Ηχηρό βέτο ασκήθηκε την Πέμπτη από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην ένταξη της Παλαιστίνης στον ΟΗΕ.
Όπως αναμένονταν οι ΗΠΑ άσκησαν το δικαίωμα αρνησικυρίας που διαθέτει στο Συμβούλιο Ασφαλείας για να αποτρέψουν την ικανοποίηση της διεκδίκησης. Στην ένταξη της Παλαιστίνης στον ΟΗΕ, εναντιώθηκε με σφοδρότητα το συμμαχικό στις Ηνωμένες Πολιτείες Ισραήλ, εν μέσω πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.
Αυτόν τον μήνα οι Παλαιστίνιοι, που από το 2012 έχουν απλά καθεστώς «κράτους μη μέλους παρατηρητή», καθώς και αραβικές χώρες, κάλεσαν το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να αποδεχθεί το «παλαιστινιακό κράτος», που ήδη αναγνωρίζεται από τις περισσότερες πρωτεύουσες, να πάρει τη «νόμιμη» θέση του στους κόλπους των Ηνωμένων Εθνών.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, που έκαναν προσπάθειες να καθυστερήσει η ψηφοφορία, δεν δίστασαν να ασκήσουν βέτο, κάτι που κάνουν συχνά όταν κρίνουν πως απαιτείται για να προστατεύσουν τον βασικό σύμμαχό τους, το Ισραήλ.
Για την ένταξη οποιουδήποτε κράτους στον ΟΗΕ απαιτείται καταρχήν θετική εισήγηση του Συμβουλίου Ασφαλείας η οποία για να επιτευχθεί χρειάζονται τουλάχιστον 9 ψήφοι υπέρ και να μην ασκηθεί βέτο από κάποιο από τα πέντε κράτη-μόνιμα μέλη. Κατόπιν έγκρισή της με πλειοψηφία δυο τρίτων από τη Γενική Συνέλευση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν σταμάτησαν να επαναλαμβάνουν πως η θέση τους «δεν έχει μεταβληθεί» από το 2011, όταν υποβλήθηκε αίτημα η Παλαιστίνη να γίνει κράτος-πλήρες μέλος του ΟΗΕ από τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, το οποίο δεν έφθασε καν στο στάδιο να συζητηθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Η αντίδραση της παλαιστινιακής αρχής για το βέτο στον ΟΗΕ
Την απόφαση καταδίκασε αμέσως η παλαιστινιακή αρχή, που είδε σε αυτή «κατάφωρη επίθεση» εναντίον των Παλαιστινίων, που ωθεί τη Μέση Ανατολή «στο χείλος της αβύσσου».
Η απόρριψη του αιτήματος «δεν θα τσακίσει τη θέλησή μας, ούτε θα σταματήσει την αποφασιστικότητά μας. Δεν θα σταματήσουμε τις προσπάθειές μας. Το κράτος της Παλαιστίνης είναι αναπόφευκτο, είναι αληθινό», είπε —δακρυσμένος— ο Παλαιστίνιος πρεσβευτής στον ΟΗΕ, ο Ριάντ Μανσούρ.
«Μην ξεχνάτε πως αφού τερματιστεί αυτή η συνεδρίαση, στην Παλαιστίνη αθώοι θα συνεχίσουν να πληρώνουν με τη ζωή τους και τη ζωή των παιδιών τους το τίμημα των ισραηλινών ενεργειών (...) το τίμημα της καθυστέρησης της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ειρήνης», πρόσθεσε κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του που προκάλεσε έντονη συγκινησιακή φόρτιση στην αίθουσα.
Το σχέδιο απόφασης που καταρτίστηκε και υποβλήθηκε από την Αλγερία και συνιστούσε την εισδοχή της Παλαιστίνης έλαβε 12 ψήφους, δύο κράτη μέλη απείχαν (Βρετανία, Ελβετία), κι οι Ηνωμένες Πολιτείες το καταψήφισαν — αυτή η τελευταία ψήφος σφράγισε την μοίρα του εγχειρήματος, που παρατηρητές θεωρούσαν εξαρχής προδιαγεγραμμένη.
Για «λυπηρή ημέρα» έκανε λόγο ο νέος πρεσβευτής της Κίνας στα Ηνωμένα Έθνη, ο Φου Κονγκ, τονίζοντας πως «το όνειρο του παλαιστινιακού λαού εξανεμίστηκε».
Παρά το αμερικανικό βέτο, η «συντριπτική» υποστήριξη από τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας «στέλνει πολύ καθαρό μήνυμα: το κράτος της Παλαιστίνης αξίζει τη θέση του» στον ΟΗΕ, τόνισε ο πρεσβευτής της Αλγερίας στα Ηνωμένα Έθνη Αμάρ Μπεντζαμά, υποσχόμενος εξ ονόματος της ομάδας των αραβικών κρατών πως το αίτημα θα κατατεθεί εκ νέου στο μέλλον. «Ναι, θα επιστρέψουμε, πιο δυνατοί», δεσμεύτηκε.
Η άρνηση ένταξης της Παλαιστίνης στον ΟΗΕ από ΗΠΑ-Ισραήλ
«Αυτή η ψήφος δεν αντανακλά αντίθεση» στην εγκαθίδρυση «παλαιστινιακού κράτους», αλλά «είναι αναγνώριση του γεγονότος πως δεν μπορεί να γεννηθεί παρά μόνο έπειτα από απευθείας διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα μέρη», αιτιολόγησε ο Αμερικανός αναπληρωτής πρεσβευτής στον ΟΗΕ Ρόμπερτ Γουντ, εκφράζοντας την απογοήτευσή του για «τις πρόωρες ενέργειες εδώ στη Νέα Υόρκη» παρότι μπορεί να έγιναν «με τις καλύτερες προθέσεις».
Η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν επικαλέστηκε εξάλλου αμερικανικό νόμο που προβλέπει πως η Ουάσιγκτον υποχρεούται να διακόψει τη χρηματοδότηση του ΟΗΕ αν το Συμβούλιο Ασφαλείας δεχθεί την ένταξη παλαιστινιακού κράτους δίχως να έχει υπάρξει διμερής συμφωνία.
Το προηγούμενο βέτο στην ένταξη κράτους στον ΟΗΕ ανάγεται στο 1976: τότε, οι Αμερικανοί είχαν εμποδίσει την εισδοχή του Βιετνάμ.
Οι Ισραηλινοί κατήγγειλαν με οξείς τόνους την παλαιστινιακή πρωτοβουλία και καταδίκασαν επίσης το γεγονός πως το Συμβούλιο Ασφαλείας την εξέτασε. Η απόρριψή του δεν τους ικανοποίησε, με τον πρεσβευτή τους στον ΟΗΕ, τον Γκιλάντ Ερντάν, να καταφέρεται εναντίον των χωρών που το υποστήριξαν.
«Το να μιλάς στο Συμβούλιο Ασφαλείας είναι σαν να μιλάς σε τοίχο», πέταξε, υποστηρίζοντας πως όσοι τάχθηκαν υπέρ στην πράξη ενθαρρύνουν τους Παλαιστίνιους να μην επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και «καθιστούν την ειρήνη σχεδόν αδύνατη».
Η σημερινή ισραηλινή κυβέρνηση απορρίπτει τη λύση των δύο κρατών, υπέρ της οποίας λέει πως τάσσεται η μεγάλη πλειοψηφία της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
Η λεπτές ισορροπίες στη Μέση Ανατολή
Η μεγάλη πλειοψηφία των 193 κρατών μελών του ΟΗΕ (137, σύμφωνα με καταμέτρηση της Παλαιστινιακής Αρχής) αναγνωρίζει μονομερώς το παλαιστινιακό κράτος.
Με αυτό το φόντο, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σκιαγράφησε νωρίτερα χθες απευθυνόμενος στο Συμβούλιο Ασφαλείας τρομακτικό πίνακα την κατάστασης στη Μέση Ανατολή, που βρίσκεται «στο χείλος της αβύσσου».
Οποιοσδήποτε «λάθος υπολογισμός», οποιαδήποτε «κακή επικοινωνία», οποιαδήποτε «παρανόηση» μπορεί να οδηγήσει «στο αδιανόητο»: στο ξέσπασμα «γενικευμένου πολέμου στην περιφέρεια που θα ήταν καταστροφικός για όλους όσοι εμπλακούν και για τον υπόλοιπο κόσμο», προειδοποίησε. Όσο για τη Γάζα, «εξήμισι μήνες ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων δημιούργησαν ανθρωπιστική κόλαση», πρόσθεσε ο κ. Γκουτέρες.
Ο πόλεμος ξέσπασε όταν ο στρατιωτικός βραχίονας της Χαμάς εξαπέλυσε την 7η Οκτωβρίου έφοδο άνευ προηγουμένου σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας από τη Λωρίδα της Γάζας, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 1.170 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με απολογισμό του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένο σε επίσημα ισραηλινά δεδομένα.
Οι ευρείας κλίμακας ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις αντιποίνων στον παλαιστινιακό θύλακα έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 33.970 ανθρώπους, στη μεγάλη πλειονότητά τους γυναίκες και παιδιά, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP-dpa
