Η Ευρώπη φαίνεται, μέχρι στιγμής, να κερδίζει τον ενεργειακό πόλεμο με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, γράφει το Politico.
Όταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν προειδοποιούσε τον Σεπτέμβριο ότι οι Ευρωπαίοι θα «παγώσουν», εάν η Δύση επέμενε στις κυρώσεις στην ενέργεια σε βάρος της Ρωσίας, ο εκβιασμός της Μόσχας για τα ορυκτά καύσιμα φαινόταν να πηγαίνει ακριβώς όπως είχε σχεδιαστεί, γράφει το Politico.
Οι ευρωπαϊκές τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου είχαν ξεπεράσει τα 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα, περίπου 10 φορές ψηλότερα από το επίπεδο στο οποίο είχαν βρεθεί σχεδόν όλο το 2021. Καταστρώθηκαν πλάνα για τη μείωση της κατανάλωσης και προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι προμήθειες θα μπορούσαν να μεταφερθούν σε χώρες με τις μεγαλύτερες ελλείψεις. Τα τακτικά κυλιόμενα black out στην ΕΕ ήταν μια πολύ ρεαλιστική προοπτική.
Η στρατηγική του Πούτιν, να κάνει δύσκολη τη ζωή των Ευρωπαίων κλείνοντας την κάνουλα του φυσικού αερίου, αναγκάζοντάς τους να εγκαταλείψουν την υποστήριξη της Ουκρανίας, φαινόταν δραστική.
Όμως, με την έναρξη του νέου χρόνου, η εικόνα είναι πιο θετική για την Ευρώπη από ό,τι προβλεπόταν. Για τον Πούτιν, τα πολεμικά παιχνίδια με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της Ρωσίας, αρχίζουν να φαίνονται σαν μια στρατηγική αυτοκαταστροφής, σχολιάζει το Politico.
Η τιμή του φυσικού αερίου έχουν πέσει τα 65 ευρώ η μεγαβατώρα. Παραμένει υψηλή σε σύγκριση με τον κανόνα την περασμένη δεκαετία, αλλά είναι πιο διαχειρίσιμη από τις μεγάλες αυξήσεις που υπήρξαν το 2022.
Η υποχώρηση της τιμής και η σταθεροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου οφείλεται σε δύο πράγματα: τον αξιοσημείωτα ήπιο χειμωνιάτικο καιρό και την επιτυχία της Ευρώπης στη μετάβαση από τον ρωσικό αγωγό στο υγροποιημένο φυσικό αέριο που μεταφέρεται διά θαλάσσης από φιλικότερους προμηθευτές.
Η ενίσχυση των αποθεμάτων
Με υψηλό κόστος, οι ευρωπαϊκές χώρες αύξησαν τις παγκόσμιες προμήθειες LNG από τα μέσα έως τα τέλη του 2022, με τις εισαγωγές να φτάνουν από τα 83 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το 2021 σε 141 το 2022, σύμφωνα με το Oxford Institute for Energy Studies.
Αυτό αντιστάθμισε τα περίπου τρία τέταρτα των 80 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων που πλέον η Ευρώπη δεν έπαιρνε από τους αγωγούς της Ρωσίας. Νέες υποδομές LNG δημιουργούνται σε όλη την Ευρώπη, μεταξύ άλλων στη Γερμανία, όπου έξι πλωτοί τερματικοί σταθμοί θα λειτουργήσουν έως τα τέλη της χρονιάς.
Το μεγαλύτερο μέρος του LNG που έχει εισαχθεί ήδη- στο μεγαλύτερο ποσοστό από τις ΗΠΑ- τώρα βρίσκεται στο υπόγειο δίκτυο εγκαταστάσεων αποθήκευσης της Ευρώπης. Ο ήπιος καιρός, σε συνδυασμό με τη μεγάλη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου- λόγω των υψηλών τιμών- σημαίνει ότι αυτές οι αποθήκες είναι ακόμη στο 82% της χωρητικότητάς τους.
Την 1η Ιανουαρίου τα αποθέματα της Ευρώπης ήταν κατά περίπου 31 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα πάνω από το περσινό επίπεδο, σύμφωνα με τον Τζακ Σαρπλς του Oxford Institute. «Αυτό μας φέρνει σε πολύ καλή θέση στην αρχή του χρόνου», σημείωσε.
Στο μεταξύ, η Μόσχα αρχίζει να νιώθει τις επιπτώσεις των αντιμέτρων της Δύσης στην ενέργεια. Ανάλυση του Centre for Research on Energy and Clean Air εκτίμησε πως η απαγόρευση της ΕΕ στις εισαγωγές αργού ρωσικού πετρελαίου και το πλαφόν στην τιμή των 60 δολαρίων το βαρέλι που έθεσε η G7 κοστίζουν αθροιστικά στη Ρωσία 160 εκατομμύρια ευρώ την ημέρα.
Παρά τις κυρώσεις και τις περικοπές, η Μόσχα έβγαλε 155 δισεκατομμύρια ευρώ από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου το 2022, έσοδα κατά 30% αυξημένα από έναν χρόνο νωρίτερα. Όμως, με τις παγκόσμιες τιμές να πέφτουν, οι εκτιμήσεις του Κρεμλίνου για τη φετινή χρονιά είναι πως τα έσοδα θα μειωθούν κατά 23%. Ένα ποσοστό που κάποιοι ειδικοί θεωρούν αισιόδοξο.
Κέρδισε η Ευρώπη τον ενεργειακό πόλεμο;
Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη κέρδισε ήδη τον ενεργειακό πόλεμο;
«Η λέξη “κέρδισε” είναι πολύ τολμηρή. Ακόμη είναι οι αρχές του χειμώνα και υπάρχουν πολλά πράγματα που θα μπορούσαν να πάνε στραβά», δήλωσε ο Ντίτερ Χελμ, καθηγητής Οικονομικής Πολιτικής στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και πρώην σύμβουλος ενέργειας της Κομισιόν. «Όμως, η Ευρώπη τα έχει πάει πολύ καλύτερα από ό,τι περίμεναν οι περισσότεροι», συμπλήρωσε.
«Προς το παρόν, τα πράγματα φαίνονται καλά», είπε από την πλευρά του διπλωμάτης της ΕΕ. «Οι Ρώσοι είχαν μόνο ένα όπλο στον ενεργειακό πόλεμο: το φυσικό αέριο. Είναι ένα δυνατό όπλο, με ισχυρό βραχυπρόθεσμο αντίκτυπο. Όμως, το χρησιμοποίησαν ήδη», επεσήμανε.
Το «οπλοστάσιο» της ΕΕ, σημείωσε ο διπλωμάτης, είναι πιο ευρύ. Περιλαμβάνει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες, τις εισαγωγές από αλλού και τα βήματα για την κατανάλωση λιγότερης ενέργειας. «Αλλά δεν έχουμε την πολυτέλεια να επαναπαυτούμε», προειδοποίησε.
Το «σκορ», σύμφωνα με έναν Ευρωπαίο υπουργό Ενέργειας, είναι 1-0 υπέρ της Ευρώπης. Όμως, ο «αγώνας» δεν έχει τελειώσει. Εδώ και μήνες οι Ευρωπαίοι ηγέτες προειδοποιούν πως ο επόμενος χειμώνας θα μπορούσε να είναι πιο επικίνδυνος από τον τωρινό.
Το τίμημα
Η καλή θέση που βρέθηκε η Ευρώπη τον Ιανουάριο, σε ό,τι αφορά στα αποθέματα φυσικού αερίου, είχε και κόστος.
Κλάδοι της βιομηχανίας που καταναλώνουν πολλή ενέργεια δέχονται ισχυρό πλήγμα και η παραγωγή τον Νοέμβριο μειώθηκε κατά 13%, σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα έναν χρόνο νωρίτερα.
Επίσης, οι κυβερνήσεις παρέχουν στήριξη σε καταναλωτές και επιχειρήσεις για την πληρωμή των λογαριασμών ενέργειας, που φτάνει συνολικά σε 705 δισεκατομμύρια ευρώ σε όλη την Ευρώπη, σύμφωνα με το Bruegel. Τέτοια τεράστια ποσά θα επιβαρύνουν τους εθνικούς προϋπολογισμούς τα επόμενα έτη.
Όμως, σε ό,τι αφορά την υποστήριξη στην Ουκρανία- πολιτική και της κοινής γνώμης- η Ρωσία σίγουρα απέτυχε στην προσπάθειά της να κάμψει την αποφασιστικότητα της Ευρώπης, καταλήγει το Politico. Σε δημοσκόπηση του ευρωβαρόμετρου τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο καταγράφηκε πως το 73% των πολιτών ήταν υπέρ της υποστήριξης της ΕΕ στο Κίεβο και των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας.
