ΜΠΟΡΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΑΣΜΕΝΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ να μη δέχθηκαν την Ελλάδα να συμμετάσχει στην περίφημη διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη, αλλά μέσα από τη συμμετοχή της στην επιχείρηση «Ειρήνη» για την επιτήρηση του εμπάργκο όπλων, της ανέθεσαν να παρακολουθεί τις τουρκικές φρεγάτες που συνοδεύουν τα ύποπτα πλοία! Και φυσικά η Τουρκία, που συμμετείχε στη διάσκεψη, διαβεβαιώνοντας ότι θα σεβαστεί το εμπάργκο, εξακολουθεί να κάνει ανεμπόδιστη τη δουλειά της. Το φιάσκο της περασμένης εβδομάδας ήταν αποκαλυπτικό.
Η επιχείρηση «Irini» που αντικατέστησε την επιχείρηση «Sophia» του 2015 και αφορούσε την επιτήρηση της λαθραίας διακίνησης, είναι μια στρατιωτική επιχείρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Μεσόγειο, η οποία συγκροτήθηκε για να ελέγξει το εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλλει ο ΟΗΕ στη Λιβύη, με χρήση εναέριων και θαλάσσιων μέσων, καθώς και επιθεωρήσεις σκαφών, όταν υπάρχουν υπόνοιες ότι αυτά μεταφέρουν όπλα προς τη Λιβύη.
Ως γνωστόν, μετά τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς και την πτώση του Καντάφι το 2011, η Λιβύη, μια από τις πλουσιότερες χώρες της Αφρικής, έχει διαλυθεί και βυθιστεί στο χάος με ατελείωτες συγκρούσεις και εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους.
Τα τελευταία χρόνια η Λιβύη έχει δύο κυβερνήσεις και δύο κοινοβούλια που ελέγχουν τμήματα της χώρας και διεκδικούν την εξουσία του συνόλου της. Είναι η κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (ΚΕΣ) του Φαγέζ αλ Σαράτζ, που αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ και έχει την έδρα της στην πρωτεύουσα της Τρίπολης, και η κυβέρνηση του πολέμιου των τζιχαντιστών Χαλίφα Χαφτάρ στην ανατολική Λιβύη, με έδρα στο Τομπρούκ, που συσπειρώνει κυρίως τις δυνάμεις που είναι αντίθετες με τους ισλαμιστές.
Τον περασμένο Ιανουάριο η Τουρκία άρχισε να στέλνει στρατιωτικούς στη Λιβύη για να ενισχύσει τις δυνάμεις του Σαράτζ, παρεμβαίνοντας ανοιχτά, ενώ οργάνωσε και την αποστολή χιλιάδων ισλαμιστών μισθοφόρων από τη Συρία, πρώην μαχητών του λεγόμενου Ελεύθερου Συριακού Στρατού.
Όταν η Τουρκία προσέφερε την υποστήριξή της με μισθοφόρους, όπλα και χρήματα στον Σαράτζ, με αντάλλαγμα το τουρκολιβυκό σύμφωνο για την ΑΟΖ, η ελληνική κυβέρνηση δεν άσκησε βέτο στην αναγνώριση της κυβέρνησής του από την ΕΕ, τον Απρίλιο του 2019, ως μόνης νόμιμης κυβέρνησης, διευκολύνοντας τα σχέδια του Ερντογάν εναντίον της.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταγγείλει την εμπλοκή της Τουρκίας στην εμφύλια διαμάχη, αλλά παράλληλα καταγγέλλει και τη Ρωσία, την οποία κατηγορεί ότι υποστηρίζει τις δυνάμεις του Χαφτάρ.
Η Τουρκία πάντως, παρά τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τη διεθνή διάσκεψη του Βερολίνου «για την ειρήνευση στη Λιβύη», σύμφωνα με πλήθος καταγγελιών και δημοσιευμάτων, αδιαφορεί πλήρως και παραβιάζει συνεχώς το εμπάργκο όπλων που έχει επιβληθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ οι δυνάμεις του Σαράτζ βρισκόταν σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση μέχρι πριν από μερικούς μήνες, τελευταία σημειώνει αρκετές επιτυχίες εναντίον των δυνάμεων του Χαφτάρ, χάρη στη στρατιωτική υποστήριξη και τη βοήθεια του Ερντογάν.
Οι συμμετέχοντες στην περίφημη διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη, στις 19 Ιανουαρίου 2020, για την οποία έγινε τόσος θόρυβος (και στην οποία η Ελλάδα, αν και το ζήτησε, δεν συμμετείχε, επειδή δεν το ήθελε η Τουρκία) δεσμεύτηκαν να σεβαστούν το εμπάργκο όπλων που έχει θεσπιστεί. Στις 17 Φεβρουαρίου το Συμβούλιο συμφώνησε για την έναρξη νέας επιχείρησης στη Μεσόγειο, που της έδωσαν το ελληνικό όνομα «Ειρήνη».
Η ΕΕ εγκαινιάζει την επιχείρηση «Irini» για την επιβολή του εμπάργκο όπλων κατά της Λιβύης
Η επιχείρηση «Irini» τελεί υπό τον έλεγχο των κρατών μελών της ΕΕ και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, Josep Borrell, ενώ του επιχειρησιακού σκέλους ηγείται ο Ιταλός αντιναύαρχος Fabio Agostini και η έδρα της βρίσκεται στη Ρώμη.
Η πανδημία, αλλά και διάφορα άλλα προβλήματα που προέκυψαν, καθυστέρησαν τη συγκρότησή της σε σχέση με το αρχικό πλάνο. Κάποια κράτη-μέλη της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και η Ιταλία, εξέφραζαν την ανησυχία ότι η παρουσία ευρωπαϊκών πλοίων στην περιοχή θα λειτουργούσε ως πόλος έλξης μεταναστών. Έλεγαν ότι οι διακινητές θα εκμεταλλεύονταν την παρουσία τους, προκαλώντας ναυάγια με μετανάστες, προκειμένου να τους διασώσουν, όπως είναι υποχρεωμένοι. Ο Ζ. Μπορέλ είχε παραδεχθεί ότι «εκκρεμούσαν κάποια ζητήματα» σχετικά με την κατανομή στα κράτη-μέλη των προσφύγων και μεταναστών που θα διασώζονταν στο πλαίσιο της επιχείρησης.
Τη λύση στο αδιέξοδο που είχε δημιουργηθεί τότε έδωσε η Ελλάδα, καθώς ήταν η μόνη χώρα που δέχθηκε να διαθέσει ένα δικό της λιμάνι στην Κρήτη, ως «λιμάνι πρώτης αποβίβασης» τυχόν διασωθέντων στο πλαίσιο των περιπολιών. Έτσι καθησύχασε τις χώρες που ανησυχούσαν και δέχτηκαν τελικά να συναινέσουν.
Όσον αφορά την ουσία της αποστολής, πολλοί αναλυτές ήταν εξαρχής επιφυλακτικοί εκτιμώντας ότι είναι απλώς «στάχτη στα μάτια» και στην πραγματικότητα η απόφαση της ΕΕ για επιτήρηση του εμπάργκο όπλων προς τη Λιβύη ήταν προσχηματική.
Τα πρόσφατα περιστατικά της περασμένης Τρίτης μάλλον επιβεβαίωσαν όσους θεωρούσαν την «Ειρήνη» κενό γράμμα, όταν η ελληνική φρεγάτα «Σπέτσες» βρέθηκε αντιμέτωπη με πλοία του τουρκικού στόλου, τα οποία ήταν εκεί για να εξασφαλίσουν την ανεμπόδιστη μεταφορά στρατιωτικού υλικού προς τον σύμμαχο του Ερντογάν, Σαράτζ, με τον οποίο υπέγραψε το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο που αμφισβητεί τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Βέβαια όταν η Τουρκία προσέφερε την υποστήριξή της με μισθοφόρους, όπλα και χρήματα στον Σαράτζ, με αντάλλαγμα το τουρκολιβυκό σύμφωνο για την ΑΟΖ, η ελληνική κυβέρνηση δεν άσκησε βέτο στην αναγνώριση της κυβέρνησής του από την ΕΕ, τον Απρίλιο του 2019, ως μόνης νόμιμης κυβέρνησης, διευκολύνοντας τα σχέδια του Ερντογάν εναντίον της. Αλλά και όταν πρόσφατα ανακοίνωσαν το παράνομο μνημόνιο, φάνηκε να την έπιασαν πάλι στον ύπνο.
Την περασμένη Τρίτη ένα εμπορικό πλοίο με την ονομασία CIRKIN και με σημαία Τανζανίας ξεκίνησε από την Τουρκία, συνοδευόμενο από τρεις τουρκικές φρεγάτες και πέρασε τα Δαρδανέλια πλέοντας προς τη Λιβύη. Ο Ιταλός διοικητής της επιχείρησης «Irini», από τη Ρώμη όπου βρισκόταν, έδωσε εντολή απονήωσης του Aegean Hawk Sikorsky, του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, προκειμένου να πλησιάσει το ύποπτο πλοίο και να το ελέγξει. Τότε, σύμφωνα με τα ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκαν, πήραν απάντηση από μία τουρκική φρεγάτα ότι «το πλοίο βρίσκεται υπό κρατική προστασία της Τουρκίας» και να φύγουν. Και τι μπορούσε να κάνει άλλωστε μία φρεγάτα απέναντι σε τρεις;
Τότε ο Ιταλός διοικητής διέταξε το πλήρωμα του ελληνικού ελικοπτέρου να επιστρέψει στη φρεγάτα «Σπέτσες», δίνοντας νέα εντολή στο ελληνικό πλοίο να γίνει... σκιά του ύποπτου φορτηγού πλοίου, καθώς και των τουρκικών φρεγατών που το συνόδευαν. Άλλα πολεμικά πλοία που θα μπορούσαν να σπεύσουν στο σημείο, από ό,τι φάνηκε, δεν υπήρχαν. Κάποια γαλλικά πλοία θα βρίσκονταν στην περιοχή σε 72 ώρες. Έτσι οι Τούρκοι έκαναν τη δουλειά τους ανενόχλητοι όπως κάθε φορά.
Όπως φάνηκε από το φιάσκο της περασμένης Τρίτης, η ευρωπαϊκή ναυτική δύναμη «Irini» επιχειρούσε στην περιοχή μόνο με ένα πολεμικό πλοίο για να ελέγχει την τήρηση του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη και αυτό ήταν η ελληνική φρεγάτα «Σπέτσες».
Και για να γίνει πιο γκροτέσκο το σκηνικό, την επόμενη μέρα ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που μαζί με τον Ερντογάν ακολουθούν την τακτική «μια στο καρφί και μια στο πέταλο», κάλεσε τις ΗΠΑ να «παίξουν πιο ενεργό ρόλο στη Λιβύη», όπου Ρώσοι μισθοφόροι μάχονται στο πλευρό του Χαφτάρ, λες και δεν είναι οι ίδιοι που έχουν συμμαχήσει με τη Ρωσία για να τους πιέζουν.
Με δυο λόγια, η «Ειρήνη» αποδεικνύεται φάρσα, όπως και το εμπάργκο όπλων στην Λιβύη.
σχόλια