά μετά αποφάσισε να φανεί -ή μάλλον να προσποιηθεί- πιο μετριοπαθής.

Η ανακάλυψη του πρωτότυπου γράμματος, σύμφωνα με το «Nature», δείχνει ότι συνέβη το δεύτερο και ότι ο Γαλιλαίος είπε ψέματα πως δήθεν η Εκκλησία είχε παραποιήσει τα λεγόμενά του.

Αυτός έγραψε μια πιο μετριοπαθή εκδοχή των θεωριών του, έστειλε τη «μαγειρεμένη» επιστολή σε ένα φίλο του, τον μαθηματικό Μπενεντέτο Καστέλι του Πανεπιστημίου της Πίζα, και του ζήτησε να την προωθήσει στο Βατικανό, ότι δήθεν αυτή ήταν η πρωτότυπη επιστολή του και όχι η άλλη, η πιο αιρετική, που είχε ήδη φθάσει στην Ιερά Εξέταση.

Το γράμμα βρισκόταν στην κατοχή της Βασιλικής Εταιρείας επί τουλάχιστον 250 χρόνια, αλλά είχε περάσει απαρατήρητο από τους ιστορικούς. Βρέθηκε από τον μεταδιδακτορικό ερευνητή της ιστορίας της επιστήμης Σαλβατόρε Ρικιάρντο του Πανεπιστημίου του Μπέργκαμο, ο οποίος επισκέφθηκε τη βιβλιοθήκη της Βασιλικής Εταιρείας τον Αύγουστο για άλλο λόγο, αλλά τυχαία έπεσε πάνω στην ιστορική επιστολή.

Όπως είπε, «δεν μπορούσα να πιστέψω ότι είχα ανακαλύψει ένα γράμμα που ουσιαστικά όλοι οι μελετητές του Γαλιλαίου θεωρούσαν σίγουρα χαμένο. Φαινόταν ακόμη πιο απίστευτο, επειδή η επιστολή δεν είχε βρεθεί σε κάποια άσημη βιβλιοθήκη, αλλά στη βιβλιοθήκη της Βασιλικής Εταιρείας».

Ο Ρικιάρντο και άλλοι ερευνητές έκαναν αναλυτική παρουσίαση του ευρήματός τους στο περιοδικό «Notes and Records» της Βασιλικής Εταιρείας.

Στην επιστολή ο Γαλιλαίος για πρώτη φορά τονίζει ότι η επιστημονική έρευνα πρέπει να είναι απαλλαγμένη από το θεολογικό δόγμα, αναφέρει ότι οι αναφορές της Βίβλου σε αστρονομικά συμβάντα δεν πρέπει να ληφθούν υπόψη στην κυριολεξία και επισημαίνει ότι οι θρησκευτικές αρχές που ισχυρίζονται το αντίθετο, δεν έχουν τις κατάλληλες γνώσεις για να κρίνουν σωστά.

Αναφέρει πάντως ότι το ηλιοκεντρικό μοντέλο, ότι η Γη περιφέρεται πέριξ του Ηλίου, που είχε παρουσιάσει ο πολωνός αστρονόμος Κοπέρνικος πριν περίπου 70 χρόνια (το 1543), δεν είναι ασύμβατο με τη Βίβλο.

Ο Γαλιλαίος, ο οποίος ζούσε στη Φλωρεντία, είχε γράψει χιλιάδες γράμματα, μερικά από τα οποία αποτελούν μικρές επιστημονικές πραγματείες. Συχνά γίνονταν αντίγραφα των επιστολών του και κυκλοφορούσαν από χέρι σε χέρι.

Το συγκεκριμένο γράμμα στον Καστέλι, που διασώζεται σε δύο εκδοχές, θεωρείται από τα σημαντικότερα. Η πιο «σκληρή» εκδοχή του, που σήμερα σώζεται στα μυστικά αρχεία του Βατικανού, εστάλη στην Ιερά Εξέταση στη Ρώμη, στις 7 Φεβρουαρίου 1615, από τον δομινικανό μοναχό Νικολό Λορίνι.

Λίγες μέρες μετά, στις 16 Φεβρουαρίου, ο Γαλιλαίος έγραψε στον κληρικό φίλο του στη Ρώμη Πιέρο Ντίνι, λέγοντάς του ότι το γράμμα με το οποίο ο Λορίνι τον «κάρφωσε» στην Ιερά Εξέταση, δεν ήταν το αυθεντικό και του προώθησε μια λιγότερο «εμπρηστική» εκδοχή της επιστολής, που ισχυρίστηκε ότι είναι η σωστή, γι' αυτό ζήτησε από τον Ντίνι να τη στείλει στους θεολόγους του Βατικανού (ώστε να περιορίσει τη ζημιά που θα του έκανε η προηγούμενη επιστολή). Μόνο που έλεγε ψέματα, καθώς όντως είχε γράψει το αρχικό γράμμα.

Στη λιγότερο προκλητική επιστολή, ο Γαλιλαίος, μεταξύ άλλων, εκφράζει τις ανησυχίες του ότι η Ιερά Εξέταση «μπορεί εν μέρει να εξαπατηθεί από απάτη», που του έχουν στήσει οι εχθροί του.

Με όλα αυτά είχε δημιουργηθεί μεγάλο μπέρδεμα στους μελετητές. Η ανακάλυψη όμως του υπογεγραμμένου από τον ίδιο πρωτοτύπου στη Βασιλική Εταιρεία, το οποίο έχει τον γραφικό χαρακτήρα του, δείχνει ότι ο ίδιος ο Γαλιλαίος επιχείρησε να «νερώσει» το αρχικό γράμμα του που είχε πέσει στα χέρια της Ιεράς Εξέτασης.

Με δεδομένο ότι λίγα χρόνια πριν, το 1600, η Ιερά Εξέταση είχε κάψει στην πυρά τον Δομινικανό κληρικό και μαθηματικό Τζιορντάνο Μπρούνο για αιρετικές απόψεις που περιλάμβαναν την υποστήριξη του ηλιοκεντρικού μοντέλου του Κοπέρνικου, ο Γαλιλαίος δικαιολογημένα ανησυχούσε και για τη δική του τύχη.

Τελικά, το 1633, καταδικάσθηκε για αίρεση. Ωστόσο, η ποινή ήταν μόνο κατ' οίκον περιορισμός, στον οποίο υποβλήθηκε για τα τελευταία εννέα χρόνια της ζωής του.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τech & Science
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δεινόσουχος: Ο γιγάντιος πρόγονος των κροκοδείλων που κυνηγούσε δεινόσαυρους και άντεχε το αλμυρό νερό

Τech & Science / Δεινόσουχος: Ο γιγάντιος πρόγονος των κροκοδείλων που κυνηγούσε δεινόσαυρους και άντεχε το αλμυρό νερό

Ο Δεινόσουχος, ένας τεράστιος προϊστορικός συγγενής των κροκοδείλων, μπορούσε να τρώει δεινόσαυρους και να διασχίζει θάλασσες χάρη στην ανοχή του στο αλμυρό νερό. Νέα μελέτη ανατρέπει όσα γνωρίζαμε για την εξέλιξή του.
LIFO NEWSROOM
Πρωτοποριακή μελέτη: Ενήλικες με αλλεργία στα φιστίκια μπορούν να μειώσουν την ευαισθησία τους σε αυτά

Τech & Science / Πρωτοποριακή μελέτη: Ενήλικες με αλλεργία στα φιστίκια μπορούν να μειώσουν την ευαισθησία τους σε αυτά

Νέα έρευνα δείχνει ότι η καθημερινή έκθεση σε μικρές δόσεις φιστικιού μπορεί να μειώσει τις αλλεργικές αντιδράσεις σε ενήλικες με σοβαρή αλλεργία - Ελπίδες για νέα θεραπευτική προσέγγιση
LIFO NEWSROOM
Σεισμοί βαθιά κάτω από τη Σιέρα Νεβάδα αποκαλύπτουν πώς σχηματίζονται οι ήπειροι

Τech & Science / Σεισμοί βαθιά κάτω από τη Σιέρα Νεβάδα στην Καλιφόρνια αποκαλύπτουν πώς σχηματίζονται οι ήπειροι

Ασυνήθιστοι σεισμοί σε βάθη έως και 40 χλμ. κάτω από τη Σιέρα Νεβάδα δείχνουν ότι η λιθόσφαιρα της Γης αποκολλάται. Μια σπάνια ματιά σε μια διαδικασία που δημιουργεί ηπείρους
LIFO NEWSROOM
Φαρμακευτική κάνναβη: Η μεγαλύτερη μελέτη μέχρι σήμερα αναδεικνύει τις θεραπευτικές της δυνατότητες στον καρκίνο

Τech & Science / Φαρμακευτική κάνναβη: Η μεγαλύτερη μελέτη μέχρι σήμερα αναδεικνύει τις θεραπευτικές της δυνατότητες στον καρκίνο

Η ανάλυση αποσκοπεί στην εδραίωση της συμφωνίας σχετικά με τις δυνατότητες της κάνναβης ως θεραπεία του καρκίνου, λέει ο επικεφαλής της έρευνας
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΓΑΠΗ ΒΑΡΟΥΝΗ
Περιπλανώμενη μαύρη τρύπα, επτά φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο, εντοπίστηκε στον γαλαξία μας

Τech & Science / Περιπλανώμενη μαύρη τρύπα, επτά φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο, εντοπίστηκε στον γαλαξία μας

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η μαύρη τρύπα σχηματίστηκε πριν από εκατομμύρια χρόνια από την κατάρρευση ενός τεράστιου άστρου και έκτοτε ταξιδεύει μόνη στον Γαλαξία
LIFO NEWSROOM