Ο πρεσβευτής της Ουκρανίας στην πρωτεύουσα της Τουρκίας, Άγκυρα, Βασίλι Μπόντναρ, δήλωσε στο CNN Türk ότι η Ουκρανία σχεδιάζει να προμηθευτεί τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη πέμπτης γενιάς, KAAN, στο μέλλον.
«Ουκρανοί εμπειρογνώμονες εργάζονται στο πλαίσιο του έργου για τη δημιουργία κινητήρα για το τουρκικό εθνικό μαχητικό KAAN. Αυτή δεν είναι μια νέα ιστορία. Έχουμε αρκετές έμπειρες εταιρείες ανάπτυξης κινητήρων», είπε ο Μπόντναρ.
Ο πρέσβης εξέφρασε την άποψη ότι το τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος θα μπορούσε να γίνει ανταγωνιστής των αμερικανικών αεροσκαφών, προσθέτοντας ότι η Ουκρανία σχεδιάζει να το αγοράσει.
«Η Ουκρανία θα αποκτήσει επίσης τα KAAN. Και δεν θα περιοριστούμε στην αγορά τους, θα τα χρησιμοποιήσουμε και ξέρουμε πού ακριβώς», είπε ο Πρέσβης.
Η Τουρκία αναζητά ξένους εταίρους που θα μπορούσαν να μειώσουν τη δική της οικονομική επιβάρυνση από το πρόγραμμα. Δεδομένης της ουκρανοτουρκικής συνεργασίας στον αμυντικό τομέα, η εμπλοκή ουκρανικών επιχειρήσεων στο αναπτυξιακό πρόγραμμα KAAN είναι αρκετά πιθανή.
Το ανέτοιμο ΚΑΑΝ
Η ανάπτυξη του αεροσκάφους πραγματοποιείται σταδιακά, επομένως σημαντικά οπλικά συστήματα θα εγκατασταθούν μόνο σε μεταγενέστερα πρωτότυπα. Το μαχητικό, το οποίο ήταν παλαιότερα γνωστό ως MMU (Milli Muharip Ucak), ή TF-X την 1η Μαΐου 2023, ονομάστηκε επίσημα KAAN.
Η Τουρκία προσπαθεί να παράγει ένα εγχωρίως σχεδιασμένο και κατασκευασμένο μαχητικό. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με τη σκοπιμότητα αυτού του έργου, ειδικά όταν πρόκειται για την προμήθεια κινητήρων και, ακόμα κι αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, δεν θα αρχίσει να τίθεται σε λειτουργία πριν από το 2030, το νωρίτερο.
Οι Τούρκοι έχουν στόχο να δημιουργήσουν ένα μαχητικό αεροσκάφος που θα έχει χαμηλή ορατότητα ραντάρ και υψηλή ικανότητα ελιγμών. Θα διαθέτει σύγχρονο οπτικο-ηλεκτρονικό σύστημα εντοπισμού και ραντάρ επί του σκάφους. Η παραγωγή τριών πρωτοτύπων MMU Block σχεδιάζεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2026 και ενός πρωτοτύπου Block I έως το 2029.
Η διαδικασία παραγωγής του πρώτου πρωτοτύπου του νέου τουρκικού μαχητικού παρουσιάστηκε τον Νοέμβριο του 2022. Αυτό συνέβη στη γραμμή συναρμολόγησης της Τουρκικής Αεροδιαστημικής Βιομηχανίας (TAI). Η Τουρκική Υπηρεσία Αμυντικής Βιομηχανίας υλοποιεί αυτό το έργο για την πολλά υποσχόμενη αντικατάσταση των μαχητικών F-16.
Οι δοκιμές εδάφους του πρωτοτύπου KAAN ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 2023. Η πρώτη διαδρομή του αεροσκάφους έγινε στις 16 Μαρτίου. Το αεροσκάφος 'εθεσε σε λειτουργία τους κινητήρες του και κινήθηκε για λίγο λόγω της ώθησης των κινητήρων τζετ, έτσι πέρασε με επιτυχία την πρώτη δοκιμή εδάφους.
Ο Ερντογάν έσπευσε να παρουσιάσει ένα ανέτοιμο μαχητικό, ξεκάθαρα για προεκλογικό, ψηφοθηρικό λόγο, θέλοντας να επισημάνει για ακόμα μια φορά ότι ο Τούρκος πρόεδρος μιλά με έργα. Η ουσία όμως είναι πως και το μαχητικό ήταν όπως όλα τα έργα του Ερντογάν. Τον Νοέμβριο του 2018 έξω από την Κωνσταντινούπολη, ο επί δύο δεκαετίες ηγέτης της Τουρκίας άνοιξε "το μεγαλύτερο αεροδρόμιο του κόσμου", όταν δεν ήταν καθόλου έτοιμο για πλήρη λειτουργία (παρά τους δεκάδες εργάτες που χάθηκαν κατά την κατασκευή της μεγάλης υποδομής). Ακόμη και σήμερα, δεν είναι ακόμα το μεγαλύτερο. "Φύκια για μεταξωτές κορδέλες". Όπως και τόσα άλλα, το "νέο μαχητικό 5ης γενιάς της Τουρκίας", είναι ένα κουτί με φτερά χωρίς μηχανή. Στα τέλη του Μαρτίου ο Ερντογάν είχε βγάλει το TF/X από το υπόστεγο, σε μία ακόμα προεκλογική απόπειρα εντυπωσιασμού και το παρουσίασε ως έτοιμο, όμως όπως έγινε γνωστό αργότερα, οι όποιες δοκιμές έγιναν με μηχανές κανιβαλισμένων F-16, καθώς δεν υπάρχει ακόμα κινητήρας turbofan για το συγκεκριμένο μαχητικό.
Το πρωτότυπο αεροσκάφος που βγήκε από το υπόστεγο του εκείνο το Σαββατοκύριακο - για να εορταστεί η επέτειος της νίκης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Μάχη της Καλλίπολης στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο - φαίνεται ότι ήταν εξοπλισμένο με κινητήρα General Electric F110, που επαρκεί τουλάχιστον για ασκήσεις ανάπτυξης, όπως δοκιμές τροχοδρόμησης και εδάφους, αλλά που φυσικά δεν επαρκεί για ένα μαχητικό αεροσκάφος κορυφαίας εμβέλειας.
Το 2021, ο επικεφαλής της Τουρκικής Αεροδιαστημικής Βιομηχανίας (TUSAŞ) δήλωσε ότι το TF-X θα χρησιμοποιήσει πρώτα κινητήρες GE F110 ξένης κατασκευής, αλλά αργότερα θα έχουν κινητήρες τουρκικής κατασκευής από την TRMotor.
Ωστόσο, το καλοκαίρι του 2022, η Τουρκική Διοίκηση Αμυντικής Βιομηχανίας ανακοίνωσε διαγωνισμό για την ανάπτυξη κινητήρα turbofan. Οι εκθέσεις της αμυντικής βιομηχανίας υποδήλωναν ότι η βρετανική Rolls-Royce που συμπράττει με τον τουρκικό όμιλο Kale θα μπορούσε τελικά να αποδειχθεί ο προμηθευτής, αλλά δύο τουρκικές εταιρείες υπέβαλαν αίτηση στο διαγωνισμό: η Tusas Engine Industries και η TRMotor.
Παρ' όλα αυτά στις δηλώσεις του Ερντογάν το παρουσίασε ως αντάξιο του F-35 και είπε ότι το νέο τζετ "θα μπορεί να ρίξει βόμβες και πυραύλους στον εχθρό και να επιστρέψει στη βάση χωρίς να εντοπιστεί". Προσέθεσε δε ότι "θα μπορεί να εισχωρήσει κρυφά στη φωλιά του εχθρού, χωρίς να εντοπιστεί από τα ραντάρ".
Τον Ιούλιο του 2024, έγινε γνωστό ότι το Αζερμπαϊτζάν και η Τουρκία συμφώνησαν να συνεργαστούν για την ανάπτυξη μιας νέας γενιάς μαχητικών.
