Τι ακριβώς συνέβη σήμερα τα ξημερώματα στο Ισραήλ;
Χιλιάδες ρουκέτες έπληξαν το Ισραήλ και μέλη της Χαμάς διείσδυσαν στη χώρα, σκοτώνοντας, βασανίζοντας και απαγάγοντας Ισραηλινούς πολίτες. Οι πρώτες πληροφορίες ανέφεραν ότι τα μέλη της Χαμάς επιτέθηκαν σε Φεστιβάλ Νεολαίας, την ίδια στιγμή που οι ρουκέτες από τις 6:30 το πρωί έπληξαν πάνω από 20 στόχους, μετά από μήνες αυξανόμενης βίας στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση. Μάλιστα, αξιωματούχοι έκαναν λόγο για την πλέον αιματηρή επίθεση από τις απαρχές της αραβο-ισραηλινή σύγκρουσης το 1967.
—Το ότι υπήρξε άμεση ανάληψη ευθύνης από τη Χαμάς σημαίνει κάτι;
Όντως, η Χαμάς ανέλαβε την ευθύνη, επαιρόμενη για την εκτόξευση τουλάχιστον 5.000 ρουκετών εναντίον του Ισραήλ. «Αποφασίσαμε να βάλουμε ένα τέλος σε όλα τα εγκλήματα της κατοχής (του Ισραήλ), ο χρόνος τους για να αλωνίζουν χωρίς να λογοδοτούν έχει τελειώσει», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Ezzedine al-Qassam Brigades, η στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς. «Ανακοινώνουμε την επιχείρηση Al-Aqsa Flood και εκτοξεύσαμε, στο πρώτο χτύπημα των 20 λεπτών, περισσότερες από 5.000 ρουκέτες», συνεχίζει η ανακοίνωση.
Αυτό όμως είναι απλώς μία ανακοίνωση. Εκείνο που συγκλονίζει είναι η ένταση της επίθεσης και η αγριότητα των μελών της Χαμάς εναντίον αμάχων, ειδικά απέναντι σε γυναικόπαιδα. Ήδη υπάρχουν μαρτυρίες,φωτογραφίες και βίντεο με μέλη της Χαμάς να επιτίθενται σε γυναίκες, να τις απαγάγουν, ενώ ήδη υπάρχουν πληροφορίες για τιμωρητικούς βιασμούς στη μέση του δρόμου και θηριωδίες εναντίον νεαρών ανδρών, χωρίς ωστόσο να επιβεβαιώνονται για την ώρα από τα επίσημα ειδησεογραφικά πρακτορεία, παρά μόνο από τις εικόνες φρίκης που κάνουν τον γύρο των social media.
—Μια ερώτηση: στηρίζουν οι Παλαιστίνιοι τις πολεμικές ενέργειες της Χαμάς;
Όχι. Όχι όλοι τουλάχιστον και όχι όσοι γνωρίζουν τις προσπάθειες των τελευταίων ετών για αποκλιμάκωση. Η πλειοψηφία των Παλαιστινίων στηρίζει τις προσπάθειες βιώσιμης λύσης για την Παλαιστίνη, όχι τα εγκλήματα της Χαμάς. Μάλιστα, ο απλός κόσμος γνωρίζει ότι η σημερινή κτηνωδία εναντίον του Ισραήλ, όχι μόνο δεν πρόκειται να βοηθήσει πουθενά, αλλά δημιουργεί μία νέα βαθιά προβληματική και βαμμένη με αίμα αθώων περίοδο στις σχέσεις των δύο πλευρών. Πάντως, αναλυτές και πολίτες συμφωνούν στο ότι η χρονική συγκυρία σε συνδυασμό με την ένταση της επίθεσης προμηνύει έναν εξαιρετικά δύσκολο χειμώνα που θα επεκταθεί πολύ μακρύτερα του Ισραήλ.
—Δηλαδή; Επίσης, γιατί τώρα και γιατί έτσι;
Γιατί, σύμφωνα με τους διεθνείς αναλυτές, το Παλαιστινιακό ήταν το βασικό εμπόδιο για τη συμφωνία Ισραήλ – Σαουδικής Αραβίας, η οποία γινόταν με διαμεσολαβητή τις ΗΠΑ και φυσικά σηματοδοτεί εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Η μεν Σαουδική Αραβία επιθυμούσε ήπιους τόνους στη συζήτηση του Παλαιστινιακού, ωστόσο δεν έπαυαν οι αλυσιδωτές πιέσεις προς τις ΗΠΑ και τον Μπένγιαμιν Νετανιάχου. Όπως εξήγησε στη LiFO έμπειρος διπλωμάτης, στην παρούσα φάση η επίθεση της Χαμάς μοιάζει ανεξήγητη αφού δεν εξυπηρετεί ούτε τις ΗΠΑ ούτε καν την Παλαιστίνη. Για να δοθεί απάντηση, όπως χαρακτηριστικά είπε, θα πρέπει να γίνει διαφορετικά η ερώτηση: «Ποιος ωφελείται από τη δημιουργία χάους στη Μέση Ανατολή;». Όπως αναφέρει η ίδια πηγή «κατ’ αρχάς η Τουρκία και στη συνέχεια η Ρωσία. Η μεν πρώτη έχει ήδη ξεκινήσει εχθροπραξίες εναντίον των Κούρδων της Συρίας και του Ιράκ, η δε δεύτερη παρακολουθεί την αποτυχία μίας σημαντικής, κεφαλαιώδους συμφωνίας, χωρίς την παραμικρή της ανάμειξη».
—Ποιο είναι το ιστορικό πλαίσιο των εχθροπραξιών ανάμεσα στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη;
Μετά την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, η Βρετανία απέκτησε τον έλεγχο της Παλαιστίνης, η οποία κατοικείτο από εβραϊκή μειονότητα και αραβική πλειοψηφία. Η διεθνής κοινότητα ανέθεσε στη Βρετανία τη δημιουργία μιας εβραϊκής πατρίδας στην Παλαιστίνη, γεγονός που αύξησε τις εντάσεις μεταξύ των δύο ομάδων. Κατά τις δεκαετίες του 1920 και 1940, ο αριθμός των Εβραίων μεταναστών στην Παλαιστίνη αυξήθηκε σημαντικά, καθώς πολλοί Εβραίοι αναζήτησαν εκεί καταφύγιο στον απόηχο του Ολοκαυτώματος.
Οι τριβές μεταξύ Εβραίων και Αράβων, καθώς και η αντίσταση στη βρετανική κυριαρχία, εντάθηκαν. Το 1947, τα Ηνωμένα Έθνη ψήφισαν τη διαίρεση της Παλαιστίνης σε ξεχωριστά εβραϊκά και αραβικά κράτη, με την Ιερουσαλήμ υπό διεθνή διοίκηση. Η εβραϊκή ηγεσία αγκάλιασε το σχέδιο, αλλά η αραβική πλευρά το απέρριψε και δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
Το 1948, μη μπορώντας να τερματίσουν τη διαμάχη, οι βρετανικές αρχές αποσύρθηκαν και οι Εβραίοι ηγέτες διακήρυξαν την ίδρυση του Ισραήλ. Πολλοί Παλαιστίνιοι διαφώνησαν και ακολούθησε πόλεμος. Οι γειτονικές αραβικές χώρες επενέβησαν με στρατιωτική δύναμη. Εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι έφυγαν ή εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους σε αυτό που αποκαλούν Al Nakba, ή «Η Καταστροφή».
Με την πάροδο των ετών, Ισραήλ και Παλαιστίνη ενεπλάκησαν σε αρκετές συγκρούσεις, κάποιες μικρότερης έντασης και κάποιες καταστροφικής έκβασης, με χιλιάδες νεκρούς.
Το 1987, η Χαμάς, ακρωνύμιο του Harakat al-Muqawama al-Islamiya (Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης), μια πολιτική ομάδα με στρατιωτικές προεκτάσεις, ιδρύθηκε από τον Παλαιστίνιο κληρικό Σεΐχη Ahmed Yassin ως πολιτικός βραχίονας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, μιας υπερεθνικής σουνιτικής ισλαμιστικής οργάνωσης.
Οι δύο παλαιστινιακές εξεγέρσεις ή «Ιντιφάντα» επηρέασαν βαθιά τις ισραηλινο-παλαιστινιακές σχέσεις, ιδίως η δεύτερη, η οποία έθεσε τέλος στην ειρηνευτική διαδικασία της δεκαετίας του 1990 και εγκαινίασε μια νέα εποχή συγκρούσεων. Και στις δύο ιντιφάντες είχε εμπλακεί η Χαμάς.
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον συγκάλεσε τη σύνοδο κορυφής του Καμπ Ντέιβιντ στις 11 Ιουλίου 2000, φέρνοντας σε επαφή τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Εχούντ Μπαράκ και τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Γιάσερ Αραφάτ για εντατικές διαπραγματεύσεις για το τελικό καθεστώς, αλλά η σύνοδος κατέληξε χωρίς ευνοϊκό αποτέλεσμα, επιδεινώνοντας περαιτέρω τις σχέσεις μεταξύ των δύο εθνών.
—Και τώρα;
Υπό το φως της τελευταίας ατιμωτικής επίθεσης της Χαμάς, η οποία και συνιστά τρομοκρατικό χτύπημα ολκής και της απάντησης με πόλεμο από την πλευρά του Ισραήλ, η αποκλιμάκωση στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη ας θεωρείται ουτοπία. Από την πλευρά της Παλαιστίνης, πολλοί επικαλούνται ως αφορμή για την πρωινή επίθεση το γεγονός ότι Ισραήλ και Αίγυπτος με το να διατηρούν αυστηρό έλεγχο των συνόρων της Γάζας σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν τη Χαμάς να αποκτήσει όπλα, τελικά οδήγησαν σε ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, με πολλούς ανθρώπους να αγωνίζονται να έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά όπως τα στοιχειώδη τρόφιμα και το νερό.
Οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη ισχυρίζονται ότι υποφέρουν λόγω των ισραηλινών ενεργειών, όπως ο αποκλεισμός της Γάζας, η κατασκευή του φράγματος στη Δυτική Όχθη και η καταστροφή παλαιστινιακών σπιτιών.
Από την άλλη, το Ισραήλ υποστηρίζει ότι ενεργεί μόνο για να αμυνθεί στην παλαιστινιακή βία, επικαλούμενο το γεγονός ότι η Χαμάς έχει εκτοξεύσει χιλιάδες ρουκέτες στο ισραηλινό έδαφος και ότι Παλαιστίνιοι μαχητές έχουν πραγματοποιήσει πολυάριθμες επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών πολιτών.
—Κάτι δεν έχουμε καταλάβει εδώ;
Ναι. Ότι δεν πρόκειται απλώς για μία συντονισμένη επίθεση, την πλέον αιματηρή των τελευταίων ετών εναντίον του Ισραήλ που οδήγησε σε αυτόματη κήρυξη πολέμου, αλλά ότι εισερχόμαστε σε φάση οδυνηρών εξελίξεων σε ακόμα ένα σημείο του παγκόσμιου Άτλαντα: μετά τον Καύκασο και τα Βαλκάνια το μόνο που έλειπε ήταν μία κτηνωδία στη Μέση Ανατολή. Και αυτή μόλις ξεκίνησε.
