Οι Ισραηλινοί κομάντος που διέσωσαν τέσσερις ομήρους στη Γάζα οδηγούσαν ένα δύο ταλαιπωρημένα λευκά φορτηγάκια. Ήταν οπλισμένοι, αλλά το κύριο όπλο τους ήταν η μεταμφίεση, η οποία κατάφερε να τους κάνει να μην ξεχωρίζουν όντας μέσα σε ένα προπύργιο της Χαμάς, μέχρι να αρχίσουν να επιτίθονται.
Η αποστολή διάσωσης στις αρχές Ιουνίου έγινε το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα των περίφημων μυστικών μονάδων του Ισραήλ στο πεδίο της μάχης στη Λωρίδα της Γάζας, μια επικίνδυνη εξόρμηση σε μια περιοχή που οι μυστικές δυνάμεις του Ισραήλ κάποτε θεωρούσαν σχεδόν απροσπέλαστες.
Η μεταμφίεση είναι μια τεχνική που οι υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ έχουν τελειοποιήσει εδώ και δεκαετίες στη Δυτική Όχθη, με τους πράκτορες που είναι γνωστοί ως «mista'arvim» που σημαίνει στα αραβικά ο άνθρωπος που έχει εντρυφήσει στην αραβική κουλτούρα.
Τώρα, η παρουσία της μυστικής μονάδας στη Γάζα προσθέτει ένα νέο ασταθές στοιχείο στο μέτωπο του πολέμου, όπου μια αποτυχημένη συγκάλυψη μπορεί να αποβεί καταστροφική, ενώ την ίδια ώρα η μεταμφίεση αποτελεί σε ορισμένες περιπτώσεις έγκλημα πολέμου.
Σημειώνεται ότι μαχητές της Χαμάς επιχειρούν επίσης με πολιτικά ρούχα στη Γάζα.
Η τεχνική της μεταμφίεσης των ισραηλινών δυνάμεων
Οι mista'arvim, που απεικονίζονται στη σειρά του Netflix, «Fauda», εξυμνούνται ως ήρωες στην ισραηλινή κοινωνία ενώ προκαλούν το μίσος των Παλαιστινίων.
Ο Avi Issacharoff, συνδημιουργός της σειράς «Fauda» και πρώην μέλος μιας στρατιωτικής μυστικής μονάδας, δήλωσε ότι η διάσωση ομήρων στο Nuseirat δεν έμοιαζε με οτιδήποτε άλλο είχε δει. Οι περισσότερες αποστολές λαμβάνουν χώρα στη Δυτική Όχθη, όπου το Ισραήλ έχει εδώ και καιρό τον έλεγχο.
«Το καινούργιο στοιχείο είναι ότι επιχειρούν οι μυστικές επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια ενός πολέμου μέσα σε εχθρικό έδαφος», είπε. «Αυτό είναι τρελό».
Σύμφωνα με Ισραηλινούς αξιωματούχους, η διάσωση των ομήρων τον περασμένο μήνα στην πόλη Νουσεϊράτ της Γάζας βασίστηκε σε συλλογή πληροφοριών, σε κομάντος που εξασκήθηκαν σε αντίγραφα των κτιρίων που φιλοξενούσαν τους ομήρους αλλά και στην τοποθέτηση χιλιάδων στρατιωτών για την παροχή υποστήριξης.
Η μεταμφίεση ήταν ζωτικής σημασίας για την επιχείρηση που έγινε με το φως της ημέρας. Οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι φοβήθηκαν ότι οι φρουροί της Χαμάς θα σκότωναν τους αιχμαλώτους τους τη στιγμή που θα αντιλαμβάνονταν τους Ισραηλινούς κομάντος.
«Δεν αρκεί να βρούμε το σωστό όχημα. Πρέπει να το ‘’μεταμφιέσουμε’’ έτσι ώστε να λειτουργήσει στη συγκεκριμένη περιοχή», δήλωσε ο Shir Peled, πρώην μυστικός μαχητής της ισραηλινής αστυνομίας. Είναι πιθανό ότι μυστικοί πράκτορες βρίσκονταν στη γειτονιά για εβδομάδες πριν από τη διάσωση, δήλωσε ο Tomer Tzaban, μέλος μιας μικρής μυστικής στρατιωτικής μονάδας που δρούσε στη Λωρίδα της Γάζας τη δεκαετία του 1990.
Τώρα οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες πιθανότατα στρατολογούν ντόπιους συνεργάτες μέσα στη Γάζα, ενώ οι mista'arvim συνεχίζουν επίσης να δρουν εκεί, δήλωσε ο Tzaban.
Στην εποχή του Tzaban, η Γάζα ήταν μια δύσκολη αποστολή. Ακόμη και πριν από το εμπάργκο που επέβαλλε το Ισραήλ και η Αίγυπτος το 2006, δεν υπήρχαν πολλοί επισκέπτες, οπότε υπήρχαν λίγες μεταμφιέσεις για να διαλέξει κανείς. Ο εργάτης οικοδομών θα μπορούσε να λειτουργήσει, είπε. Ο τουρίστας δεν μπορούσε.
Όλο και συχνότερες οι ισραηλινές μυστικές επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας
Η Γάζα σήμερα είναι πολύ διαφορετική. Ο πόλεμος έχει αφήσει πίσω του περισσότερους από 38.000 νεκρούς, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της Γάζας, οι οποίες δεν διευκρινίζουν πόσοι από αυτούς ήταν μαχητές. Οι ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις έχουν καταστρέψει τμήματα της λωρίδας και έχουν εκτοπίσει το μεγαλύτερο μέρος των δύο εκατομμυρίων κατοίκων της.
Αυτό διευκολύνει τους μυστικούς πράκτορες. «Αυτή τη στιγμή, είναι ένα μεγάλο χάος», δήλωσε ο Tzaban. «Κάθε ιστορία που λες μπορεί να είναι αληθινή».
Τον Φεβρουάριο, οι ισραηλινές ειδικές δυνάμεις διέσωσαν δύο ηλικιωμένους άνδρες ομήρους που κρατούνταν στη Ράφα, τη νοτιότερη πόλη της Γάζας. Ακριβώς όπως και στην επιχείρηση Nuseirat, οι ισραηλινές δυνάμεις εισήλθαν κρυφά βαθιά στο έδαφος της Χαμάς χωρίς να γίνουν αντιληπτές.
Καθώς το Ισραήλ αποκτά περαιτέρω έλεγχο στη Λωρίδα της Γάζας, αναμένεται ο παλαιστινιακός θύλακας να μοιάζει περισσότερο με το καθεστώς της Δυτικής Όχθης, με συχνές ισραηλινές επιδρομές για τη σύλληψη ή τη θανάτωση μαχητών ή τη διάσωση ομήρων, ελλείψει συμφωνίας για την απελευθέρωσή τους. Αυτό σημαίνει ότι οι μυστικές επιχειρήσεις είναι πιθανό να συνεχιστούν στο εσωτερικό του θύλακα το προσεχές μέλλον.
«Αν θέλεις να βρεις ομήρους ή να αναζητήσεις ανώτερους διοικητές της Χαμάς, πρέπει να έχεις ανθρώπους στο πεδίο και δεν μπορούν να κυκλοφορούν με ισραηλινή σημαία», δήλωσε άτομο που γνωρίζει τη στρατηγική των ισραηλινών ειδικών επιχειρήσεων.
Τα νομικά προβλήματα της τακτικής των «μεταμφιέσεων» του ισραηλινού στρατού
Η μυστική τακτική ενέχει νομικούς κινδύνους για τις ισραηλινές δυνάμεις. Σε καιρό πολέμου, οι στρατιώτες που μεταμφιέζονται σε πολίτες κινδυνεύουν να κατηγορηθούν για εγκλήματα πολέμου, προσποιούμενοι ότι είναι κάποιος με προστατευόμενο καθεστώς. Η δολιότητα καθιερώθηκε ως έγκλημα πολέμου προκειμένου να προστατευθούν άνθρωποι όπως οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας από το να γίνουν στόχοι.
Η Χαμάς, έχει δημοσιεύσει βίντεο με μαχητές της ντυμένους σαν πολίτες να επιτίθενται στις ισραηλινές δυνάμεις ενώ η στρατιωτική πτέρυγα της οργάνωσης διαθέτει στολές.
Τα πολιτικά ρούχα που φοράνε οι μαχητές της Χαμάς στη Γάζα, τους επιτρέπουν να αναμειγνύονται με τον πληθυσμό. Ισραηλινοί στρατιώτες που πολέμησαν στη Γάζα λένε ότι αυτό τους κάνει καχύποπτους απέναντι σε κάθε νεαρό άνδρα.
Ο Michael Schmitt, ειδικός στους νόμους των ένοπλων συγκρούσεων στη Στρατιωτική Ακαδημία των ΗΠΑ στο West Point, δήλωσε ότι δεν απαγορεύεται ρητά οι στρατιώτες να χρησιμοποιούν πολιτικά οχήματα ή να ντύνονται σαν πολίτες. Ωστόσο είναι πολύπλοκο.
Στο Nuseirat, η χρήση πολιτικών αυτοκινήτων μπορεί να απέτρεψε μια πρώιμη ανταλλαγή πυροβολισμών και να έσωσε ζωές, ενώ η επιχείρηση έγινε για τη διάσωση ομήρων, των οποίων η ίδια η απαγωγή, όπως είπε, ήταν έγκλημα πολέμου.
«Νομίζω ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να θυμόμαστε το πλαίσιο», δήλωσε ο Schmitt.
Το ρίσκο των μυστικών επιχειρήσεων
Κάθε μυστική επιχείρηση είναι ένα επικίνδυνο ρίσκο που μερικές αποτυγχάνει ή στοιχίζει ζωές αθώων.
Το 2018, μια ισραηλινή ομάδα εισήλθε στη Γάζα, κάποιοι προσποιούμενοι τους εργαζόμενους σε ανθρωπιστικές οργανώσεις, σύμφωνα με τη Χαμάς. Αφού το προσωπικό της Χαμάς υποψιάστηκε και σταμάτησε το όχημά τους, ακολούθησε ανταλλαγή πυροβολισμών, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο Ισραηλινός διοικητής, ο οποίος είχε ως μητρική γλώσσα τα αραβικά. Μια επιχείρηση με ελικόπτερο έβγαλε την υπόλοιπη ομάδα από τη Γάζα.
Στη Νουσεϊράτ, οι παλαιστινιακές υγειονομικές αρχές δήλωσαν ότι 274 άνθρωποι σκοτώθηκαν και σχεδόν 700 τραυματίστηκαν στη μάχη που ξέσπασε από την αποστολή διάσωσης του Ιουνίου. Ο στρατός του Ισραήλ δήλωσε ότι περίπου 100 άνθρωποι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν, συμπεριλαμβανομένων μαχητών και πολιτών που βρέθηκαν σε διασταυρούμενα πυρά. Ένας ισραηλινός στρατιώτης σκοτώθηκε.
Στην πόλη Τζενίν της Δυτικής Όχθης, όπου γίνονται συχνά ισραηλινές επιδρομές, οι μαχητές προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τους διεισδύτες με μέτρα όπως τα σημειακά σημεία ελέγχου, δήλωσε ένας Παλαιστίνιος μαχητής. «Η παρουσία αυτών των μυστικών μονάδων έχει κάνει την κοινότητά μας να αισθάνεται συνεχώς ευάλωτη», δήλωσε ο μαχητής.
Οι μυστικοί πράκτορες έγιναν βασικός πυλώνας της ισραηλινής εθνικής ασφάλειας πριν από περίπου 24 χρόνια, κατά τη διάρκεια της παλαιστινιακής εξέγερσης που είναι γνωστή ως δεύτερη Ιντιφάντα, όταν εμφανίστηκαν μεγάλα παλαιστινιακά μαχητικά δίκτυα.
Η Shin Bet, η ισραηλινή αστυνομία και ο ισραηλινός στρατός διαθέτουν τις δικές τους μονάδες mista'arvim. Η διάσωση της Nuseirat έγινε υπό την ηγεσία της ομάδας της αστυνομίας, της Yamam, και με τη βοήθεια της Shin Bet.
Πώς στρατολογούν πράκτορες οι ισραηλινές αρχές
Οι μυστικές μονάδες στρατολογούν από όλη την ισραηλινή κοινωνία, απασχολώντας πράκτορες που μπορεί να αναμειγνύονται ως τουρίστες, κληρικοί, γιατροί ή υπερορθόδοξοι Εβραίοι, δήλωσαν πρώην πράκτορες. Περισσότερο από το 20% του πληθυσμού του Ισραήλ έχει ως μητρική γλώσσα την αραβική.
Οι περισσότεροι mista'arvim επικεντρώνονται στη συλλογή πληροφοριών και στη διενέργεια συλλήψεων για να σταματήσουν ή να αποτρέψουν επιθέσεις Παλαιστινίων μαχητών στο Ισραήλ, δήλωσαν.
Οι μονάδες αναζητούν νεοσύλλεκτους που παραμένουν ήρεμοι υπό πίεση, δήλωσε η Peled, η οποία είπε ότι ήταν η πρώτη γυναίκα πράκτορας της Yamam.
Η Peled, η οποία έκτοτε έχει εγκαταλείψει το Yamam, δήλωσε ότι οι μεταμφιέσεις της περιλάμβαναν το ρόλο της θρησκευόμενης μουσουλμάνας, τουρίστριας και υπερορθόδοξης εβραίας ενώ δεν έμαθε ποτέ να μιλάει αραβικά.
Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής της, ο εκπαιδευτής της την πήγε σε ένα παλαιστινιακό αρτοποιείο στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και της ανέθεσε την απλή αποστολή να τον παρακολουθεί. Ενώ εκείνη περίμενε στην ουρά, παριστάνοντας τη μαθήτρια, άρχισε να φωνάζει ότι ήταν κλέφτρα. Εκείνη το έσκασε.
«Ήταν μια αποτυχία», είπε.
Με πληροφορίες από Wall Street Journal
